Khi nhà khoa học cùng nông dân lội ruộng

Nguồn tin: Tiền Phong, 30/01/2013
Ngày cập nhật: 31/1/2013

Ông Võ Văn Út, Bí thư Huyện ủy Hồng Dân (Bạc Liêu) nói: “Tôi thấy bà con nông dân sản xuất trầy trật, đói nghèo nên đến Đại học Cần Thơ nhờ các nhà khoa học gỡ rối cho bà con”.

Lúa chịu mặn luân canh trên vuông tôm ở Hồng Dân. Ảnh: T.H.

Cùng nông dân xuống ruộng

Thạc sĩ Nguyễn Trung Hiếu, Phó Phòng NN&PTNT huyện Hồng Dân nói: “Hồng Dân là huyện nông nghiệp, có nhiều mô hình sản xuất đa canh, đa con, hiệu quả, bền vững. Điều đáng mừng là bà con nông dân áp dụng kỹ thuật canh tác mới, tăng năng suất, hiệu quả cao hơn trước”.

Từ năm 2009, các nhà khoa học tại Trường đại học Cần Thơ cùng với lãnh đạo huyện Hồng Dân “Chuyển giao khoa học công nghệ và phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả và bền vững tại huyện Hồng Dân” và thực nghiệm nhiều đề tài sản xuất giống lúa, nuôi tôm xen canh ruộng lúa, trồng hoa màu, cây ăn trái. Hàng ngàn nông dân được tập huấn kỹ thuật nuôi tôm, trồng rau màu, lúa cây ăn trái trên vùng đất phèn mặn.

Mô hình thực nghiệm nuôi tôm càng xanh, nuôi tôm sú trong ruộng lúa theo tiêu chuẩn GAP (thực hành nông nghiệp tốt) đã được hơn 300 nông dân học tập và áp dụng.

Ban đầu, các kỹ sư Trường đại học Cần Thơ chọn các hộ dân ở xã Lộc Ninh, Ninh Hòa, Vĩnh Lộc… thực nghiệm đạt sản lượng tôm hơn 250 kg/ha. Bà con nông dân tập trung đến nhà ông Võ Đăng Đức, ấp Tà Suôl, xã Lộc Ninh (Hồng Dân) trao đổi với các nhà khoa học. Rồi, bà con tiếp tục áp dụng nuôi tôm sú trong ruộng lúa và nhân rộng.

PGS.TS Dương Nhựt Long, trưởng nhóm thực nghiệm mô hình nuôi tôm sú, tôm càng xanh trong ruộng lúa nói: “Tôm càng xanh có thể thay tôm sú trong ruộng lúa khi sú bị dịch bệnh. Điều chúng tôi cùng với bà con nông dân mong muốn là tăng năng suất tôm trên cùng một diện tích để tăng thu nhập, hiệu quả cao hơn”.

Lúa sỏi chịu mặn trên đất nuôi tôm

PGS.TS Võ Công Thành, Trường đại học Cần Thơ nhân giống lúa sỏi, thích nghi với đất phèn mặn, đẻ nhánh nhanh, chống chọi sâu bệnh và có khả năng chịu mặn dưới 10%.

Sau 3 năm nhân giống, hiện nay có 273 hộ dân ở xã Ninh Thạnh Lợi A, Ninh Thạnh Lợi canh tác hơn 270 ha. Đây là vùng đất chuyển dịch lúa - tôm nhưng chỉ sản xuất độc canh tôm sú vì các loại giống lúa khác chết héo.

Hình ảnh lúa chết đứng trên đất nuôi tôm ở Hồng Dân đã đi vào quá khứ. Ông Lâm Văn Quốc, ở ấp Ngô Kim, xã Ninh Thạnh Lợi (Hồng Dân) đang chăm sóc 3 ha lúa sỏi, đang trổ bông.

Gia đình ông có 6 ha ruộng lúa, chia đều diện tích trồng lúa một bụi đỏ và lúa sỏi. Vẫn giọng nói thật thà, chân chất, ông Lâm Văn Quốc hả hê: “Chính quyền rước kỹ sư về giúp bà con làm giàu rồi. Cứ mỗi năm một vụ tôm mùa nắng, một vụ lúa mùa mưa thì nông dân không rảnh tay ăn nhậu say sưa. Trồng lúa luân phiên với tôm cả 2 đều trúng".

Niềm vui phá thế độc canh tôm sú ở cái rốn “đồng chó ngáp” lan truyền khắp làng quê Ninh Thạnh Lợi, Ninh Thạnh Lợi A là 2 xã được huyện Hồng Dân giúp đỡ bà con sản xuất đại trà lúa sỏi. Ông Danh Phô, ấp Chòm Cao, xã Ninh Thạnh Lợi A, nói: “Con tôm giá cao nhưng rủi ro, trắng tay. Phen này, bà con trồng được lúa trong vuông tôm thì đủ ăn no”.

Ông Lương Ngọc Lân, Giám đốc Sở NN&PTNT Bạc Liêu nói: “Huyện Hồng Dân liên kết với Trường đại học Cần Thơ nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học kỹ thuật sản xuất là đúng hướng. Chủ trương của Tỉnh ủy Bạc Liêu là xây dựng Bạc Liêu thành vùng sản xuất lúa sạch, lúa chịu mặn chất lượng cao”.

PGS-TS Nguyễn Thanh Phương, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Cần Thơ nói: “Trường đại học Cần Thơ tiếp tục nghiên cứu lúa chịu mặn. Trước mắt, nhà trường chủ động kinh phí để đưa ra kết luận khoa học, quy trình sản xuất để giúp bà con vùng tôm - lúa”.

Nguyễn Tiến Hưng