Hà Nội mở rộng, nền nông nghiệp đô thị có xuất hiện?

Nguồn tin: NNVN, 01/08/2008
Ngày cập nhật: 2/8/2008

Một trong các lý do đưa ra để thuyết phục các đại biểu QH "bấm nút" mở rộng Hà Nội là tạo điều kiện để phát triển một nền nông nghiệp đô thị, hiện đại. Thế nhưng lâu nay nông nghiệp Hà Nội vẫn lúng túng trong việc tìm hướng đi để phát triển thì giờ đây chúng ta có thể kỳ vọng gì một khi Hà Nội mở rộng?

Từ mô hình NNCNC của HADICO

Có thể nói Công ty TNHH Nhà nước MTV Đầu tư và phát triển Nông nghiệp Hà Nội (HADICO) là đơn vị đi đầu trong tham vọng phát triển một nền nông nghiệp Hà Nội hiện đại. Ngay từ năm 2003, đơn vị này đã được giao thực hiện dự án khu nông nghiệp CNC. Tổng vốn cho dự án này là hơn 18 tỷ đồng, trong đó gần 10 tỷ là đầu tư hạ tầng từ nguồn ngân sách. Mục tiêu ban đầu của dự án vẽ ra một viễn cảnh rất sáng lạn. Thực tế hạ tầng khu này cũng có dáng dấp của 1 công trình hiện đại với các khu nhà kính, nhà điều khiển vi tính trung tâm, trạm xử lý nước. Các trang thiết bị đều được nhập đồng bộ từ Israel.

Trao đổi với NNVN, ông Phan Minh Nguyệt- Giám đốc HADICO thừa nhận, làm nông nghiệp khó lắm. Một dự án với 8.000m2 nhà kính thì không thể SX hàng hoá. Giá thành thì quá cao khiến việc tiêu thụ gặp khó khăn. Để mở rộng dự án thì phải có vốn nhưng thành phố không đầu tư tiếp, mà một DN nông nghiệp đi vay được một vài tỷ đồng đã toát mồ hôi rồi. Vậy là bài toán nông nghiệp CNC vẫn chưa có lời giải.

Hồi dự án mới đi vào hoạt động, gắn biển chào mừng 50 năm Giải phóng Thủ đô, chúng tôi đến đưa tin và được nghe những thuyết trình hết sức thuyết phục từ chủ đầu tư. Khi hoàn thành, khu nông nghiệp CNC này sẽ cung ứng 2,5- 2,6 triệu cây giống và hơn 4,3 tấn hạt giống rau đầu dòng cho SXNN ở ngoại thành Hà Nội, đồng thời trực tiếp đưa ra thị trường tiêu dùng khoảng 360 tấn rau sạch thương phẩm và 6- 7 triệu bông hoa các loại. Mô hình trình diễn và chuyển giao công nghệ SX rau- hoa- quả chất lượng cao của dự án sẽ tạo nên một bước chuyển lớn trong bộ mặt nông nghiệp Thủ đô.

Thế nhưng, sau 5 năm đi vào hoạt động, hiệu quả thực sự của khu nông nghiệp CNC này vẫn là một dấu hỏi lớn. Các sản phẩm tại đây vẫn là những sản phẩm nông nghiệp thuần túy mà không thấy hàm lượng CNC đâu. Một số chuyên gia cho rằng, việc chúng ta nhập khẩu “trọn gói” từ nhà kính, thiết bị bên trong cho đến kỹ thuật canh tác sẽ rất đắt và khó phù hợp với điều kiện VN, chỉ dừng lại ở mô hình mà không phát triển được.

Đến mơ ước về nông nghiệp đô thị

Không chỉ đầu tư trong trồng trọt, HADICO còn được Hà Nội lựa chọn làm chủ đầu tư xây dung các NM giết mổ gia súc, gia cầm tập trung. Năm 2006, XN Kinh doanh gia súc gia cầm và Chế biến thực phẩm HADICO chính thức đi vào hoạt động. Dây chuyền có công suất đạt tới 700 con gia cầm/giờ. Thế nhưng, hiện XN này cũng đang trong tình trạng “ngắc ngoải” bởi giết mổ ra không biết bán cho ai. Có thời gian đã phải tạm dừng hoạt động vì càng làm càng lỗ. Trung bình mỗi kg gia cầm được giết mổ tại đây giá thành cao hơn thị trường khoảng hơn 5 nghìn đồng bởi vô số các loại chi phí như: Kiểm dịch, tiền khấu hao máy móc, chi phí nhân công, vận chuyển…Theo ông Nguyệt, hiện XN này chỉ ký hợp đồng giết mổ cho 1 số cơ sở có nhu cầu. Còn việc giết mổ sau đó bán ra thị trường là không thể bởi không cạnh tranh nổi gà giết mổ nhỏ, lẻ, đang bán tràn lan khắp TP.

Nhìn bức tranh nông nghiệp Hà Nội hiện nay thì thấy không biết bao giờ mới có thể đạt tới một nền nông nghiệp đô thị, hiện đại. Liệu khi được mở rộng, nông nghiệp Hà Nội có tiếp tục bị “lãng quên” như những năm qua? Hà Nội thu hồi hơn 1.000ha đất mỗi năm, trong đó chiếm tới 80% là đất nông nghiệp, phục vụ các dự án công nghiệp, đô thị. Tới đây, khi mở rộng Hà Nội tốc độ lấy đất nông nghiệp sẽ còn mạnh mẽ hơn nhiều. Chỉ riêng trên địa bàn Hà Nội mở rộng hiện đã có 18 sân golf đang triển khai. Hàng nghìn ha đất đất nông nghiệp sẽ tiếp tục biến mất. Vụ ĐX vừa qua, trong khi các tỉnh đều tăng năng suất lúa thì Hà Nội, Vĩnh Phúc lại giảm. Điều này cho thấy, công nghiệp, đô thị không chỉ lấy đất mà còn phá luôn khả năng canh tác nông nghiệp.

Một cán bộ vừa nghỉ hưu của ngành nông nghiệp Hà Tây bày tỏ: Năm nay năng suất lúa Hà Tây trên 60 tạ/ha, không biết về Hà Nội thì xuống còn bao nhiêu? Ông này kể, vụ rét đầu năm dịp sau Tết, khi ông cùng lãnh đạo cao nhất của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh xuống đồng kiểm tra lúa, thì nhận được điện thoại của 1 cán bộ nông nghiệp Hà Nội mời ra nhà uống rượu (!?). Nói điều này không phải để cho vui, mà thấy rằng hai từ “nông nghiệp” rất lạ lẫm, xa vời với người Hà Nội. Cán bộ đi chống rét cho lúa khi mà không khí tết còn đậm đặc trên phố phường Hà thành thì quả là chuyện lạ. Hà Tây thì thiếu tiền, trong khi chương trình rau sạch 500 tỷ đồng của Sở NN- PTNT Hà Nội loay hoay mãi mới “vẽ” được dự án hơn 200 tỷ. Số tiền còn lại chưa biết đầu tư vào mục gì.

Từ cuối thế kỷ XX, nông nghiệp đô thị đã trở thành xu thế trong quá trình phát triển đô thị ở các quốc gia. Trên thế giới, gần 1/3 lượng rau, quả, thịt, trứng cung ứng cho đô thị là từ nông nghiệp đô thị, 25- 75% số gia đình ở thành phố phát triển theo mô hình nông nghiệp đô thị. Trong khi đó, tại Hà Nội, hàng loạt đề án, chương trình phát triển nông nghiệp của thủ đô bao năm nay đều chưa “ra ngô ra khoai”...

NGỌC TIẾN