Đắc Lắc: Hàng trăm hộ dân trồng cà phê… bị “lật kèo”

Nguồn tin: SGGP, 08/07/2008
Ngày cập nhật: 8/7/2008

Hơn 81 hộ dân sống ở thị trấn Phước An (huyện Krông Păk, tỉnh Đắc Lắc) như đang ngồi trên lửa khi Công ty Lâm nghiệp Phước An (Lâm trường Krông Păk cũ) thay đổi hợp đồng liên kết sang hợp đồng giao khoán. Các hộ dân nơi đây có nguy cơ “trắng” tài sản, không đất sản xuất…

Trái khoáy!

Thực hiện chủ trương phát triển cây cà phê theo Quyết định số 1164/1986/QĐ- UB của UBND tỉnh Đắc Lắc, năm 1996, những hộ dân ở khu vực thị trấn Phước An đã ký hợp đồng liên kết trồng cà phê với Lâm trường Krông Păk (nay là Công ty Lâm nghiệp Phước An) trên diện tích điều và cây bạc hà kém hiệu quả. Trong đó có 20ha đất nông nghiệp đã được trồng cây cà phê và được lâm trường bán lại cho những cán bộ và công nhân viên của lâm trường nghỉ theo chế độ 176.

Sự việc sẽ êm xuôi nếu không có những thay đổi đối với hợp đồng mà công ty này đã ký kết với người dân. Ngày 20-12-2007, đơn vị này ra thông báo chuyển đổi từ hợp đồng liên kết sang hợp đồng giao khoán trồng cà phê và sau đó là quyết định thanh lý hợp đồng trước thời hạn đối với các hộ liên kết trồng cà phê ở đây. Chính điều này đã gây bức xúc cho người dân.

Ông Đoàn Văn Bốn ở khối 17, thị trấn Phước An, một trong số 81 hộ dân, ngậm ngùi: “Năm 1992, gia đình đã mua thanh lý gần 3 sào điều kém hiệu quả của lâm trường với giá 70.000đ/sào. Đến năm 1996, Lâm trường Krông Păk đã triệu chúng tôi lên ký kết hợp đồng liên kết để trồng cà phê.

Theo hợp đồng, người dân bỏ ra toàn bộ chi phí, tự túc toàn bộ vốn đầu tư và khi đến kỳ thu hoạch, ngoài việc hoàn thành nghĩa vụ thuế nông nghiệp cho Nhà nước, hàng năm phải nộp chi phí quản lý cho lâm trường 4kg cà phê nhân/sào. Lúc đó, người trồng cà phê gặp rất nhiều khó khăn, cà phê liên tục bị rớt giá, giá 1kg cà phê có khi không bằng 1kg khoai lang, gia đình phải vay mượn để đầu tư vì đó là toàn bộ cơ nghiệp của gia đình tôi. Cùng cảnh, các hộ gia đình nơi đây đều vay chỗ nọ, đắp chỗ kia để giữ vườn cà phê mà không hề có sự hỗ trợ, chia sẻ khó khăn nào từ phía công ty”.

Sau những gian nan vất vả tưởng đến ngày “hái quả ngọt”, ai ngờ ngày 20-12-2007, công ty gửi đến cho gia đình một đơn xin nhận giao khoán đất để tiến hành ký hợp đồng mới với công ty. Căn cứ duy nhất mà công ty lấy đó làm cơ sở để bắt người dân ký lại hợp đồng là cuộc họp dân do công ty tổ chức ngày 28-10-2006.

Sau cuộc họp này, ngày 8-11-2006, các hộ đã làm đơn kiến nghị công ty trả đất về cho địa phương quản lý nhưng vẫn không nhận được trả lời, 1 năm sau thì công ty ra thông báo chuyển đổi hợp đồng. Từ hợp đồng liên kết nay chuyển sang hợp đồng giao khoán thì coi như tài sản vườn cây thành tài sản của công ty.

Ngày 3-4-2008, trong cuộc đối thoại trực tiếp giữa các ban, ngành trong huyện với người dân, ông Nguyễn Trung Dũng, Giám đốc công ty lại khẳng định 54ha cà phê liên kết, công ty đã có kế hoạch chuyển về cho địa phương quản lý nên các hộ dân cứ yên tâm tiếp tục sản xuất. Nhưng, chỉ 15 ngày sau, ngày 17-4-2008, công ty lại ra thông báo thanh lý hợp đồng liên kết. Thật quá phi lý và trớ trêu!

Mất đất, sống bằng gì?

Theo thông báo ngày 20-12-2007, các hộ đã vi phạm các điều 3, 4, 5 trong hợp đồng: Xây nhà kiên cố trong khi hợp đồng chỉ cho phép làm nhà tạm không quá 50m2; không nộp phí quản lý cho công ty theo quy định trong Điều 4 và điều khoản chung của 2 bên theo Điều 5. Tuy nhiên, trong số 81 hộ chỉ có khoảng vài căn nhà xây, diện tích không vượt quá 50m2, bà con làm lán trông coi và phơi cà phê. Còn việc không nộp phí quản lý cho công ty thì trước đó, người dân đã được thông báo miễn giảm thuế nông nghiệp và công ty cũng đồng ý không thu phí của bà con năm 2007.

Chị Đặng Thị Lộc, một công nhân của lâm trường cũ, khẳng định: “Những điều khoản mà Công ty Lâm nghiệp Phước An cho rằng người dân vi phạm đều là quy chụp vô căn cứ. Thứ nhất, việc làm lại hợp đồng không hề được công ty bàn bạc với người dân để đi đến thống nhất giữa 2 bên; thứ hai, khi người dân thắc mắc về việc căn cứ vào đâu để thay đổi hợp đồng, chuyển từ liên kết sang giao khoán thì đơn vị này trả lời là áp dụng theo Nghị định 135/2005/NĐ-CP nhưng khi người dân muốn biết nội dung của nghị định này thì chỉ nhận được câu trả lời từ phía ban giám đốc là “về tìm trên mạng”; thứ ba, là đơn phương chấm dứt hợp đồng trên những căn cứ do lâm trường đưa ra, không đúng với thực tế...”.

Vậy mà ông Nguyễn Trung Dũng, Giám đốc công ty khẳng định: “Công ty chúng tôi chỉ làm đúng theo nguyên tắc và theo Nghị định 135, còn chuyện trả lời với người dân “về tìm trên mạng” xem nghị định của Chính phủ là do cán bộ công ty quá nóng nảy nên nói vậy. Hiện, danh sách 81 hộ dân bị thanh lý hợp đồng đã được Công ty Lâm nghiệp Phước An gửi đến Phòng Tư pháp UBND thị trấn Phước An và 81 hộ dân để thông báo về việc thanh lý hợp đồng.

Không hề được hỗ trợ đầu tư, nông dân bỏ cả núi tiền để trồng cà phê, hy vọng vừa được nhen nhóm lên khi giá cả được cải thiện đời sống nhờ thu hoạch cà phê thì chính là lúc Công ty Lâm nghiệp Phước An chuyển đổi và đi đến thanh lý hợp đồng khi thời hạn hiệu lực còn đến 36-38 năm. Chính những bức xúc này, người dân lại tiếp tục làm đơn khiếu nại. Nếu không có cách xử lý khác, một mai sẽ bị mất đất, nông dân biết lấy gì sống?!.

Hoàng Trung Ngọc