Thị trường vật tư nông nghiệp- Nhà sản xuất lúng túng, nông dân lo lắng

Nguồn tin: Hải Phòng, 22/10/2008
Ngày cập nhật: 22/10/2008

Công nhân Trại gà giống Lượng Huệ (An Dương) chăm sóc gà

Chưa bao giờ thị trường vật tư nông nghiệp lại khiến nông dân lo lắng như hiện nay. Giá các loại vật tư đều tăng cao, nhưng chất lượng lại giảm. Nông dân Hải Phòng đang cần có giống cây trồng, giống vật nuôi, vật tư nông nghiệp bảo đảm chất lượng, do các doanh nghiệp uy tín trên địa bàn thành phố sản xuất và cung ứng. Nhưng thực tế các doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn thành phố vẫn loay hoay tìm hướng đi...

Loay hoay tìm hướng đi

Trên địa bàn thành phố hiện có 5 doanh nghiệp sản xuất giống cây trồng gồm Công ty cổ phần nông nghiệp kỹ thuật cao Hải Phòng, Công ty cổ phần giống cây trồng Hải Phòng, Công ty cổ phần Thành Tô, Công ty đầu tư và phát triển công nghệ nông nghiệp Hải Phòng và Công ty cổ phần nông nghiệp Thanh Bình. Các doanh nghiệp này chủ yếu sản xuất và kinh doanh lúa giống. Tuy nhiên, hiện mỗi doanh nghiệp đều gặp khó khăn nhất định trong duy trì sản xuất, loay hoay tìm hướng đi. Công ty cổ phần nông nghiệp kỹ thuật cao Hải Phòng đi đầu trong việc mua bản quyền và độc quyền sản xuất giống lúa lai VL20, nhưng lại rất khó mở rộng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm này tại Hải Phòng. Nguyên nhân là do nông dân Hải Phòng ngại sản xuất theo hợp đồng, và không ít vùng, bà con vẫn quen dùng giống lúa lai hoặc giống lúa thuần của Trung Quốc. Mỗi năm, công ty phải mở rộng diện tích sản xuất và tiêu thụ phần lớn sản phẩm tại hàng loạt các tỉnh, thành phố phía Bắc. Công ty cổ phần Thành Tô hiện cũng giảm đáng kể diện tích sản xuất giống lúa, chuyển ưu tiên sang thu mua giống lúa ở nhiều nơi về cung ứng cho bà con. Các doanh nghiệp này do loay hoay tìm hướng đi phù hợp nên sao nhãng việc xây dựng hệ thống phân phối, các đại lý bán lẻ để có sản phẩm chất lượng đến tay nông dân.

Các doanh nghiệp sản xuất giống vật nuôi trên địa bàn thành phố hiện nay cũng trong cảnh tương tự. Chẳng hạn như, việc sản xuất giống gia cầm, hiện chỉ còn Công ty cổ phần giống gia cầm Lượng Huệ (là trại gà giống Lượng Huệ ở An Dương trước đây) và trại sản xuất vịt giống của ông Nguyễn Văn Thung ở Vĩnh Bảo còn duy trì sản xuất. Một số doanh nghiệp cổ phần vốn nhà nước, có tiềm lực thì đều ngừng hoạt động sản xuất giống gia cầm. Điển hình là Xí nghiệp gà giống Thành Tô của Công ty cổ phần nông nghiệp kỹ thuật cao Hải Phòng. Hiện hệ thống ấp nở gà giống hiện đại ngừng hoạt động, đàn gà giống gốc bảo đảm chất lượng nhất thành phố cũng không còn được duy trì; doanh nghiệp chỉ sản xuất và cung ứng trứng gà cho các đơn vị chế biến xuất khẩu. Trên địa bàn thành phố cũng chỉ có 5 doanh nghiệp sản xuất phân bón, nhưng chủ yếu là phối trộn phân đơn thành phân bón NPK tổng hợp với công nghệ thủ công. Sản phẩm chủ yếu bán tại khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc, vùng sâu, vùng xa.

Với thực lực sản xuất còn những bất cập như vậy, sản phẩm phục vụ nông nghiệp của các doanh nghiệp sản xuất giống cây trồng, con vật nuôi, vật tư nông nghiệp trên địa bàn mới chiếm 30- 35% thị trường thành phố.

Thị trường bị thả nổi

Hiện nay, hơn 70% thị trường vật tư nông nghiệp, giống cây trồng, giống vật nuôi trên địa bàn thành phố do tư nhân nắm giữ. Chỉ tính riêng thị trường kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, trên địa bàn thành phố đã có khoảng 1050 tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh. Vào giai đoạn cao điểm phòng, chống sâu bệnh trên lúa, rau màu thì con số này lớn hơn nhiều. Trên địa bàn thành phố cũng có khoảng hơn 100 cơ sở tư nhân kinh doanh thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y, hàng trăm đại lý, cửa hàng kinh doanh phân bón hóa học… Do vậy, khó có sự bình ổn, mạnh ai nấy làm. Rõ nhất là thị trường phân bón luôn có sự thất thường về giá cả và chất lượng. Có nhiều nơi, mỗi địa phương, mỗi đại lý, cửa hàng lại bán phân bón với giá khác nhau. Cá biệt, không ít đại lý, cửa hàng vì lợi nhuận trước mắt bán sản phẩm không bảo đảm chất lượng, hàng giả, hàng cấm sử dụng cho bà con nông dân. Thậm chí, nhiều cửa hàng còn cố ý găm hàng, tạo cơn sốt giả, tư vấn cho nông dân mua phân bón rẻ, kém chất lượng. Khảo sát thị trường kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, nhiều địa phương vẫn phát hiện tình trạng lén lút bán thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục như thuốc chuột Trung Quốc, thuốc Mô- ni- tơ, thuốc ống 558 là loại cấm sử dụng tại Việt Nam. ở nhiều chợ ngoại thành còn tình trạng bày bán lẻ thuốc bảo vệ thực vật không rõ nguồn gốc trên thúng, mẹt cùng với thực phẩm, rau quả. Việc 90% số máy cơ khí nông nghiệp trên thị trường Hải Phòng do tư nhân cung ứng cũng gây nhiều lo lắng cho nông dân khi nhiều máy móc cơ khí không rõ nguồn gốc, không có phụ tùng thay thế, không có dịch vụ sau bán hàng.

Việc tư nhân chiếm lĩnh thị trường cũng khiến việc quản lý thị trường, chất lượng sản phẩm khó khăn. Nhiều địa phương khẳng định, họ bó tay trong việc kiểm tra, quản lý thị trường dịch vụ vật tư nông nghiệp do thiếu lực lượng, trong khi các cửa hàng tư nhân hoạt động muôn hình, vạn trạng, với đủ cách thức. Từ khi các doanh nghiệp thuộc ngành chuyển sang cổ phần hóa, hoạt động theo cơ chế thị trường, thì Sở Nông nghiệp không thể điều tiết, quản lý việc sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp của họ như trước đây. Sở chỉ phối hợp với lực lượng quản lý thị trường kiểm tra thị trường theo từng đợt tập trung, đề nghị các doanh nghiệp sản xuất lớn cung ứng sản phẩm chất lượng với giá bình ổn cho nông dân…

Hoàng Yên