Hồi sinh giấc mơ làm giàu với dó bầu - trầm hương

Nguồn tin: Báo Bình Phước, 14/02/2013
Ngày cập nhật: 16/2/2013

Khoảng gần chục năm trở lại đây, câu chuyện về cây dó bầu đã đem lại nhiều cung bậc cảm xúc cho người nông dân. Ngày mới xuất hiện, dó bầu được xem như là cơ hội làm giàu cho bao nông dân nghèo, đặc biệt là ở vùng điều kiện đất đai cằn cỗi, đồi dốc khó trồng các loại cây công nghiệp khác. Song giấc mơ ấy cũng nhanh chóng tan biến sau 5-6 năm - thời điểm cấy trầm bị thất bại. Nhưng trong cơn “bĩ cực” ấy, gia đình anh Năm đã tạo nên một bước đột phá trong chế tạo thuốc và kỹ thuật cấy trầm, khiến thay đổi tất cả và hồi sinh giấc mơ làm giàu cho hơn 1.000 ha dó bầu hiện nay trên địa bàn tỉnh Bình Phước cũng như hàng chục ngàn ha dó bầu trong cả nước.

Và từ lời quảng bá gió bay cho bài toán “siêu kinh tế” từ cây dó bầu của ngành nông nghiệp, hàng ngàn gia đình đã đổ xô trồng dó bầu chờ ngày thành tỷ phú. Nhưng giấc mơ ấy không những dang dở mà còn đưa bao gia đình đến đói nghèo. Vật lộn cùng giấc mơ đổi đời với cây dó bầu, hàng trăm nông dân đã tìm cách bước qua những kỹ thuật cổ điển của ngành nông nghiệp và hóa chất để tìm lối thoát cho chính gia đình mình và cho cộng đồng.

TRONG CÁI KHÓ, LÓ SÁNG TẠO

Chúng tôi đến thăm gia đình anh Võ Văn Chương, thường gọi là anh Năm Chương, nguyên là Chánh thanh tra tỉnh. Anh Năm nói bây giờ anh chị làm nông dân 100%. Ý tưởng với cây dó bầu của anh từ 5-7 năm trước nhưng chỉ đạo từ xa cho vợ con. Đến khi nghỉ hưu anh mới trực tiếp cùng vợ con mày mò. Và trời đã không phụ công gia đình anh. Có thể nói, kết quả của quá trình lần mò ấy đã tìm ra lối thoát như trong mơ với hơn 1.000 ha dó bầu hiện nay trên địa bàn tỉnh Bình Phước. Tiếng lành lan nhanh, tin anh chị cấy trầm với công nghệ và hóa chất của gia đình với chi phí thấp, đặc biệt là trầm cả cây, qua một số hội thảo đã đến tai hàng chục ngàn nông dân miền Trung. Anh chị “đã bị” hàng trăm nông dân miền Trung “bắt cóc” phải đem “công nghệ” của mình đi phổ biến.

Hệ thống 6 lò chưng cất tinh dầu trầm hương của doanh nghiệp tư nhân trầm hương Việt Hải

Anh Năm vẫn mang vẻ lịch lãm, cẩn trọng: Bà con miền Trung đổ mồ hôi sôi nước mắt trồng cả chục năm, mười lăm năm, có cây hai mươi năm, không dám cấy trầm vì sợ cấy không thành công thì họ đứt ruột. Vì thế, họ tin mình, họ muốn mình làm hàng loạt, nhưng mình chỉ thử nghiệm trên cành lớn, mỗi nhà một chút, xem điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, liều lượng như thế nào. Kiểm tra xem kết quả như thế nào mới tính tiếp. Rất may, chuyến đi đã đem lại kết quả tốt. Bây giờ bà con họ gọi ra cấy trầm cho họ dữ lắm nhưng việc nhiều nên anh chị chưa đi được.

Đến nơi anh đang chưng cất tinh dầu, cũng là vườn cây thử nghiệm của gia đình anh mấy năm qua ở gần trạm thu phí trên QL14 ở km số 6, không tên gọi nên chúng tôi đùa vui “là cơ sở sản xuất hay trang trại, anh chị đặt tên đề biển ngoài lộ cho bà con dễ kiếm”. Thực ra anh chị đã thành lập doanh nghiệp tư nhân trầm hương Việt Hải, thuốc tạo trầm do gia đình sáng chế cũng được đặt tên là Ngọc Việt nhưng còn ghi chú “lưu hành nội bộ” vì đang trong quá trình đăng ký độc quyền và đăng ký sở hữu trí tuệ. Địa chỉ doanh nghiệp cũng chính là nhà riêng anh chị ở trên đường Phú Riềng Đỏ, phường Tân Phú (TX. Đồng Xoài).

