Chế tạo bạc nano từ cây cỏ

Nguồn tin: Báo Thừa Thiên Huế, 23/01/2013
Ngày cập nhật: 24/1/2013

Bằng phương pháp chế tạo bạc nano từ dịch chiết các cây thảo dược, TS.Trương Văn Chương, Th.S Lê Quang Tiến Dũng và các cộng sự của mình ở Khoa Vật lý, Trường đại học Khoa học - Đại học Huế đã nghiên cứu chế tạo ra những sản phẩm công nghệ cao hữu ích với cuộc sống. Công trình "Chế tạo bạc nano bằng phương pháp sinh học và ứng dụng" của nhóm vừa đoạt giải Nhất Giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2012.

Chế tạo bạc nano từ... cây cỏ

“Có nhiều phương pháp khác nhau để sản xuất bạc nano trong đó chủ yếu là sử dụng các phương pháp hóa học. Phương pháp đi từ dịch chiết lá cây thảo dược được xem là một công nghệ mới, có tính ưu việt hơn phương pháp hóa học và làm giảm đáng kể các chất thải độc hại. Quy trình công nghệ sử dụng dịch chiết là quy trình đơn giản nhất, có chi phí thấp và dễ thực hiện. Tuy nhiên cho đến nay, tại Việt Nam hầu như chưa có một công bố nào về chế tạo bạc nano thực hiện bằng phương pháp này”, TS. Chương cho biết.

TS.Trương Văn Chương và các lá cây dùng để chế tạo nano bạc

Theo TS. Chương, các nghiên cứu đều cho thấy trong thành phần của dịch chiết thảo dược phần lớn có cả hai tác nhân khử và ổn định. Tuy nhiên tỷ lệ của hai tác nhân này trên mỗi loài thảo dược là khác nhau. “Việt Nam vốn rất nhiều cây cỏ và vấn đề đặt ra ở đây là làm sao chế tạo được dung dịch nano bạc bằng các cây cỏ này mà dung dịch đó vừa mạnh về tác nhân khử và ổn định tốt?”, TS. Chương nói. Xuất phát từ đây, nhóm nghiên cứu của ông đã nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp vật liệu bạc nano bằng chất khử và ổn định là hỗn hợp của nước chiết từ một số loại cây thông dụng có tại Việt Nam như lá ổi, chè, giá, nha đam, rau tờn, hồng ngọc, vỏ chanh... Kết quả nghiên cứu cho thấy, hiệu quả chế tạo dung dịch nano bạc đã tăng lên đáng kể. Đây chính là tính mới và sáng tạo của công trình nghiên cứu “Chế tạo bạc nano bằng phương pháp sinh học và ứng dụng”. “Dung dịch bạc nano do chúng tôi chế tạo đã được ứng dụng để sản xuất khẩu trang có chức năng diệt khuẩn, dung dịch khử mùi diệt khuẩn, dung dịch vệ sinh cho phụ nữ… Với màng lọc có nano bạc, chúng tôi đã thử nghiệm ứng dụng chế tạo dụng cụ lọc đơn giản giúp người dân vùng lũ tự làm nước sạch để uống”, TS.Chương cho biết.

Những sản phẩm hữu ích

Khẩu trang diệt khuẩn nano bạc là loại khẩu trang được cấu tạo bởi lớp vải cotton, lớp sợi tẩm nano bạc, lớp sợi hoạt tính, lớp lưới tạo độ thoáng. Nhờ tính năng khử khuẩn của nano bạc, khẩu trang nano bạc có tính năng khử mùi, ngăn ngừa cúm. Dung dịch bạc nano khử mùi, diệt khuẩn có công dụng làm tan các vết muỗi cắn, không gây độc hại hay kích ứng trên cơ thể con người; đồng thời tiêu diệt triệt để các loại vi khuẩn gây mùi, vi nấm, bảo vệ sức khỏe con người. Dung dịch này cũng có thể khử mùi phòng ốc, tủ quần áo, giày, tất, mũ bảo hiểm, khử mùi cơ thể. Một sản phẩm không kém phần hữu ích nữa là dung dịch vệ sinh phụ nữ được làm từ dung dịch bạc nano có tác dụng khử mùi, tiêu diệt virus vi khuẩn, ngăn ngừa vi trùng gây bệnh.

