Nông dân - mua đắt bán rẻ

Nguồn tin: Vĩnh Long, 16/10/2008
Ngày cập nhật: 22/10/2008

Bà con nông dân than, chưa bao giờ khó khăn như lúc này. Hàng hóa nông sản làm ra bán rẻ dưới giá thành. Ngược lại, bất kỳ thứ gì mua vào cũng đắt, kể cả những thứ... vừa bán.

Mới tăng giá chưa được bao lâu, nhiều hộ vẫn còn cầm cự, chờ tăng thêm để bán gỡ vốn trong đợt lỗ vừa qua, bất ngờ giá cá tra lại tiếp tục giảm mạnh. Ngược lại hoàn toàn với dự kiến cá nguyên liệu sẽ thiếu, giá tăng cao. Hiện cá tra chỉ còn trên dưới 16.500đ/kg, có loại dưới 16.000đ/kg, giảm 500-700đ/kg so với đầu tháng trước. Chú Ba Hớn ở Trà Ôn nuôi 1 ao 2.000m 2 cho biết "giá này cầm chắc lỗ 500-1.000đ/kg". Thị trường quá nhiều biến động bất lợi: giá nông sản hàng hóa ngày càng giảm, ngược lại, thức ăn chăn nuôi (TACN), công lao động ngày càng tăng cao, khiến những hộ treo ao nay... vẫn treo vì không dám đầu tư.

Cũng tương tự, giá heo hơi tại nông thôn đang được mua giá rất thấp. Cô Nguyễn Thị Sáu ở Hòa Bình (Trà Ôn) cho biết: "Chỉ 2,8 triệu đồng/tạ. Nhưng lái lựa trong cả bầy chỉ được 1-2 con giá đó, chưa kể heo hơi bịnh là coi như giá tuột thảm thương, chỉ còn chừng 2,2-2,3 triệu/ tạ". Thực tế, giá mà nông dân bán được vẫn thấp hơn nhiều so với giá "rao" trên thị trường. Theo cô Sáu, tính ra, mỗi tạ heo, người chăn nuôi đang lỗ từ 500.000-700.000đ. Giá gia cầm thời gian qua cũng đã giảm mạnh, hiện giá vịt chỉ khoảng 20.000đ/kg, gà 28.000đ/kg. Với giá này, nông dân giỏi cũng chỉ huề vốn là may. ;

Trong khi đó, người trồng lúa cũng chẳng hơn gì. Hiện thương lái đang mua lúa chất lượng cao với giá trên 5.000đ/kg. Còn lại, giá chỉ 3.500-4.000đ/kg, lúa ướt chỉ 2.700- 2.800đ/kg, mà vẫn không có ai mua. Bà con nông dân đang thu hoạch vụ Thu Đông cám cảnh cho biết "lúa cũ, lúa mới chất đầy nhà". Mua rất đắt

Theo lão nông Hai Sáng (Hựu Thành, Trà Ôn), hiện nông dân đang phải bán từ 2-4 kg lúa mới mua được 1kg phân, mà "ăn thì có thể hà tiện được, chớ lúa thì làm sao hà tiện phân được". Nhưng đối với vườn cây, tại nhiều địa phương như Tam Bình, Trà Ôn, Bình Minh, do vườn cam không đạt hiệu quả hoặc do giá bưởi thấp, nhiều nhà vườn đã bỏ mặc. Không ít nhà vườn tại "vương quốc bưởi" Mỹ Hòa cũng không chăm sóc. Vợ chồng anh Chín Kiên có 6 công bưởi cho biết "chừng nào có tiền thì mua chút phân bón, không thì thôi, chớ không theo lịch thời vụ gì cả". Trong khi đó, giá gạo trên thị trường tuy có giảm so với thời điểm khủng hoảng lương thực, nhưng vẫn còn đứng ở mức cao chót vót. Giá gạo Jasmine, Đài Loan, Tài nguyên lúa mùa 13.000- 13.500đ/kg, Nàng Thơm Chợ Đào 14.000- 14.500đ/kg. Gạo IR 50404 "bèo nhất" cũng 7.500-8.000đ/kg. Cao gấp đôi so thời điểm trước "sốt gạo". Những người nuôi heo cũng than “nuôi heo nhưng hỏng dám ăn thịt heo, vì bán 1kg heo hơi, chỉ mua lại được 1/2kg thịt ba rọi”.

Đáng quan ngại hơn, tuy 2 tháng nay giá TACN trên thế giới đã giảm mạnh, nhưng giá trong nước vẫn "y nguyên". Theo ngành nông nghiệp, hiện nay, giá TACN Việt Nam đang ở mức cao nhất Đông Nam Á. So với cuối năm 2007, giá nguyên liệu TACN đã tăng từ 40 đến... 120%, ví dụ bột cá tăng 60%, cám gạo tăng 42%, khô dầu đậu tương tăng 80%, khiến giá TACN đã tăng từ 40-60%. Mặt khác, chất lượng TACN không bảo đảm, hiệu quả tăng trọng thấp, hiện ở mức khá cao: 2,7-3kg thức ăn/1 kg tăng trọng, đưa giá thành sản phẩm tăng theo.

Nhiều hộ chăn nuôi cũng than phiền lãi suất ngân hàng hiện vẫn ở mức quá cao, trong khi ở Thái Lan hoặc Mỹ, lãi suất chỉ từ 6-8%/năm, thì người chăn nuôi trong nước đang phải trả lãi suất tới 18%/năm, chưa kể giá đất nông nghiệp cũng cao gấp nhiều lần các nước trong khu vực (gấp 10 lần Thái Lan).

Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, từ đầu năm đến nay, cả nước xuất khẩu nông sản được 12,3 tỉ USD, nhưng số tiền bỏ ra để mua vật tư, nguyên liệu lên tới 8,3 tỉ USD. Trong đó, có 1,3 tỉ USD để nhập 2,7 triệu tấn phân bón; 1,4 tỉ USD để mua TACN. Có vẻ như câu chuyện mua nguyên liệu với giá cao, bán sản phẩm với giá thấp đang là một bài toán rất khó giải đối với người sản xuất nông nghiệp. Và hậu quả này không những người nông dân phải gánh chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng. Nói như lão nông Hai Sáng "Tụi tui bán không có tiền thì cũng đâu dám mua sắm gì"- nghĩa là kéo theo cả một dây chuyền dịch vụ, sản xuất bị trì trệ.

Nhiều người đã đặt câu hỏi "có phải hệ thống phân phối và quản lý phân phối quá yếu, nên để đưa một mặt hàng nông sản từ nơi sản xuất ra tới thị trường phải qua quá nhiều khâu trung gian, giá cả đội lên gấp nhiều lần. Khiến người sản xuất và tiêu dùng đều thiệt hại?" Bộ Nông nghiệp và PTNT cũng vừa công bố kết quả nghiên cứu "thông tin thị trường Việt Nam", hiện nay trên 80% hộ sản xuất nông nghiệp bán hàng trực tiếp cho thương lái và chịu sự chi phối trực tiếp của thương lái về giá cả (tình trạng phổ biến là bị thương lái ép giá). Chưa đầy 10% tiêu thụ qua hợp tác xã và khoảng 8% bán tại các chợ địa phương. Nông dân đang thiếu thông tin rất nghiêm trọng.

Bài toán "mua đắt- bán rẻ" rất cần được "các nhà" giải quyết rốt ráo, và tất nhiên, không chỉ là trên bàn giấy. Có như thế, mới mong một nền nông nghiệp phát triển bền vững.

Thái Bình