Hiệu quả của dự án phát triển máy thu hoạch lúa

Nguồn tin: Đồng Tháp, 30/7/2008
Ngày cập nhật: 1/8/2008

Để giúp nông dân giảm chi phí, nâng cao chất lượng gạo và giải quyết tình trạng thiếu nhân công, từ giữa năm 2006, Đồng Tháp triển khai dự án hỗ trợ nông dân mua máy thu hoạch lúa. Hiện tại, dự án đang bước vào giai đoạn 2 và được đánh giá là triển khai nhanh, hiệu quả nhất từ trước đến nay ở lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra từ khâu bảo trì, lái máy, phân phối, bảo hành đến chuyện vay vốn...

Cả hai đều có lợi

Lần đầu tiên thuê máy gặt đập liên hợp (MGĐLH), ông Đặng Văn Rô, ở ấp Gò Da, xã Bình Phú, huyện Tân Hồng tấm tắc khen: “Máy chạy “ngọt”, làm nhanh, ít hao hụt, tui “kết” máy này rồi đó. Hơn nữa, so với thuê nhân công cắt, phơi phóng thì máy này rẻ hơn 70.000 đồng/công (1.000m2)”. Còn ông Võ Ngọc Văn ở ấp 4, xã Phương Thịnh, huyện Cao Lãnh, có 3 ha đất, nhà lại có sẵn máy suốt nhưng vụ hè thu này ông cũng thuê hẳn MGĐLH. Ông tính: “Để điều khiển máy suốt phải tốn 2 nhân công, cộng với 2 người kéo lúa chi phí nhân công đã 200.000đ. Phải tốn thêm nhân công cắt, chi phí mua dây gom bó lại. Rồi 2 công phải gom thành 1 đống, 3ha phải tốn 15 tấm cưới cước, mà mỗi lần gom, bó lại lúa rơi rụng tơi bời, xót ruột dữ lắm! Thôi thì thuê GĐLH vừa nhanh, vừa nhẹ chi phí. “Thuê MGĐLH đã trở thành một xu thế phổ biến hiện nay của nhiều nhà nông, vì vừa nhẹ chi phí, ít hao hụt, thu hoạch nhanh, khỏi phải kêu nhân công cắt, vì “lúc đông ken, kêu nhân công cắt cực trần thân” ông Nguyễn Văn Đường ở thị trấn Tràm Chim, huyện Tam Nông nói.

Không chỉ người thuê có lợi mà chủ MGĐLH cũng có nguồn thu khá, anh Nguyễn Văn Tới, ở ấp 5, xã Ba Sao, huyện Cao Lãnh, có 2 MGDLH cho biết, nếu lúa đứng, khô ráo, mỗi máy thu hoạch được 4ha/ngày, sau khi trừ chi phí, mỗi hecta còn lời 800.000đ, thời gian mỗi vụ thu hoạch khoảng 20 ngày. Anh Tới nói: “Nguồn thu nhập như vậy đối với nông dân là rất cao”. Để có việc làm liên tục, anh và nhóm nhân công 10 người đã phải di chuyển đến nhiều cánh đồng, dù vất vả nhưng anh tâm đắc: “Thu hoạch lúa bằng MGĐLH đã trở thành nghề thực sự nên anh em tụi tui ráng làm kỹ, ít hao hụt, để bà con tín nhiệm mà có ruộng làm hoài”.

Theo anh Tới cũng như nhiều nông dân đã mua MGĐLH, mỗi chiếc MGĐLH hiện nay trị giá khoảng 180 triệu đồng, phải sắm những thiết bị kèm theo như chẹt để chở MGĐLH qua kênh rạch, xe cải tiến để chở lúa vô đến tận nhà khách hàng, tổng cộng lên 250 triệu đồng và phải thu hoạch ít nhất 250 ha mới lấy lại vốn và thời gian phải mất ít nhất là 2 năm, “nhưng với điều kiện là máy không bị trục trặc và phải thành thạo trong khâu vận hành”, anh Tới nói.

Dự án thực hiện nhanh nhất

Dự án đầu tư máy gặt và máy sấy lúa được tỉnh Đồng Tháp triển khai từ 9/200. Theo kế hoạch, dự án sẽ kéo dài trong 2 năm 2006-2007, với tổng vốn đầu tư là 6 tỷ đồng, nhưng chỉ gần 1 năm, số vốn được duyệt giải ngân đã đạt 94%, nông dân chủ yếu mua MGLH. Điều này chứng tỏ dự án đã được các nhà đầu tư trong tỉnh hưởng ứng nồng nhiệt.

Để đẩy nhanh tiến độ cơ giới hóa trong sản xuất lúa, Sở NN-PTNT đã đề nghị UBND tỉnh tiếp tục thực hiện giai đoạn 2 của dự án, từ năm 2007-2009, với tổng vốn là 60 tỷ đồng, trong đó có 2 ngân hàng tham gia cho vay 36 tỷ (Chi nhánh Ngân hàng Công Thương Đồng Tháp 18 tỷ, Chi nhánh Ngân hàng NN-PTNT 18 tỷ), còn lại là vốn đối ứng của nhà đầu tư.