Đây là 3 sản phẩm hữu ích mang nhãn hiệu Mylife đã được Công ty cổ phần công nghệ cao Việt Delta sản xuất từ dung dịch bạc nano do nhóm nghiên cứu của TS. Chương chế tạo ra. Điểm đặc biệt của những sản phẩm này là chất lượng rất tốt mà giá thành lại rẻ hơn nhiều so với sản phẩm của nước ngoài.

Một ứng dụng nữa không kém phần thiết thực từ công trình nghiên cứu trên là chế tạo dụng cụ lọc nước đơn giản cho người dân vùng lũ. Đã có khá nhiều giải pháp để xử lý nước sau bão lụt. Tuy nhiên, để người dân vùng lũ chủ động tạo nguồn nước sạch phục vụ kịp thời cho nhu cầu sinh hoạt của mình ngay tại thời điểm bão lũ xảy ra thì gần như chưa được quan tâm đúng mức - đây chính là bài toán mà TS.Chương muốn đi tìm lời giải.

“Trong mùa lũ lụt, trường hợp giếng bị ngập không có nước dự trữ thì phải lấy nước ngập lụt xử lý để sử dụng bằng cách làm trong nước bằng phèn chua hoặc lọc bằng vải sạch rồi khử trùng nước bằng hoá chất Chloramine. Trên thực tế, người dân ít khi có sẵn phèn chua và Chloramine để sử dụng ngay tại thời điểm nguy cấp. Các đoàn đến cứu trợ thường phải mang những bịch nước cồng kềnh đến để cứu trợ cho người dân. Vì vậy, nếu tích hợp sẵn các hóa chất keo tụ làm trong nước và công cụ lọc đơn giản, người dân sẽ tự chủ động tạo ra nguồn nước sạch để sử dụng uống được ngay”, TS. Chương nói. Xuất phát từ suy nghĩ này, TS.Chương và các cộng sự đã nghiên cứu chế tạo viên keo tụ có chức năng làm keo tụ nhanh và hấp thụ chất bẩn và mùi trong nước. “Với bộ lọc nước mini được chế tạo rất đơn giản, gồm 1 chai nước giải khát đã qua sử dụng, 1 ống nhựa, hai nắp chai nhựa, 2 tấm vải phủ bạc nano, 1 đĩa lọc gốm đã phủ bạc nano và với một vài viên keo tụ, chỉ sau vài phút, nước lụt đã trở thành nước đảm bảo sạch và có thể uống được ngay, rất tiện và rẻ, chỉ ngang với nước lọc”, TS.Chương hào hứng.

Bên cạnh những sản phẩm kể trên, dung dịch nano bạc do TS.Chương và cộng sự nghiên cứu còn có thể sử dụng làm sản phẩm nguồn để chế tạo các sản phẩm khác như tẩm nano bạc vào các loại băng, gạc băng bó vết thương nhằm tránh nhiễm trùng; chế tạo nước rửa tay khô; kết hợp với dịch chiết từ các loài thảo dược khác nhau trong nước để chế tạo thành các sản phẩm có chức năng diệt khuẩn thân thiện trị các bệnh nấm móng chân, hôi chân, vết xước và loét, mụn trứng cá, tàn nhang, bỏng, chốc lở, viêm họng, sâu răng..., chế tạo thuốc bảo vệ thực vật thế hệ mới, thức ăn trong chăn nuôi, hỗ trợ phòng các bệnh trên gia súc… Sản xuất nhiều sản phẩm tiêu dùng có chứa nano bạc như hộp đồ đựng thức ăn, bình sữa, đồ chơi trẻ em làm từ nhựa có pha thêm nano bạc... Kết quả nghiên cứu chế tạo thành công nano bạc của TS. Chương và các cộng sự, vì thế có ý nghĩa kinh tế - xã hội lớn, góp phần quan trọng trong việc chủ động phát triển các loại sản phẩm công nghệ cao, giá thành thấp, mang thương hiệu Việt.

Nano bạc là chất được khai thác và phát triển bằng công nghệ tiên tiến hàng đầu mang nguyên lý kháng khuẩn, tiệt trùng siêu mạnh. Từ năm 1973, các nghiên cứu đều cho thấy dưới tác dụng của các hạt nano bạc, tế bào của hơn 650 loại vi khuẩn bị phá hủy và tiêu diệt. Ngoài ra, nano bạc còn có tính năng ngăn mùi hôi. Nano bạc có đặc tính kháng khuẩn và ngăn ngừa vi khuẩn phát sinh tới 99,99%, ích lợi hơn gấp nhiều lần so với các sản phẩm kháng khuẩn khác.

Ngọc Hà