Chuyện buồn, cây giống...

Nguồn tin: Hà Tây, 18/07/2008
Ngày cập nhật: 28/7/2008

Nhìn những cây nhãn, vải xơ xác, quả bé tí tẹo, ông Cảnh buồn rầu nói: Năm năm trước, tôi cùng mấy ông bạn cất công đi cả trăm cây số để mua cây ăn quả giống "xịn" tại vườn. Bây giờ ra nông nỗi thế này đây. Bỏ thì thương, vương thì tội nhưng tức nhất là "họ" lừa mình”.

Năm năm trước, vườn nhà ông Cảnh trồng toàn cây tạp, năng suất kém, bán thì không được mấy tiền, mà bỏ hoang vườn thì phí. Ông quyết tâm đổi mới toàn bộ cây giống của cả khu vườn, dự tính trồng các loại cây ăn quả đang có thương hiệu, bán được giá trên thị trường. Vì vườn rộng, lại có cả bờ ao cá nên ông chọn hai loại cây chủ lực là nhãn lồng và vải thiều. Để cho chắc ăn, trong vườn ông dự tính trồng nhãn lồng, còn ngoài bờ ao thì trồng vải, có cây để đối chứng hẳn hoi. Ông và mấy ông bạn cất công xuống tận Hưng Yên để mua nhãn giống; sau đó lại ngược lên tận Bắc Giang để mua giống vải thiều. Tại các vườn ươm giống, các ông được các chủ vườn tiếp đón nhiệt tình, giải đáp tỉ mỉ về cách trồng, tỉa, chăm bón, phòng trừ sâu bệnh... Điều khiến ông Cảnh yên tâm nhất là các chủ vườn ươm đều một mực khẳng định là "cây giống xịn 100%". Họ bảo rằng: "Các bác đã cất công đến tận xứ nhãn, xứ vải; chắc chắn là rất kén chọn cây giống. Nhà vườn vì thương hiệu cây giống chắc chắn không để các bác phải thất vọng" (?!).

Không chỉ mua cây giống, ông Cảnh còn thuê cả "chuyên gia" về tận vườn nhà để ghép lai tạo giống nhãn muộn với nhãn ta để tạo ra giống mới có năng suất cao, quả ngon hơn. Bình quân mỗi cây ghép thành công, ông Cảnh phải trả 100 nghìn đồng - Một cái giá quá rẻ! Ông Cảnh nghĩ như vậy. Tổng cộng số tiền mua cây con giống và tiền thuê ghép cây giống, nhà ông phải chi trả trên chục triệu đồng. Ông nhẩm tính chỉ sau hai, ba năm là hoàn vốn.

Ngay khi các cây trong vườn nhà ra quả bói, ông Cảnh đã ngờ ngợ về chất lượng cây giống vì các cây đều bói ít quả, quả đã nhỏ lại chua, khác xa với quảng cáo của mấy ông chủ vườn ươm. Đến năm sau, khi các cây đã ra quả đại trà thì ông thực sự thất vọng. Mỗi cây nhãn, cây vải chỉ ra được chừng vài trăm quả, chùm nhỏ, thưa thớt. Đi thăm vườn nhà mấy ông bạn, ông Cảnh đều được chứng kiến tình trạng như vậy.

Nhân có Đoàn cán bộ khuyến nông về làng, ông Cảnh mời họ đến chơi nhà, dẫn họ ra vườn và hỏi về tình trạng cây giống kém chất lượng. Trong một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó (cây giống, chất đất, cách chăm bón...), nguyên nhân chính được chỉ ra là chất lượng cây giống không đảm bảo. Sau khi xem xét kỹ, đoàn cán bộ khuyến nông khẳng định loại giống nhãn và vải mà ông Cảnh trồng không phải là hai giống nhãn, vải đã có thương hiệu lâu nay trên thị trường.

Lợi dụng sự thiếu hiểu biết về thị trường cây giống của nông dân, một số tư thương đã có hành vi gian lận thương mại trong việc buôn bán cây giống và chuyển giao kỹ thuật. Ngay trên đất nhãn, đất vải ngoài phần lớn chủ vườn ươm giống cây chuẩn, còn một số ít không phải là chủ vườn đã thuê đất để chuyển cây giống "rởm" từ nơi khác về, rồi cũng treo biển "bán giống cây chuẩn" như ai. "Trăm người bán, vạn người mua", không ít khách hàng đã mất tiền oan vì tình trạng lập lờ nhãn mác, xuất xứ hàng hóa của những kẻ kinh doanh trục lợi. Không chỉ trong lĩnh vực giống cây trồng mà còn cả ở những lĩnh vực khác, người nông dân - khách hàng vốn chất phác, thật thà đã mua phải hàng hóa kém chất lượng, hàng nhái, hàng giả... Sự nguy hại ở đây không chỉ là việc mất mùa mà còn làm suy giảm lòng tin của nông dân về thị trường nông thôn.

Nhân chuyện này, còn phải nói đến trách nhiệm của các cấp, các ngành chức năng: Giống cây trồng, quản lý thị trường, khuyến nông, ban quản trị HTX... Khẩu hiệu "cùng nghĩ, cùng làm với bà con nông dân" chỉ thực sự có ý nghĩa khi bà con nhận được sự "vào cuộc" của các ban, ngành hữu quan ở địa phương; để thị trường nông thôn có sự định hướng, điều tiết, kiểm soát... phục vụ thiết thực sản xuất và đời sống của nông dân./.

Đỗ Quốc Bảo