Cũng với hình thức: nhà đầu tư phải có vốn đối ứng 40%, 60% còn lại ngân hàng cho vay. Thời gian trả nợ vay được chia làm 2 lần, lần một 12 tháng sau khi nhận vốn vay, trả nợ vốn vay 40%, lần hai 24 tháng sau khi nhận vốn vay, trả nợ vốn vay 60% còn lại, nhà đầu tư được hỗ trợ 100% lãi suất vay ngân hàng.

Chỉ hơn 8 tháng thực hiện giai đoạn 2 dự án, từ 12/12/2007 đến nay, đã thẩm định, giải ngân với số vốn lên đến 19 tỷ đồng, đạt hơn 50% kế hoạch, nhà đầu tư đã sắm được 150 máy, nâng tổng số MGĐLH trong toàn tỉnh lên 300 máy. Do nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thẩm định, giải ngân còn chậm, nhưng so với thời gian qui định và với nhiều dự án khác trong lĩnh vực nông nghiệp thì Dự án đầu tư máy gặt được đánh giá là triển khai nhanh và hiệu quả nhất.

Anh Nguyễn Minh Thư, ở xã Phú Thọ, huyện Tam Nông nói: “Nếu không có sự hỗ trợ vốn vay và và lãi suất thì cùng một lúc, nông dân khó có khả năng đầu tư 250 triệu đồng để sắm MGĐLH và các thiết bị kèm theo”. Anh Lương Quốc Xuân, ở ấp Mỹ Nam 1, xã Mỹ Quí, huyện Tháp Mười cho rằng, sự hỗ trợ này là kịp thời vì hiện nay, gieo sạ đồng loạt, thu hoạch rộ nhân công cắt lúa rất khan hiếm.

Không chỉ giải quyết được tình trạng thiếu nhân công thu hoạch, theo ông Đoàn Vĩnh Phúc-GĐ. Trung tâm Khuyến nông-KTNN Đồng Tháp, lợi ích nữa là ngoài việc đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư, sử dụng MGĐLH còn giúp nông dân tiết kiệm được 350.000-500.000đ/ha trong khâu thu hoạch. Sử dụng MGĐLH còn khuyến khích nông dân quan tâm hơn trong việc áp dụng mô hình “1 phải, 5 giảm”, chọn giống tốt, sạ thưa, sạ hàng, bón phân cân đối để thích nghi với điều kiện thu hoạch bằng máy và giúp giảm chi phí trong đầu tư sản xuất khoảng 700.000đ/ha. Với 2 khoản lợi nhuận này, nếu được áp dụng rộng rãi trên diện tích 400.000ha của Đồng Tháp mỗi năm, lợi nhuận đem lại là không nhỏ!

Đầu tư MGĐLH để làm dịch vụ đã trở thành 1 nghề thực sự ở nông thôn

Để dự án hiệu quả hơn

Nhiều nhà đầu tư thừa nhận, khi mới mua MGĐLH, khâu vận hành rất lúng túng, nhiều chi tiết máy bị hỏng hóc lẽ ra không đáng có và phải mất nhiều thời gian chờ cán bộ kỹ thuật đến khắc phục. Anh Nguyễn Minh Thư cho biết: “Mỗi lần như vậy mất ít nhất nửa ngày, trong khi thời vụ gấp rút, máy “nằm đồng” chủ ruộng lại cằn nhằn nên được học những khóa huấn luyện cơ bản về MGĐLH là cần thiết”. Ông Phan Minh Chí, ở xã Bình Phú, huyện Tân Hồng đã mua MGĐLH chia sẻ: “Nên cử người theo các máy mua trước để học, nếu không sẽ gặp nhiều rắc rối, vì máy hỏng hóc lặt vặt hoài, đợi nhân viên kỹ thuật đến khắc phục rất lâu. Như máy tui hư hộp số, nhà phân phối hẹn 2 giờ đến sửa chữa, nhưng phải đợi đến 6 giờ”.

Đa số các chủ máy thừa nhận phải mất 1 vụ đầu tiên việc vận hành MGĐLH mới suôn sẻ. Thạc sĩ Nguyễn Bồng - Trường Đại học Cần Thơ nói: “MGĐLH là máy nông nghiệp có cấu tạo phức tạp, hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt: bụi, ẩm, ướt, sình lầy nên dễ bị hỏng hóc. Vì vậy, người điều khiển máy tham gia các khóa huấn luyện 3 - 6 tháng để có thể tự vận hành, chăm sóc, sửa chữa nhỏ là cần thiết”. Ông Quách Ba - GĐ.CTy TNHH Vĩnh Hưng, nhà phân phối MGĐLH cho rằng: “Khi đã trở thành 1 nghề thì nên xem việc học các lớp lái, bảo trì là 1 khoản đầu tư bắt buộc, để tránh những rủi ro”.

