Nợ nần tứ giăng

Nguồn tin: TT, 25/07/2008
Ngày cập nhật: 29/7/2008

Trung bình mười nhà mới có ba nhà có điện thắp sáng, bốn nhà thì một nhà mắc nợ quá hạn ngân hàng 25-31 triệu đồng/hộ. Vậy nhưng muốn có con lộ nhỏ về ấp, người dân phải đóng góp đến 960.000 đồng/hộ... Chuyện xảy ra ở xã Minh Thuận, huyện U Minh Thượng, cũng là xã điểm công nghiệp hóa - hiện đại hóa của tỉnh Kiên Giang.

Nợ nần tứ giăng

Ông Tư Son (52 tuổi) ở kênh 8A, ấp Minh Dũng (Minh Thuận) được giao 4ha đất nằm trong dự án vùng đệm U Minh Thượng để làm "kinh tế hộ". Ngoài diện tích hơn 1ha phải trồng tràm theo qui định, còn lại ông xẻ kênh, đào ao rửa phèn và trồng khóm, mía. Ông đoan chắc sẽ được đổi đời sau vài vụ thu hoạch. Nhưng liên tiếp mấy vụ, giá mía chỉ dao động 250.000-300.000 đồng/tấn (giao tại ghe), trong khi chi phí thuê người đốn, vác xuống ghe cho lái lên tới 100.000 đồng/tấn. Cộng thêm các khoản phân bón, vun gốc, đánh lá..., tính ra một công mía mà ông dày công chăm sóc 9-10 tháng chỉ lời 85.000 đồng!

Ông Tư Son chăm lo ao cá hi vọng sẽ giúp ông thoát nghèo - Ảnh: T.Đức

Vậy là cả nhà tám miệng ăn phải xoay ra làm thuê, ai mướn gì làm nấy. Nhưng ở xóm này ai cũng nghèo như nhau, ít ai dám bỏ tiền ra thuê việc, dù tiền công nhật mỗi ngày chỉ 30.000-40.000 đồng. Thấy cha mẹ túng quẫn, đứa con đầu Minh Dương (23 tuổi) dẫn em Phi Long (17 tuổi) chạy qua huyện Giồng Riềng (Kiên Giang) cắt lúa, bốc vác thuê.

Hai anh em làm quần quật từ tờ mờ sáng đến tối, dành dụm được gần triệu đồng mỗi tháng gửi về nhà. Nhưng tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống. Hai người em gái của Minh Dương, chị 20, em 19 cũng nối tiếp anh bỏ học giữa chừng để đón tàu ra Rạch Giá làm công nhân may mặc, phụ cha mẹ nuôi hai đứa em Ngọc Tuyết, Ngọc Linh đang tuổi ăn học.

Lo cho cái bụng đã bở hơi tai, nên nợ vay ngân hàng 31 triệu đồng để đào kênh, lên liếp trồng mía quá hạn hơn ba năm mà ông Tư Son chưa trả được một đồng. "Nghe nói bây giờ cộng luôn lãi suất chắc đã lên gần gấp đôi, nhưng cụ thể là bao nhiêu thì tui cũng không biết. Mấy bận cán bộ ngân hàng vào đòi, tui nói chỉ còn cái nhà "tình thương" này, có lấy thì lấy luôn đi, chứ không đào đâu ra tiền mà trả”, Tư Son gãi đầu gãi tai nói.

Mà đâu chỉ riêng ông Tư Son. Từ ấp Minh Dũng chạy dài qua ấp Minh Thượng, Minh Thượng A, Minh Kiên, Minh Thành, Minh Thành A... thấy nhiều bà con nghèo đong gạo từng bữa, nợ nần tứ giăng. Ông Dương Trung Tín, phó ban nhân dân tự quản ấp Minh Thành, rầu rĩ: "Bám theo một loại cây thì rủi ro quá nên tôi xé lẻ làm 6 công mía, 5 công lúa, 2ha tràm. Kết quả lúa bị nước chụp, phèn dậy, thu hoạch chỉ được 7-8 giạ/công, mía thì may mắn phá huề, còn 20 công tràm kêu bán có 300.000-400.000 đồng/công cũng không ai thèm ngó ngàng tới. Làm ăn thua thiệt, nợ mẹ đẻ nợ con, chắc cũng đã tới 50 triệu đồng rồi mà không có cách gì trả được".

