Máy cắt rong, bèo trên kênh rạch

Nguồn tin: KHPT, 05/09/2008
Ngày cập nhật: 11/9/2008

Cuối tháng 8 vừa qua, ThS. Bùi Trung Thành và các cộng sự tại Trung tâm nghiên cứu & chuyển giao công nghệ máy công nghiệp, Trường đại học công nghiệp TP.HCM công bố đã chế tạo thành công hệ thống máy có thể thực hiện việc cắt rong, cỏ dại, bèo tây (lục bình) kết hợp vớt rác nổi trong lòng sông, kênh, mương, hồ chứa nước. Đây là lần đầu tiên hệ thống máy này được các nhà khoa học trong nước chế tạo thành công. Hệ thống máy đã được đưa vào vận hành thử nghiệm tại kênh Tây của hệ thống thủy lợi hồ Dầu Tiếng (ấp Phước Hậu, xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh) cho kết quả rất tốt. Thành công này không chỉ thiết thực góp phần thay thế lao động thủ công trong việc cắt rong, cỏ dại, bèo tây... mà còn mở ra một triển vọng có thể xuất khẩu thiết bị nói trên sang Lào, Campuchia...

ThS. Bùi Trung Thành ví von hệ thống thiết bị của mình là “máy hút bụi” cho kênh rạch. Đây là đề tài được thực hiện theo đơn đặt hàng của tỉnh Tây Ninh. Để có được thiết bị này, nhóm nghiên cứu của anh đã phải mất gần 5 năm nghiên cứu hiện trạng các loài rong, cỏ dại, bèo tây (lục bình) trên các hệ thống sông, kênh, rạch ở Tây Ninh, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, TP.HCM, tham khảo các mẫu máy của Trung Quốc, Mỹ… để tìm ra một công thức thiết kế tối ưu cho máy cắt rong, bèo trên kênh rạch “made in Việt Nam”. Nghiên cứu này thuộc chương trình nghiên cứu khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước về lĩnh vực cơ khí chế tạo.

Máy có năng suất cắt rong, cỏ, bèo tây từ 0,2 đến 0,24 hecta/giờ; tốc độ di chuyển khi hoạt động khoảng 1,8 km/ giờ; dao cắt rộng từ 1,4 đến 2 mét; chiều sâu cắt từ 1 đến 1,5 mét. Cỏ, rong, bèo tây sau khi được cắt sẽ được vận chuyển lên bờ bằng máng trượt, năng suất vận chuyển từ 90 đến 140 m3/giờ... (phế phẩm này sẽ được người dân tận dụng làm phân bón).

Sau khi chứng kiến máy cắt thử nghiệm rong, cỏ, bèo tây tại hệ thống kênh Tây (Tây Ninh), ông Lê Thành Công, giám đốc Công ty khai thác công trình thủy lợi Tây Ninh nhận xét: “Bước đầu như thế này là quá tốt, nếu chỉnh sửa thêm một vài chi tiết như: đa dạng hơn kích thước của thiết bị để phù hợp hoạt động ở những hệ thống sông, kênh, rạch; dao cắt cần cắt sâu hơn (sát gốc) để lục bình chậm mọc lại... thì hệ thống máy này có thể đưa vào sử dụng được, với nhu cầu thực tế hiện nay thì riêng Tây Ninh không chỉ 1 máy mà là vài chục máy…”.

Ông Lê Thành Công cho biết thêm, ở Tây Ninh có 3 hệ thống kênh chính là kênh Tây, Đông, Bắc (thuộc hệ thống hồ thủy lợi Dầu Tiếng). Toàn bộ các hệ thống sông (Vàm Cỏ Đông), kênh, rạch của Tây Ninh dài gần 1.000 km. Trước đây thì ít, nhưng gần chục năm trở lại đây có lẽ do ảnh hưởng của nước thải sản xuất nông nghiệp nên rong, cỏ, nhất là bèo tây phát triển rất nhanh, mọc đầy trên sông, kênh, rạch. Hậu quả gây ra có khi làm tắc nghẽn giao thông, giảm lưu lượng nước chứa trong lòng kênh, rạch. Cho đến hiện nay việc cắt rong, cỏ, bèo tây vẫn phải thực hiện bằng thủ công, năng suất thấp và thời gian rong, cỏ, bèo tây mọc trở lại rất nhanh. Tính ra hàng năm Tây Ninh phải tốn khoảng hơn 2 tỷ đồng để thực hiện việc dọn dẹp vệ sinh (cắt rong, cỏ, lục bình, rác nổi…) trên hệ thống sông, kênh, rạch. Rong, cỏ, bèo tây ở Tây Ninh có tốc độ phát triển rất khủng khiếp, ở một số đoạn sông, lục bình mọc dày đặc làm tàu, bè không thể đi được; một vài đoạn kênh, rạch, lục bình kết thành mảng dày đến nỗi có thể đi bộ, hay dắt xe gắn máy đi ngang qua kênh, rạch mà không sợ bị chìm. Đã có lúc các cơ quan chức năng tính đến việc dùng hóa chất để kềm hãm bớt tốc độ phát triển của rong, cỏ, bèo tây, song vì sợ ảnh hưởng đến nguồn nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp nên không thể tiến hành.

ThS. Bùi Trung Thành cho hay, sau thời gian vận hành thử nghiệm tại Tây Ninh, nhóm nghiên cứu sẽ tiếp thu và điều chỉnh những hạn chế của thiết bị. Dự kiến cuối năm nay sẽ chuyển giao ngay thiết bị đầu tiên này cho Tây Ninh. “Ngoài Tây Ninh, chúng tôi cũng đã ghi nhận được nhu cầu về thiết bị này của một vài tỉnh ở đồng bằng sông Cửu Long. Không chỉ là trong nước, khảo sát bước đầu cho thấy thị trường Lào, Campuchia cũng có nhiều tín hiệu rất hứa hẹn...”, ThS. Bùi Trung Thành phấn khởi nói.

LÊ HIẾU MINH