Rải vụ trồng mía

Nguồn tin: QĐND, 22/06/2008
Ngày cập nhật: 23/6/2008

Từ năm 1994 trở lại đây, nhờ có các nhà máy đường được mở trên các huyện trung du và miền núi Nghệ An, cùng với việc đưa cây mía vào thay cây sắn và các loại cây khác không có giá trị, đã và đang tạo ra nguồn thu nhập cao hơn, làm thay đổi cuộc sống của nhiều hộ nông dân. Nhờ cây mía, nhiều hộ thoát nghèo, có của ăn, của để; đường giao thông đã về đến nhiều thôn bản, kể cả nơi vùng sâu, vùng xa. Thế nhưng gần đây, hiện tượng nhà máy thu mua mía không kịp, dẫn đến mía bị ra hoa, bị nắng nóng quạt khô, do quá kỳ sinh trưởng và phát triển theo chu kỳ của nó, đang gây bức xúc trong nông dân trồng mía, thiệt hại không nhỏ cho các nhà máy đường…

Theo chúng tôi, để mở lối thoát cho tình trạng khi thì nhà máy không có nguyên liệu, lúc thì ép mía không kịp, cần có kế hoạch rải vụ thật cụ thể, khoa học. Nhà máy phải trực tiếp làm việc với từng tổ, hợp tác xã hoặc các chủ trang trại trồng mía; xây dựng lịch trồng, thời gian thu hoạch. Phải căn cứ vào giống mía như: Giống mía chín sớm, giống chín muộn, giống ngắn ngày và dài ngày… để bố trí cơ cấu giống, thời gian trồng cho thật hợp lý. Nhà máy căn cứ vào đó để làm lịch thu hoạch ngay từ khi người trồng mía bắt đầu đem hom mía trồng, để người dân yên tâm và nhà máy có kế hoạch, lịch ép mía. Lâu nay thường bắt đầu tháng 11, nhà máy bắt đầu hoạt động và kết thúc vụ ép vào cuối tháng 5 năm sau. Vì thế nên bắt đầu rải vụ trồng từ tháng 12 năm đó đến tháng 4, tháng 5 năm sau. Để rải vụ thành công, ngoài giống chín sớm, chín muộn, giống ngắn ngày hay dài ngày, nhà máy cần tìm hiểu sâu hoặc liên kết với các nhà khoa học để đưa giống chịu hạn vào trồng, phục vụ cho đợt ép vào cuối tháng 5. Như thế sẽ không gây thiệt hại cho người trồng vì mía không bị nắng gió quạt khô. Điều quan trọng là nhà máy cần bàn bạc, thỏa thuận với người trồng mía và phải nhạy cảm trong vấn đề giá cả. Có thể căn cứ vào từng thời điểm và năng suất, trữ lượng đường để áp giá cho sát, vừa có lợi cho người trồng, nhà máy có lãi. Cây mía là cây dễ trồng, nhân dân ta có thể trồng quanh năm, vấn đề là cách đầu tư, khâu tưới tiêu thế nào, để có thể trồng và thu hoạch quanh năm được?

Trong sản xuất, kinh doanh phải rõ ràng, minh bạch, bảo đảm tính bền vững. Theo chúng tôi, giữa nhà máy, người trồng và chính quyền địa phương cần ngồi lại với nhau bàn bạc, thỏa thuận, ký kết hợp đồng. Căn cứ vào cam kết hợp đồng mà có kế hoạch đầu tư, rải vụ trồng, xây dựng lịch trồng, thời gian thu hoạch và cả lịch ép mía của nhà máy. Hợp đồng đã được bàn bạc dân chủ, hai bên thỏa thuận, có chính quyền xác nhận, sau này bên nào sai thì theo luật định phân xử. Tránh tình trạng như lâu nay thường đổ lỗi cho nhau, không xử lý được. Ngoài việc ký kết với người trồng, Nhà máy còn phải hợp đồng cụ thể với các chủ xe, các hợp tác xã vận tải ngay từ đầu vụ thu hoạch mía, không nên để tình trạng mía chặt ra, xe không chở như vừa qua. Chúng ta đang tiến hành nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Mọi người, mọi nhà, mọi tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp được sản xuất, kinh doanh theo đúng pháp luật và phải chịu sự quản lý, điều tiết của Nhà nước. Việc tổ chức cam kết, thỏa thuận hợp đồng giữa nhà máy và người trồng mía vừa mang tính dân chủ, vừa thể hiện tính tập trung, đồng thời kéo chính quyền địa phương vào cuộc, có trách nhiệm quản lý nhà nước tại địa phương mình.

Đừng vì một vài trục trặc nhỏ trong điều hành sản xuất, chế biến mà quay lưng lại với nhau, bỏ trồng mía hoặc chuyển cây trồng khác, không theo quy hoạch vùng nguyên liệu của Nhà nước quy định. Người Việt Nam vốn sống thủy chung, có trước, có sau. Điều quan trọng là hiểu nhau và tìm ra tiếng nói chung, cùng nhau đoàn kết, đồng thuận, thì muôn việc đều thành công tốt đẹp.

Một vụ mía nhọc nhằn nhất vừa trải qua, người dân lại đang bón phân, xới gốc và tiếp tục đưa giống về trồng, nhà máy đang bảo dưỡng lại máy móc và xử lý các công đoạn sản phẩm sau vụ ép. Để vụ ép sau không còn cảnh "mía đợi", "mía khô", thì ngay từ bây giờ Nhà máy phải có kế hoạch rải vụ và cùng nhau ngồi lại bàn bạc, thỏa thuận và ký kết hợp đồng thật cụ thể, để người trồng mía vui mà mật đường thơm ngọt mãi…

PHÙNG VĂN MÙI