Xây dựng thương hiệu cho hồ tiêu Bà Rịa - Vũng Tàu: Trách nhiệm của “4 nhà”

Nguồn tin: BRVT, 29/4/2008
Ngày cập nhật: 1/5/2008

Cho đến nay, việc sơ chế hạt tiêu vẫn còn làm theo lối thủ công. Trong ảnh: Nông dân huyện Châu Đức thu hoạch tiêu.

Tiêu là một trong những cây công nghiệp dài ngày có thế mạnh của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Tuy nhiên, những năm qua, do sự biến động bất lợi của giá cả thị trường và dịch hại đã làm cho cây tiêu bị lỡ mất cơ hội xây dựng thương hiệu.

NGUY CƠ MẤT “TIẾNG”

Bà Rịa – Vũng Tàu hiện có 77.000 ha cây công nghiệp dài ngày và cây ăn quả có giá trị cao, trong đó hồ tiêu chiếm diện tích 7.500 ha tập trung chủ yếu ở các huyện: Châu Đức, Xuyên Mộc, Tân Thành. Châu Đức là địa phương có diện tích đất trồng tiêu lớn nhất của tỉnh, đồng thời là vùng trồng tiêu lớn thứ hai của cả nước (sau huyện Chư Sê, Gia Lai) với 5.951 ha, sản lượng hàng năm đạt 6.703 tấn/năm, chiếm hơn 66% tổng sản lượng hạt tiêu toàn tỉnh.

Hàng năm, Bà Rịa – Vũng Tàu thu hoạch khoảng 10.150 tấn hạt tiêu, trong đó, xuất khẩu chiếm hơn 50% sản lượng. So với các loại cây trồng khác, trồng tiêu tốn ít đất, phù hợp với điều kiện diện tích đất sản xuất bình quân thấp của nông dân hiện nay. Theo tính toán của bà con trồng tiêu, nếu lấy giá thấp nhất 15.000 đồng/kg thì doanh thu của cây tiêu mỗi năm đạt 30 triệu đồng/ha, cao hơn một số cây trồng có sản phẩm xuất khẩu khác.

Tuy có diện tích và sản lượng hồ tiêu xuất khẩu lớn thứ hai của cả nước, nhưng cho đến thời điểm này hồ tiêu của Bà Rịa – Vũng Tàu vẫn chưa tạo được “tên tuổi” trên thương trường. Mặc dù tỉnh đã có kế hoạch xây dựng thương hiệu cho hồ tiêu từ nhiều năm trước, nhưng đến nay vẫn chưa thành. Một trong những khó khăn lớn là do thời gian qua, dịch bệnh trên cây tiêu đã xảy ra khá nghiêm trọng làm diện tích cây tiêu sụt giảm, sản lượng và chất lượng hạt tiêu cũng giảm đáng kể. Trước tình hình đó, ngành nông nghiệp tỉnh tập trung toàn lực vào công tác phòng chống dịch bệnh mà không có điều kiện mở rộng thêm diện tích, đầu tư công nghệ chế biến và nâng cao chất lượng cho sản phẩm hạt tiêu.

Theo đánh giá của các đại lý thu mua nông sản trên địa bàn, chất lượng hạt tiêu Bà Rịa - Vũng Tàu chưa đồng đều, tỷ lệ hạt tiêu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu còn thấp. Nguyên nhân là do nông dân sử dụng nhiều loại giống khác nhau, chưa áp dụng rộng rãi quy trình kỹ thuật thâm canh; Công nghệ chế biến còn nhỏ lẻ, lạc hậu chưa bảo đảm vệ sinh. Hiện bà con nông dân trồng chủ yếu các giống tiêu cũ như: tiêu sẻ, tiêu Vĩnh Linh, tiêu Ấn Độ, tiêu Mã Lai. Nhà vườn thu hoạch, phơi khô rồi tiêu thụ dưới dạng nguyên liệu chưa qua chế biến. Chất lượng hạt tiêu chưa đáp ứng được tiêu chuẩn xuất khẩu, vì vậy lợi nhuận thu về cho bà con nông dân còn thấp. Thế nhưng, theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, ưu thế lớn của ngành hồ tiêu Việt Nam là sản lượng ổn định. Đặc biệt, trong năm 2007 vừa qua, sản lượng hồ tiêu Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn, có khả năng chi phối và quyết định giá thị trường trên thế giới. Đây là cơ hội vàng cho những vùng trồng tiêu trong cả nước nói chung và Bà Rịa - Vũng Tàu nói riêng xây dựng thương hiệu và làm chủ thị trường.

CHUNG SỨC XÂY DỰNG VƯỜN TIÊU

Để xây dựng thương hiệu hồ tiêu Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện nay ngành nông nghiệp tỉnh đang tập trung vào việc quy hoạch và phát triển vùng trồng tiêu chất lượng cao. Trong đó, Châu Đức được chọn là địa bàn trồng tiêu chủ lực.