Anh Võ Văn Chương và hệ thống chưng cất tinh chất trầm hương

Rất nhanh chóng, tôi bị cuốn vào câu chuyện về dó bầu, trầm hương của gia đình anh. Kỹ thuật cổ điển là khi cây dó bầu tối thiểu được khoảng 4, 5 hoặc 6 năm tuổi - tùy theo mức độ phát triển, sẽ được đục lỗ kích thước 12 li dọc thân cây, độ sâu khoảng 5-6cm theo chiều hướng xuống gốc, khoảng cách 20cm/lỗ hoặc đặt lỗ theo từng cụm, mỗi lỗ có 1 ống nhựa đường kính khoảng 3cm cắm vào. Sau đó thuốc tạo trầm được bơm vào ống nhựa để ăn vào thân cây, mỗi cây khoảng 200ml, sau 6 tháng bơm lần thứ hai. Sau 1 tháng cây bắt đầu tạo trầm và sau 2 năm cho thu hoạch. Mỗi khu vực vào thuốc sẽ cho những đoạn trầm trên cây dó bầu.

TIN VUI VỚI HÀNG NGÀN NÔNG DÂN

Gia đình anh Năm tạo ra thuốc đặc biệt với phương pháp rất đặc biệt: Chỉ cần 2 mũi khoan, đường kính chỉ 6 li và 2 bình thuốc kèm kim dẫn thuốc vào trong, treo lơ lửng như đang truyền dịch từ hai bên gốc cây. Trong 1 ngày là thuốc vào xong. Ưu điểm vượt trội của thuốc và cách cấy trầm này là thuốc mạnh, kéo lên được khắp cây nên trầm cũng được tạo ra dọc thân cây, cành lớn, từ chỗ vào thuốc trở lên. Thuốc và phương pháp cổ điển chỉ cho trầm từng đoạn - là khoảng cách giữa các lỗ khoan.

Sản lượng trầm cũng gấp nhiều lần phương pháp cũ, không chỉ cho chất lượng mà còn cả thẩm mỹ nếu người sử dụng có nhu cầu lấy trầm đoạn dài. Hầu như cây nào cũng cho trầm, cây ít cũng được từ 3kg trở lên (đường kính cây từ 20cm trở lên), phương pháp cũ dễ bị bít lỗ khoan và không có trầm. Giá loại trầm kém nhất hiện nay 3 triệu đồng/kg, loại tốt khoảng 6 triệu đồng/kg. Mỗi ha trồng được 1.000- 1.200 cây. Cho chúng tôi xem những đoạn trầm dọc thân cây liền một khúc để lủ khủ ở nhà, vợ chồng anh Năm cười đùa: “Bao năm thử nghiệm, đổ mồ hôi, trôi tiền bạc, thành quả chỉ là mấy khúc gỗ này đây, nhưng như vậy cũng thỏa lòng, trời không phụ anh chị”.

Thuốc và phương pháp cấy trầm mới của gia đình anh Võ Văn Chương làm hồi sinh giấc mơ làm giàu với cây dó bầu

Hiện tại gia đình anh Năm bán cây giống tương đương giá thị trường 5.000 đồng/cây nhưng cho thiếu lại một nửa, tức chỉ còn 2.500 đồng/cây, sau khi thu hoạch sẽ lấy phần còn lại. Nếu sử dụng thuốc của gia đình anh 35 ngàn đồng/bình, tương đương 70 ngàn đồng/cây (thuốc cổ điển giá khoảng 150-200 ngàn đồng/ cây), phải kèm theo điều kiện gia đình anh cấy trầm và thu mua sản phẩm. Người nông dân làm kinh tế phải mắt thấy tay sờ mới tin. Sau khi đến xem xét vườn dó bầu và sản phẩm thử nghiệm, chủ hàng trăm vườn dó bầu đã đến tìm đủ cách đưa anh Năm đi bằng được cấy trầm cũng như cung cấp giống cho họ.

6 lò chưng cất tinh dầu trầm cùng hệ thống bồn, bể ủ... tương tự như quy trình nấu rượu nhưng được kiểm soát từ nhiệt độ, mực nước... đầu tư khá lớn và dù bị ép giá bán tinh dầu chỉ còn 8.000 USD/ lít, tính nhẩm anh chị cũng lãi trăm triệu mỗi tháng. Đó là chưa kể bã sau khi chưng cất tinh dầu là nguyên liệu “số 1” cho làm nhang - loại nhang trầm mà khói không làm cay mắt, cũng là nguồn thu có thể cho nhiều người làm giàu.

Trong hai lần gặp gỡ và suốt quá trình tìm hiểu câu chuyện của gia đình anh, bài toán kinh tế chưng cất tinh dầu khiến tôi ngạc nhiên vì hiệu quả của “làm chơi ăn thật”. Nhưng ấn tượng mạnh nhất là đột phá trong chế tạo thuốc tạo trầm cùng phương pháp cấy trầm độc đáo của gia đình anh có thể làm thay đổi cuộc sống của hàng trăm ngàn người dân trồng dó bầu với giấc mơ làm giàu từ trầm hương, vốn bị lay lắt mấy năm qua, nay lại hồi sinh.

Trần Phương