38 DN xuất khẩu điều bị Cty của Anh "doạ" kiện bồi thường gần 10 triệu USD: Nguy cơ nhiều Cty nước ngoài sẽ kiện "dây chuyền"

Nguồn tin: LĐ, 20/05/2008
Ngày cập nhật: 20/5/2008

DN xuất khẩu điều cũng cần nhìn lại mình.

Sự kiện đang gây chấn động ngành điều: Cty Luật Clyde & Co (Anh quốc) "dọa" sẽ kiện 38 DN xuất khẩu điều VN bồi thường gần 10 triệu USD vì chậm giao hàng cho các DN nước này.

Hiệp hội (HH) Điều Việt Nam (Vinacas) cho biết, nếu không nhanh chóng giải quyết, có thể nhiều DN của các nước khác sẽ kiện hay liên kết nhau gây sức ép, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín ngành điều nói riêng và nông sản VN nói chung.

Chọn 10 triệu USD?...

Công thư mới đây gửi Vinacas của Thương vụ VN tại Anh cho thấy, đối tác đưa nhiều tài liệu chứng minh đến nay không phải 28 Cty nợ hợp đồng giao hàng nữa mà đã lên tới 38 Cty, với 389 container và giá trị thiệt hại gây cho họ gần 10 triệu USD. Trước đó, ngày 2.4.2008, trong văn bản gửi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Cty Luật Clyde & Co, chỉ mới 28 DN xuất khẩu điều VN vi phạm hợp đồng. Nguyên nhân, phía đối tác cho rằng việc chậm giao hàng theo hợp đồng do DN VN đã bán hàng đi để được giá cao, đồng thời lại hy vọng giá nhân điều hạ sẽ mua trở lại để xuất trả hợp đồng, nhưng thực tế giá nhân điều ngày càng tăng cao khiến nhiều đơn vị không kịp trở tay.

Thông qua Cty Luật Clyde & Co, DN Anh yêu cầu DN Việt Nam phải nhanh chóng thực hiện nghĩa vụ đã ký kết, nếu không họ sẽ đưa ra kiện tại các tổ chức trọng tài quốc tế và các tổ chức quốc tế có liên quan.

Thực ra từ ngày 4-5.5.2008, Vinacas đã tổ chức buổi gặp gỡ khách hàng ngoài nước với trong nước để đối tác cảm thông với khó khăn của DN điều VN như: mùa vụ trễ và sụt giảm sản lượng so với năm trước do thời tiết thất thường khiến giá nguyên liệu tăng cao; ngân hàng hạn chế cho vay và tăng lãi suất vay; chi phí đầu vào tăng tăng 40% so với năm 2007 ảnh hưởng từ giá nguyên liệu, nhân công, lãi vay...

Tuy nhiên ta đã không tìm được sự cảm thông, thậm chí còn nhận được lời "cảnh báo" từ đại diện HH Nhập khẩu Trái cây khô Hà Lan (NZV) rằng HH Thương mại Centa của Anh và HH Công nghiệp thực phẩm Hoa Kỳ (AFI) bắt đầu làm thủ tục pháp lý thông qua chính quyền các nước này để kiện lên Chính phủ Việt Nam.

...hay 20 triệu USD?

Nguồn tin riêng PV cho hay, đầu tháng 4.2008, các DN điều VN đã ký khoảng 5.000 container nhân điều xuất khẩu. Quý 1 đã giao và chưa đến hạn giao hàng khoảng 4.300 container. Còn khoảng 700 container trị giá 50 triệu USD rất khó thực hiện vì giá ký kết hợp đồng quá thấp so với giá thành. Nếu thực hiện đúng theo hợp đồng, các DN điều VN sẽ bị lỗ tới 20 triệu USD. Tuy nhiên theo Vinacas, trong bối cảnh tình hình chậm giao hàng ngày càng xấu đi, nếu không giải quyết việc kiện tụng của DN Anh và cải thiện tình hình giao hàng thì việc kiện tụng không chỉ có thể xảy ra với các DN của Anh mà còn với các DN của các nước khác, trực tiếp là các hội đại diện của họ như AFI, NZV, Hiệp hội các Nhà nhập khẩu thực phẩm và đồ uống Úc (FBIA)...

Phải nhìn lại mình

Trao đổi với PV hôm qua (19.5), ông Nguyễn Đức Thanh - chủ tịch Vinacas cho hay Vinacas đã có hàng loạt kiến nghị ngành chức năng những giải pháp quan trọng như: giảm thuế nhập khẩu điều thô từ 5% xuống còn 0%; tăng hạn mức vay vốn, giảm lãi suất để nhập khẩu điều phục vụ xuất khẩu (mỗi năm phải nhập 100.000 tấn điều thô để phục vụ xuất khẩu vì sản lượng trong nước không đủ đáp ứng); lựa chọn một số DN có và giao hàng ngay để chứng minh thiện chí với đối tác...

Theo ông Thanh, trong 3 bộ tác động đến việc giảm thuế thì 2 bộ là NNPTNT và Công Thương đã đồng ý. Riêng Bộ Tài chính vẫn đang xem xét. Bộ NNPTNT cũng đã đề nghị ngân hàng tăng hạn mức vay cho các DN điều, đồng thời bổ sung các DN XK nông - lâm - thủy sản vào danh mục các khách hàng được vay ngoại tệ theo quy định của Thống đốc Ngân hàng nhà nước.

Đến thời điểm này, chưa thể biết vụ kiện có xảy ra hay không (theo ông Thanh, phía Cty Luật Clyde & Co vẫn chưa chính thức khởi kiện). Và dù có được cứu hay không thì DN điều Việt Nam cũng cần nhìn lại việc giữ chữ tín của mình khi đã hạ bút ký kết. Bởi lẽ đây không phải lần đầu tiên việc chậm trễ giao hàng xảy ra. Từ năm 2005, đã có nhiều lần các đối tác đã phản ứng, thậm chí 'tung chiêu" ép giá điều của ta xuống để "trả đũa" việc vi phạm hợp đồng.

Ngô Nguyên