Trong khi hầu hết nhà đầu tư trên địa bàn tỉnh đều chưa qua trường lớp, chỉ vận hành bằng kinh nghiệm, thạc sĩ Nguyễn Bồng nói: “Nếu nhà đầu tư tham gia được lớp bảo trì, lái máy, sẽ giúp tăng tuổi thọ máy nhưng khoản đầu tư này chỉ chiếm một phần nhỏ so với những hỏng hóc xảy ra. Điều này cũng sẽ giúp cho chương trình đầu tư MGĐLH mang lại hiệu quả hơn.

“Theo dự án, thời gian cho vay là 24 tháng, nhiều nhà đầu tư cho rằng thời gian này là ngắn, nên kéo dài hơn, có thể lên đến 30 tháng, để giảm áp lực trả nợ vay, vì trong quá trình vận hành còn phải tu bổ và mất thời gian đầu để làm quen với máy. Một khó khăn khác là tại 1 số địa phương từ khi thẩm định, đến khi dự án được duyệt và giải ngân quá chậm làm nhiều nhà đầu tư nản lòng. Một số trường hợp từ khi thẩm định đến khi thông báo kết quả không đủ điều kiện vay vốn kéo dài hơn 2 tháng, nên nhiều nhà đầu tư nóng lòng ứng trước 40% vốn mua máy, nhưng rốt cuộc không được vay hoặc ngân hàng chậm giải ngân.

Thực tế cho thấy, nơi nào có sự phối hợp tốt giữa Trạm Khuyến nông với cán bộ tín dụng chi nhánh ngân hàng thì việc điều hành dự án sẽ nhanh chóng. Kỹ sư Nguyễn Công Sơn - Phó trạm Khuyến nông huyện Cao Lãnh khẳng định: “Việc thẩm định và trả lời kết quả trong vòng 15 ngày và thông báo chủ trương hỗ trợ vốn mua MGĐLH đến rộng rãi các địa phương là yếu tố quan trọng giúp nhiều nhà đầu tư mua được máy”. Việc tăng cường mạng lưới bảo hành, với phụ tùng thay thế đầy đủ, kịp thời cũng là điều mà các nhà đầu tư đề nghị các nhà phân phối MGĐLH cần thực hiện tốt hơn, để kịp thời khắc phục sự cố hỏng hóc khi vận hành trên đồng ruộng.

Tháo gỡ những khó khăn này cùng cải thiện hàng loạt các yếu tố khác như: biện pháp canh tác để hạn chế lúa đổ ngã, nâng cấp lộ nông thôn, qui hoạch đồng ruộng . . . cũng cần được đầu tư đồng bộ nhằm khuyến khích nông dân sử dụng MGĐLH. Có như vậy thì mục tiêu đến năm 2010 70% diện tích lúa của Đồng Tháp được thu hoạch bằng máy sẽ trở thành hiện thực.

Trong tổng số 36 tỷ đồng ngân hàng cho vay để thực hiện dự án mua máy thu hoạch và sấy lúa giai đoạn II, đến nay, Chi nhánh ngân hàng NN-PTNT Đồng Tháp đã giải ngân và thẩm định đạt hơn 17 tỷ đồng, Chi nhánh ngân hàng Công thương (NHCT)đã giải ngân được hơn 2 tỷ, xung quanh thủ tục vay vốn và cam kết tiếp tục hỗ trợ dự án, ông Võ Ngọc Diệp - GĐ.Ngân hàng Công Thương Chi nhánh Đồng Tháp cho biết: Để tiếp cận được nguồn vay mua MGĐLH, khách hàng phải có hộ khẩu tại Đồng Tháp, có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự, có vốn tự có tham gia dự án là 40%. Có phương án sản xuất hiệu quả, khả năng hoàn vốn đúng hạn và phải có tài sản thế chấp.

Về qui trình vay: Trước tiên khách hàng có nhu cầu đăng ký tại Trạm Khuyến nông, trên cơ sở đó Trạm KN sẽ tư vấn cho khách hàng kiểm tra điều kiện vay, sau đó, tập hợp danh sách và gởi đến NHCT theo các địa điểm đăng ký giao dịch. Thời gian này, theo thỏa thuận liên tịch là 3 ngày. Khi nhận được danh sách của Trạm KN gởi về NHCT, Ngân hàng sẽ cử cán bộ tín dụng thẩm định dự án vay vốn. Nếu khách hàng đủ điều kiện, sẽ được hướng dẫn làm thủ tục vay vốn, thời gian này qui định là trong vòng 15 ngày.

Trong quá trình thẩm định,nếu khách hàng đủ điều kiện vay, Ngân hàng sẽ giải ngân. Nếu khách hàng không đủ điều kiện, Ngân hàng cũng sẽ thông báo đến cho khách hàng biết. NHCT và Trạm KN đang tuân thủ theo đúng theo qui định đó. Thực tế kiểm chứng, một hồ sơ sau khi nhận ở cơ sở gởi lên đến khi phát vay, nếu nhanh chỉ trong vòng 7 ngày và chậm nhất là 10 ngày thì khách hàng sẽ nhận được vốn này. Chủ trương cho vay để mua MGĐLH vẫn được NHCT tiếp tục cho vay bình thường.

Hiếu Thảo