Giải bài toán "tam nông" ở Mê Linh (Hà Nội): Bắt đầu từ những bức xúc

Nguồn tin: HNM, 23/10/2008
Ngày cập nhật: 23/10/2008

Huyện Mê Linh hiện còn 80% dân số sống bằng nghề nông với hiệu quả sản xuất chưa cao.

Nông dân xã Tiền Phong (huyện Mê Linh, Hà Nội) chăm sóc hoa.

Ngày 21-10, trong buổi làm việc với huyện Mê Linh về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Phó Chủ tịch UBND TP Trịnh Duy Hùng khẳng định: Mê Linh hiện đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nổi cộm như hạ tầng nông thôn còn nghèo, môi trường nông thôn đang xuống cấp và ô nhiễm. Đặc biệt là vấn đề giải quyết việc làm cho nông dân sau thu hồi đất... Và để giải quyết tốt “bài toán tam nông”, huyện cần bắt đầu từ những bức xúc của nông dân.

20.000 lao động không có việc làm thường xuyên

Là một trong những huyện dẫn đầu của Thủ đô về tốc độ phát triển kinh tế, thu hút đầu tư với cơ cấu kinh tế gần 90% là công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp chỉ còn chiếm 11,4 %. Tuy nhiên nguồn thu nhập chính của nông dân Mê Linh vẫn chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Ông Trần Xuân Việt, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cho rằng, Mê Linh chỉ có 1 làng nghề mây tre đan giá trị thấp với bình quân thu nhập chưa đầy 5 triệu đồng/người/năm, việc làm cho người nông dân trước khi thu hồi đất đã thiếu, nay hầu hết diện tích đất NN của huyện đều đã nằm trong quy hoạch phát triển công nghiệp - dịch vụ - đô thị thì việc làm cho nông dân nhất là số nông dân từ 35 tuổi trở lên càng trở nên bức xúc. Toàn huyện có gần 20.000 lao động không có việc làm thường xuyên. Các DN trước khi vào địa phương đầu tư đều “hứa miệng” tạo việc làm cho con em nông dân ở khu vực nhưng khi nhà máy đi vào hoạt động, do nhiều nguyên nhân khác nhau, lời hứa ít thành hiện thực. Do vậy, địa phương cùng với thành phố cần sớm xây dựng các tiêu chí cụ thể về tạo việc làm cho nông dân và cần cụ thể hóa các cam kết đó bằng văn bản pháp quy nhằm ràng buộc trách nhiệm của DN. Hiện nay mối liên kết giữa nông dân - nông dân, nông dân - nhà nước, nông dân - doanh nghiệp rất rời rạc.

Cũng theo ông Trần Xuân Việt: Vấn đề nông nghiệp - nông thôn - nông dân của Mê Linh tiềm ẩn nhiều phức tạp, nếu không giải quyết tốt sẽ ảnh hưởng tới tốc độ phát triển kinh tế - xã hội. Ông Việt nhấn mạnh: Giải quyết vấn đề này, không phải một sớm, một chiều mà là cả một quá trình với từng bước đi và việc làm cụ thể, không nóng vội nhưng là việc cần làm ngay.

Hỗ trợ nông dân như thế nào?

Theo chủ tịch UBND huyện Mê Linh Nguyễn Xuân Trường, từ trước đến nay, ở địa phương đã hình thành một thói quen là cho nông dân một ít tiền, một ít phân bón... để họ tham gia mô hình này mô hình kia. Việc hỗ trợ không “đủ liều” như thế dẫn tới nhiều mô hình bị phá sản, nông dân không những không được hưởng lợi từ sự hỗ trợ của Nhà nước mà còn mang nợ vào thân. Do vậy việc hỗ trợ cho nông dân cần có sự thay đổi trong nhận thức, cách làm của chính ngành nông nghiệp theo phương thức hỗ trợ những cái nông dân còn yếu, thiếu và cần. Quan trọng nhất là để người nông dân tự nhận thức họ nên làm gì là tốt nhất.

Trưởng phòng Kinh tế huyện Đường Văn Quang đưa ra dẫn chứng cụ thể: Thời gian qua, huyện có chủ trương nhân rộng vùng hoa Mê Linh ra các xã thuần nông khác bằng nhiều cách như hỗ trợ giống, kỹ thuật, phân bón... Hiệu quả kinh tế rõ ràng, nhưng nông dân vẫn chán và mô hình thất bại bởi đơn giản nông dân ở các địa phương đó đã quen với cây lúa, không thể thích nghi với lối trồng hoa “ăn cơm đứng”.

Những hạn chế, khó khăn của Mê Linh hiện nay về nông nghiệp, nông thôn, nông dân là khó khăn chung của các địa phương khu vực đồng bằng sông Hồng trên lộ trình đô thị hóa. Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trịnh Duy Hùng, nhận định: Hướng phát triển đẩy mạnh công nghiệp, đô thị của Mê Linh hiện nay là đúng. Tuy nhiên, trong quá trình đô thị hóa, huyện cần xây dựng ngay phương án tiêu thoát nước trong mùa mưa bão cũng như xử lý ô nhiễm môi trường để tránh tình trạng nhà máy, xí nghiệp xây lên, bao nhiêu nước thải đổ hết ra đồng ruộng, khu dân cư cuối cùng người nông dân phải gánh. Địa phương cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền và có biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường có chiều hướng gia tăng ở khu vực nông thôn. Theo Phó Chủ tịch, Mê Linh cần có chiến lược cụ thể đầu tư cho nông nghiệp theo hướng đẩy mạnh phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái, chuyển đổi từ cấy lúa kém hiệu quả sang trồng rau an toàn trồng hoa và hoa cây cảnh để tạo nhiều việc làm hơn nữa cho nông dân. Đồng thời phải đào tạo nghề cho con em nông dân gắn với rèn luyện ý thức kỷ luật trong lao động.

Thanh Bạch