Chuyện lúa má, con cá miền Tây

Sự thiếu định hướng, không có quy hoạch đã đi ngược lại hướng phát triển bền vững ở vùng đồng bằng lớn nhất nước này. Hơn lúc nào hết, tri thức luôn là giải pháp bền vững nhất cho chặng đường lâu dài. Trường học cũng cần không kém gì lương thực, lúa gạo và con cá...

Về miền Tây, cảm nhận trong bữa cơm vị gạo thật thơm của vựa lúa lớn nhất nước. Cảm nhận sự phong phú của trái cây miệt vườn, và đặc biệt vị ngọt của con cá tra, cá basa - “thương hiệu” của ngành nuôi trồng thủy sản vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đã có hẳn bức tượng cá ba sa đặt tại tỉnh Đồng Tháp, đó sao.

Một góc chợ nổi Cái Răng

Nhìn vào những sản phẩm nông, thủy sản đó thấy rõ sự chuyển động rất thời sự. Xem xét ở góc độ nào cũng thấy một câu chuyện tưởng cũ rồi mà vẫn mới. Nó gắn chặt với vấn đề tam nông (nông nghiệp, nông dân, nông thôn) và nguồn lực tri thức của đất nước.

Ở miền Tây, cũng như lúa gạo, cây trái, con cá, con tôm là những thứ quý giá, tinh túy được tạo ra từ sự cần cù, dẻo dai của người đồng bằng. Nhưng giống với nhiều nơi, ở miền Tây, người nông dân lại chịu nhiều thua thiệt, vất vả, lam lũ. Giá gạo tăng vòn vọt, người nông dân vẫn chưa hết nghèo. Được nhiều vụ cá tưởng đã tích góp được chút vốn. Nay, cá bị tồn đọng, rớt giá, đồng vốn hao hụt. Cái nghèo lại sờ trước mặt.

Nhưng người nông dân vẫn đánh đổi tất cả cho những giá trị đồng bằng. Họ năng động thích ứng với hoàn cảnh: lũ lụt, cơn bão giá, sự thiếu ổn định của thị trường… Minh chứng là khi con cá “lên ngôi”, người dân đổ xô nuôi cá, khi giá lúa tăng, người dân phá vườn tràm, vườn cây ăn quả để trồng lúa… Vậy mà vẫn luẩn quẩn trong thế đầu tư-sản xuất-thị trường. Người nông dân vẫn bị động, chưa làm chủ được sản phẩm của mình. Tiềm năng thật lớn, sản phẩm làm ra cũng đã có uy tín, nhưng nó chưa biến được thành tài sản. Đã thế, cái nghèo, những bấp bênh trong sản xuất lương thực, trong tiêu thụ con cá… lại kéo theo những hệ lụy xã hội. Chuyện học hành, trẻ em bỏ học, rồi nhiều phụ nữ bỏ ruộng vườn tính đường ra nước ngoài lấy chồng ngoại quốc… đáng để chúng ta suy ngẫm. Con đường thoát nghèo đó rõ ràng không phải là lối đi bền vững.

Người đồng bằng sông Cửu Long có sự thích ứng cao với hoàn cảnh. Chỉ có điều họ thiếu vốn, thiếu lực, thiếu kiến thức. Trong khi đó, Ngân hàng cấp vốn nhỏ giọt, nhà khoa học cũng chưa thực sự xắn quần lội ruộng với bà con. Doanh nghiệp cũng phải tính toán hơn thiệt. Con cá bị chặn lại, không bơi ra biển lớn được, lủi thủi trong ruộng đầm nhà, và quá lứa. Chính sự thiếu định hướng, nghĩ gần mà không nghĩ xa, ồ ạt nuôi cá, không có quy hoạch vùng, rồi phá bỏ tràm, cây ăn quả một cách vội vã… đã đi ngược lại hướng bền vững.

Những chính sách sẽ tới với người dân đầy đủ hơn. Những biện pháp tháo gỡ những khó khăn cũng đã phần nào cho thấy tính hiệu quả. Tuy nhiên, cần tăng hàm lượng chất xám vào đồng ruộng, vườn cây. Trường học cũng cần không kém gì lương thực, lúa gạo và con cá. Tri thức luôn là giải pháp bền vững nhất cho chặng đường lâu dài.

Nhật Minh

Các tin mới:

Các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364