Phó chủ tịch UBND xã Minh Thuận Trần Tuấn Kiệt nói: "Thực hiện dự án phát triển kinh tế hộ vùng đệm U Minh Thượng, cả xã có 980 hộ được vay tổng cộng 21 tỉ đồng để đầu tư cho sản xuất. Khi đáo hạn, cán bộ ngân hàng ở tỉnh vào đóng trạm, ngày nào cũng rảo tới rảo lui nhưng chỉ có 33 hộ trả được nợ (2,9 tỉ đồng), số còn lại coi như hết khả năng hoàn trả. Để dân mang nợ như vậy chính quyền địa phương cũng... quê lắm chứ, nhưng giá nông sản làm ra thấp lè tè như vầy thì chịu chết thôi!".

Chưa đủ ăn phải lo làm đường!

Ở xã Minh Thuận vẫn còn nhiều căn nhà trống trải thế này - Ảnh: T.Đức

Ấp Minh Tiến nằm cách tỉnh lộ 63 và trung tâm huyện U Minh Thượng chưa đến chục cây số nhưng điện lưới quốc gia vẫn chưa về tới. Mới hơn 7 giờ tối mà nhiều nhà đã đóng cửa im ỉm. Chúng tôi ghé vào một căn nhà thắp đèn dầu "quả trứng", ngọn lửa leo lét như hạt đậu. Ông Ba Huy - chủ nhà - cho hay: "Cả xóm này vậy, sáu bảy giờ tối đã lên giường như gà cho đỡ tốn tiền mua dầu, với lại có thức khuya hơn cũng có chuyện gì mần đâu".

Rồi ông ra chiều đắn đo: "Làm con lộ này nhà tui mất mấy công đất nhưng có đền bù gì đâu. Đường làm xong tưởng sẽ kéo điện về, nhưng mấy năm qua tụi nhỏ mê coi đá banh vẫn phải lội bộ ra tới huyện hoặc vô xã”.

Mấy năm trước tỉnh Kiên Giang đã qui hoạch Minh Thuận là xã điểm về công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Vậy mà hiện tại điện lưới quốc gia chỉ mới dẫn về tới trung tâm xã, rồi phủ thêm một vòng bán kính độ 1km quanh trụ sở UBND xã. Thấy dân ở trung tâm xã có điện thắp sáng, dân vùng ven phát thèm, bèn tự mua dây dẫn điện để "câu đuôi" các hộ có điện kế. "Ngoài số tiền cả triệu đồng đầu tư ban đầu để mua hơn 1.000m dây dẫn điện từ đầu kênh 11 vào, dân ở xóm này còn phải trả tiền điện cao ngất theo khung giá vượt định mức, vì 5-6 hộ sử dụng chung một điện kế" - ông Dương Trung Tính nói. Theo thống kê của xã, trong số gần 1.500 hộ có điện thắp sáng đã có hơn 400 nhà sử dụng điện theo kiểu "câu đuôi" này.

Mà đâu chỉ có chuyện dùng điện giá cao. Xã Minh Thuận có 16 ấp nhưng hiện tại chỉ ba ấp có lộ giao thông đi lại được trong cả hai mùa mưa nắng, còn lại 13 ấp mới chỉ có lộ đất đi được trong mùa khô, mùa mưa chỉ có cách đi bộ. Ông Dương Quốc Khởi, chủ tịch UBND xã Minh Thuận, nói về chủ trương làm đường giao thông: "Theo kế hoạch chung của huyện, xã đặt ra chỉ tiêu mỗi năm phát triển thêm 8km đường đá dăm ngào nhựa nóng hoặc đổ bêtông thay đường đất. Ngân sách nhà nước sẽ đầu tư 70% chi phí, còn lại 30% huy động dân đóng góp".

Ông Khởi cũng "khoe" ngay trong tháng này xã sẽ làm thí điểm tại ấp Minh Dũng con lộ cấp phối, bề rộng mặt lộ 1,5m, dài khoảng 4km dọc theo kênh 8A xuyên qua địa bàn ấp. Theo tính toán, chi phí cho con lộ này khoảng 320 triệu đồng. Ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ 70%, còn lại 30% tương ứng 96 triệu đồng đã huy động dân đóng góp. Trong đó các hộ ở bên phải bờ kênh 8A (tính từ lộ đê bao vào) góp 960.000 đồng/hộ, còn những hộ bên kia bờ kênh góp 200.000 đồng/hộ. "Có đường đi thì mừng lắm, nhưng tháng tư vừa rồi nhà tôi phải chiết ra hơn 3 tấn mía cây, cộng thêm tiền do đứa con gái đi làm công nhân may ở thành phố gửi về mới đủ tiền đóng góp" - bà Hai Nhung ở ấp Minh Dũng kể.

TẤN ĐỨC