Tìm "vàng" từ ca cao

Nguồn tin: KTNT, 02/05/2008
Ngày cập nhật: 6/5/2008

Mang ca cao đi bán dạo - Ảnh: Q.T

Sau nhiều lần cân nhắc, cuối cùng một chương trình phát triển ca cao trên cả nước cũng được thông qua để tận dụng thời cơ "vàng" do mặt hàng ca cao ngày càng tăng giá. Thế nhưng khi những trái ca cao đầu tiên được thu hoạch, nỗi lo tiềm ẩn đã bộc lộ: kỹ thuật chế biến quá thấp khiến ca cao khó tiêu thụ.

Cơ hội "vàng"

Theo nghiên cứu của Tổ chức Cà phê - Ca cao thế giới, nhu cầu chế biến và tiêu thụ các sản phẩm từ ca cao đang tăng khoảng 4%/năm. Trong đó các thị trường tiêu thụ nhiều nhất là Mỹ, Đức, Pháp, Anh, Nga... Nhu cầu tăng nhưng nguồn cung tại các nước đang phát triển lại đang trên đà giảm sút. Các nước ở Tây Phi như Ghana, Bờ Biển Ngà, Nigeria... chiếm gần 60% sản lượng ca cao thế giới, nhưng bất ổn chính trị tại đây khiến nguồn cung tăng trưởng chậm. Giá ca cao cũng đã tăng gần gấp đôi trong vòng vài năm trở lại đây. Đặc biệt dự báo mới nhất của các ngân hàng lớn trên thế giới cho thấy nguồn cung ca cao trong vụ 2007-2008 sẽ thiếu hụt khoảng 5.000 tấn. Trong bối cảnh đó, Việt Nam nổi lên như một niềm hy vọng mới của các nhà chế biến ca cao trên thế giới.

Từ năm 2000, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã có chủ trương khôi phục và phát triển cây ca cao, nhưng đến khoảng 2-3 năm trở lại đây, cây ca cao mới bắt đầu phát triển mạnh với sự hỗ trợ bởi dự án Success Alliance của Tổ chức ACDI/VOCA (Mỹ). Ông Avram E Guroff - Phó chủ tịch ACDI/VOCA, nhận xét: "Việt Nam hiện nay có sản lượng ca cao còn khiêm tốn, mới chỉ khoảng 3.000 tấn, nhưng tiềm năng có thể phát triển lên đến 30.000 tấn và nhiều hơn nữa". Hiện nay, diện tích trồng ca cao tại Việt Nam đã tăng lên trên 9.000ha, trải dài từ đồng bằng sông Cửu Long đến Tây Nguyên.

Ông Nguyễn Vĩnh Thành - Giám đốc thu mua ca cao của Công ty Cargill Việt Nam - cho biết: "Nếu xét về các chỉ tiêu chất lượng thì ca cao Việt Nam có thể đứng đầu châu Á, và trên thế giới chỉ thua mỗi Ghana, nơi được xem là có chất lượng lý tưởng nhất. Cây ca cao mới chỉ trồng ở Việt Nam vài năm, tiềm năng vẫn còn nhiều". Theo thống kê của Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), trong năm 2007, cả nước xuất khẩu được 240 tấn hạt ca cao khô với mức giá khá cao, khoảng 25.000 đồng/kg hạt khô.

Những mối lo

Ông Trịnh Văn Thành, chủ cơ sở lên men ca cao Thành Đạt tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết: "Trước tình hình sản lượng ca cao phát triển, gia đình tôi đã đầu tư nhà xưởng và các thiết bị để thu mua và lên men ca cao, sau đó bán lại cho các công ty xuất khẩu. Tuy nhiên hiện nay số lượng trái thu mua được rất ít, nông dân chưa biết thu hoạch, lúc bán thì bán cả trái chín lẫn trái xanh, chúng tôi cũng thiếu kinh nghiệm nên lên men không đạt, thường xuyên phải bù lỗ để duy trì hoạt động. Ngoài ra vào mùa mưa rất khó phơi hạt và bị hư hại nhiều".

Tiến sĩ Phạm Hồng Đức Phước (Đại học Nông Lâm TP.HCM), Trưởng ban thư ký dự án Success Alliance, nhận xét: "Các cơ sở lên men hiện nay đã bắt đầu lo ngại việc lên men trong mùa mưa, sắp tới, khi sản lượng ca cao nhiều lên thì việc phơi lên men sẽ rất khó thực hiện". Không lên men được cũng đồng nghĩa với việc các công ty thu mua sẽ từ chối mua sản phẩm. Thống kê của Cục Trồng trọt cho thấy 92% hạt ca cao sản xuất tại Việt Nam hiện nay được thu mua dưới dạng khô lên men. 2 công ty thu mua ca cao lớn nhất là Cargill và ED & FMAN, trong đó Công ty Cargill chỉ mua hạt ca cao đạt tiêu chuẩn. ED & FMAN thì chấp nhận mua loại hạt không đạt chuẩn, tất nhiên giá thấp hơn.

Bà Nguyễn Thị Thanh Mai, đại diện Cục Trồng trọt cho biết: "Thị trường ca cao hiện nay vẫn còn tiềm ẩn những bất ổn, nông dân chỉ có một sản phẩm thô là hạt ca cao lên men, do đó giá trị không cao và phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường thế giới. Các điểm thu mua tại địa phương hầu như hình thành tự phát, việc tổ chức kinh doanh thiếu bài bản, không đủ phương tiện thu mua, sơ chế và bảo quản sản phẩm. Khi thị trường ca cao lớn lên thì đội ngũ này khó đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Giá thu mua trái ca cao ở nhiều nơi vẫn rất thấp do người mua vẫn đề phòng sự tụt giá". Ông Nguyễn Văn Liêng - Giám đốc Công ty VinaCacao cũng đồng tình với nhận xét trên: "Nếu chúng ta chỉ bán sản phẩm thô thì thị trường mãi mãi là bất ổn, cần phải có một công nghệ chế biến và hệ thống các công ty đủ mạnh để sản xuất sản phẩm ca cao".

Theo TNO