Theo quy hoạch, từ nay đến năm 2010, diện tích cây tiêu của tỉnh sẽ phát triển lên 8.350 ha, sản lượng đạt 14.200 tấn. Để đạt được mục tiêu này, các sở, ngành cùng bà con nông dân phải cùng nhau bàn biện pháp tích cực loại trừ dịch bệnh. Tuy nhiên, với nền nông nghiệp thâm canh bằng hoá học đơn thuần và canh tác không bảo toàn đất kéo dài từ nhiều năm nay nên đất bị thoái hóa, dinh dưỡng mất cân đối, nguồn bệnh tích luỹ trong đất, muốn cân bằng sinh thái trong đất cần phải có một chương trình cải tạo lâu dài. Bên cạnh đó, bà con nông dân nên tận dụng tối đa lợi thế để phát triển hồ tiêu theo quy hoạch, tạo ra vùng sản xuất hàng hoá theo quy mô lớn. Nhanh chóng nghiên cứu, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, nhằm nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, đáp ứng tốt cho các thị trường tiêu thụ; Đồng thời, tích cực mở rộng thị trường trong và ngoài nước, chú ý tăng dần và đi đến sản xuất hoàn toàn là sản phẩm hữu cơ. Để làm được điều đó, theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp, trước mắt, bà con nông dân không nên tăng diện tích mà tập trung đầu tư thâm canh, diện tích trồng thay thế phải trồng giống tốt, sạch bệnh, chăm sóc đúng quy trình ngay từ khi mới trồng và suốt thời kỳ thu hoạch.

Ông Lê Văn Hạnh, Phó Trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật khẳng định: “Để khôi phục vườn tiêu, trước mắt tỉnh cần tháo gỡ những trở ngại, nhất là phải ngăn chặn ngay bệnh “chết nhanh” do nấm Phytopthora, bệnh chết cây trụ do ong ký sinh”. Với những định hướng cụ thể trên, hi vọng trong vài năm tới hồ tiêu của Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ xây dựng được thương hiệu trên thị trường.

Bài, ảnh: Thanh Nga

Ông Phạm Vũ, nông dân xã Láng Lớn, huyện Châu Đức: Cần có sự gắn kết giữa 4 nhà

Cây tiêu đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc cao, chi phí đầu tư ban đầu rất tốn kém, trung bình khoảng 180-200 triệu đồng/ha. Mức đầu tư đó so với khả năng của người nông dân là rất lớn. Để giúp nông dân có điều kiện phát triển diện tích cây tiêu, các sở, ngành nên thực hiện các giải pháp đồng bộ từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Đặc biệt là phải có sự gắn kết giữa “4 nhà”: nhà khoa học, nhà quản lý, nhà doanh nghiệp và người sản xuất, đồng thời có kênh tín dụng cho nông dân vay vốn ưu đãi. Làm được điều này, tôi nghĩ rằng những vườn tiêu sẽ được phục hồi và phát triển.

Ông Lê Văn Hạnh, Phó trưởng Chi cục bảo vệ thực vật: Phải xây dựng thương hiệu cho cây tiêu

Hàng năm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với trường Đại học Nông lâm TP. Hồ Chí Minh nghiên cứu quy trình kỹ thuật thâm canh cây tiêu, quy trình phòng chống dịch hại, đặc biệt là quy trình phòng bệnh chết nhanh. Sở cũng đã chỉ đạo các đơn vị: Trung tâm Khuyến nông và Giống lâm nghiệp, Chi cục Bảo vệ thực vật thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật và triển khai thực hiện nhiều mô hình thâm canh. Nhưng, những gì đã triển khai là chưa đủ. Thời gian tới, chúng ta cần có những biện pháp thiết thực hơn nữa để xây dựng thương hiệu cho cây tiêu Bà Rịa - Vũng Tàu.

Chị Võ Thị Lộc, chủ cửa hàng mua bán nông sản thị trấn Ngãi Giao, huyện Châu Đức: Để cây tiêu tiếp tục “lên ngôi”

Tình hình sản xuất kinh doanh hạt tiêu hiện nay đang diễn ra theo hướng có lợi cho cả người sản xuất và kinh doanh. Đây là thời cơ vàng, nếu chúng ta biết đoàn kết, cùng bảo đảm hài hoà lợi ích của nhau thì cây tiêu sẽ phát triển bền vững. Theo dự đoán, hạt tiêu trên thị trường thế giới sẽ tiếp tục giữ vững giá do nguồn cung toàn cầu còn khan hiếm. Vì thế, khôi phục lại vườn tiêu và xây dựng thương hiệu không chỉ là trách nhiệm của bà con nông dân mà cả các doanh nghiệp.