Vụ lúa hè thu ở ĐBSCL: Nông dân “thúc thủ” trước bão giá?

Nguồn tin: SGGP, 26/04/2008
Ngày cập nhật: 27/4/2008

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) yêu cầu các doanh nghiệp thành viên tiếp tục ngừng ký các hợp đồng xuất khẩu gạo mới cho đến hết tháng 6-2008. Không ít nông dân lo lắng vì giá lúa có thể giảm. Đến nay, nông dân ĐBSCL cơ bản đã thu hoạch xong 1,5 triệu héc ta lúa đông xuân, tương đương khoảng 9,9 triệu tấn lúa. Giá lúa tại ĐBSCL đang ở mức 5.000đ/kg, là mức giá cao kỷ lục trong hàng chục năm qua. Vụ lúa xuân hè, hè thu đã bắt đầu, tuy nhiên nông dân ở vựa lúa đang lo lắng khi giá xăng dầu, phân bón, nhân công tăng vùn vụt!

Phân bón tăng nhanh hơn giá lúa

Nông dân ĐBSCL đang bắt đầu gieo sạ lúa hè thu chính vụ với khoảng 1,6 triệu héc ta. Hiện tại, Chính phủ đã chỉ đạo tạm ngừng ký mới các hợp đồng xuất khẩu gạo đến tháng 6-2008 nhưng các doanh nghiệp vẫn phải tranh thủ thu mua hàng để thực hiện các hợp đồng đã ký và dự trữ. Giá lúa, gạo ở ĐBSCL vẫn nhích lên 300-400đ/kg.

Các thương lái mua lúa dài ở Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp với giá 4.500-4.600đ/kg (lúa khô), lúa ướt 4.000-4.200đ/kg. Các loại lúa thơm, phơi sấy khô 5.000-5.200đ/kg. Gạo lức nguyên liệu xuất khẩu được nhiều nhà máy chế biến gạo xuất khẩu mua vào với giá 7.000/kg.

Nông dân ĐBSCL xuống giống vụ hè thu trong lo lắng về giá vật tư tăng mạnh. Ảnh: Cao Phong

Giá lúa tăng nhưng nông dân ĐBSCL vẫn lo lắng khi giá phân hiện nay tăng vùn vụt. Trong 3 tháng qua, giá phân DAP đã tăng 500.000đ/bao; các loại phân urê và NPK mức tăng 100.000-200.000đ/bao...

Các năm trước, thường vào vụ lúa thì giá phân bón mới tăng do nhu cầu sử dụng phân tăng. Nhưng thời điểm đầu vụ lúa hè thu năm nay, giá phân bón đã tăng mạnh. Giá phân bón tăng không còn theo quy luật cung - cầu như trước.

Tính ra, trong 3 tháng qua, giá lúa tăng chưa đến 30% (khoảng 3.600đ lên 4.600đ/kg) nhưng giá phân bón tăng gần 60% (từ 380.000đ/công lên 600.000đ/công). Anh Quách Văn An (Út An) ở xã Long Bình, huyện Long Mỹ, Hậu Giang vừa thu hoạch xong 5 công lúa đông xuân bán với giá 4.300đ/kg. Trừ các loại chi phí, anh kiếm được khoảng 1,6 triệu đồng/công.

Theo Út An, chi phí ở đây chỉ gồm cày xới, giống, phân, thuốc trừ sâu, tiền bơm nước, công cắt, suốt lúa… Nếu tính thêm tiền 3 - 4 nhân công người nhà Út An phải lặn lội liên tục trong 3 tháng liền làm lúa đông xuân, khoản lời này sẽ giảm tương đương thêm khoảng 250.000đ-300.000đ/công lúa. Út An nói: “Ngán nhất là vụ hè thu này, giá phân bón tăng vùn vụt. Chắc chắn tiền lời sẽ hẻo lại”.

Mới đây, một lãnh đạo VFA cho rằng, giá thành sản xuất lúa hiện nay khoảng 2.000đ/kg!? Không biết con số này có được cập nhật trong cơn “bão giá” hiện nay chưa? Tuy nhiên, giá công cắt, suốt lúa, phân bón… đều tăng nhanh hơn giá lúa và vụ sản xuất này nông dân phải đối mặt với khô hạn nghiêm trọng, chi phí để bơm tưới tăng cao.

Cho thuê đất dễ “ăn” hơn trực tiếp sản xuất!

Tại ĐBSCL, tình trạng nông dân cho thuê đất làm lúa diễn ra khá phổ biến. Đa số những gia đình có đất cho thuê thuộc vào dạng không có điều kiện sản xuất như thiếu lao động, thiếu vốn, già cả… hoặc nhiều đất không canh tác hết.

Trước tình hình giá lúa, gạo tăng cao như hiện nay, nhiều chủ đất bắt đầu tăng giá cho thuê. Theo nông dân thuê đất, với chi phí sản xuất cao như hiện nay cộng với giá thuê đất tăng lên thì họ sẽ không có lãi…

Ông Nguyễn Văn Bền, xã Tân Thoại Trung (huyện Cao Lãnh, Đồng Tháp) có 30 công ruộng không canh tác vì thiếu lao động nên cho ông Lê Thanh Minh (Ba Minh) cùng địa phương thuê với giá 20 giạ lúa /công/năm.

Trước tình hình giá lúa và các mặt hàng thiết yếu tăng cao như hiện nay, chủ đất có ý định khi hết hợp đồng một năm sẽ tăng giá lên 24 giạ/công/năm. Một trường hợp khác là ông Huỳnh Văn Cảnh thuê 2 héc ta đất của ông Bùi Văn Be ở ấp Chiến Thắng, xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, Đồng Tháp với giá 18 giạ/công/năm; chủ đất cho biết sẽ tăng lên 20-22 giạ/công vào vụ tới…

Tại các huyện Bình Minh, Trà Ôn (tỉnh Vĩnh Long), giá thuê đất làm lúa hiện tại tăng lên 18-23 giạ/công/năm, cao hơn vụ đông xuân 1-2 giạ/công. Tại xã Phương Bình, Tân Bình (huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang) cũng có nhiều hộ nông dân không sản xuất mà cho người khác thuê làm lúa từ năm này sang năm khác.

Ông Nguyễn Văn Hai ở trung tâm TP Cần Thơ nhưng có 20 công đất ở xã Tân Bình, cho thuê hơn 10 năm qua. Ông Hai cho biết giá thuê đất hiện tại 20-22 giạ/công/năm vì đây là vùng đất tốt làm lúa trúng nhiều năm.

Nhưng hiện nay, giá lúa lên cao, vàng cũng có giá nên nhiều chủ đất đã áp dụng phương thức cho thuê mới là trả bằng vàng, cụ thể giá thuê 1 công đất lúa là 1 chỉ vàng/năm. Làm cách này, chủ đất có lợi hơn vì không phải mất công đi thu, bán lúa, mua vàng…

Tuy nhiên nhiều nông dân thuê đất làm lúa phân tích, hiện tại chi phí sản xuất tăng cao, rất khó lời. Chưa kể nếu bị rầy nâu, bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá, đạo ôn… tấn công coi như lỗ chắc! Mới đây tại Đồng Tháp, cơ quan chức năng vừa kiểm tra các đại lý bán phân, phát hiện hàng chục mẩu phân kém chất lượng. Nếu không kiểm soát chặt vấn đề này, nông dân càng chịu thiệt thòi trong vụ sản xuất tới đây.

Bình Đại – Cao Phong