Cà phê: Mùa... ăn cướp

Nguồn tin: TT, 25/12/2007
Ngày cập nhật: 26/12/2007

Cà phê chưa kịp chín, người dân đã lo hái vì sợ trộm cướp

Ở huyện Cư M'Gar (Đắc Lắc), nhìn cảnh bác nông dân A Ma Gel thu hoạch cà phê xanh mà lẽ ra phải ít nhất hai tuần nữa mới chín đều, tôi xót: "Sao vậy bác ơi?". "Mồ hôi nước mắt trồng ra đến thế này, không hái để cho người ta hái à!".

Ông nói khi cà phê có giá, trộm ở đâu về đông như rươi. Chúng càn đến đâu là những rẫy cà phê tan tác đến đó, công sức vun trồng coi như đổ sông đổ biển. Thế nên mùa này vườn nào cũng thấy người ta cất lều canh rẫy.

Kế rẫy của ông A Ma Gel, vợ chồng ông Đặng Minh Thuận đang đau đớn vì kẻ cướp sau một đêm đã quét sạch trái của 500 cây cà phê (tương đương 5 sào). Ông Thuận bảo vợ lập tức làm theo những hộ khác là "lên báo cho chính quyền xã biết cà phê bị càn quét bởi trộm!". Ông hét hai cậu con trai lực lưỡng: "Tụi bây về dẫn bốn con chó xuống đây cho tao, mỗi góc rẫy sẽ cột một con. Mang thêm cái võng cho tao". Ông quyết "cắm trại" ở rẫy.

Đến mùa lo nơm nớp

Cẩn thận hơn ông Thuận, anh Phan Thanh Hải ở thôn Tây Hòa, xã Chư Pao, huyện Krông Buk, chỉ vào cái lều bên rẫy: "Khi trái cà phê bắt đầu cứng, nhân chỉ cần hơi già là tôi đã lên rẫy dựng lều giữ chứ không đợi tới chín bói đâu".

Ông Nguyễn Hồng Lam ở thôn Hợp Thành, xã Thống Nhất, huyện Krông Buk cho biết cướp lộng hành quá nên người nông dân vùng ông tự ngồi lại bàn kế "chống giặc cướp": góp người để lập ra những đội dân quân... giữ rẫy cà phê. Và những đội "đặc nhiệm nông dân" này cứ quãng 16g30 là xuất quân, len lỏi trong rẫy đồi, lội ngang dọc, xuyên từ xã Thống Nhất qua xã Ea Siêng tuần tra thâu đêm.

Trong khi đó, đài truyền thanh xã chiều và sáng sớm nào cũng phát (cùng với việc kêu gọi nông dân đừng hái cà phê xanh mà mất giá trị) chính thức: "Cứ sau 5 giờ chiều, ai xuất hiện tại các rẫy vườn ở xa xem như người gian, đi trộm cà phê!". Ai phát hiện người lạ lảng vảng ở rẫy cứ dẫn về xã.

"Nhưng rừng rẫy bao la, rộng hàng ngàn hecta, người đâu có mặt ở từng cây cà phê nổi!" - ông Hồng Lam than. Cũng ở vùng cà phê đồ sộ và lâu đời nhất Tây nguyên là xứ Buôn Hồ này, nghe nói có những vùng rẫy người ta đành phải nhờ cậy đến lực lượng bộ đội đứng chân trên địa bàn... canh giữ rẫy giúp, chống nạn đạo tặc.

Theo ông Lam, bọn trộm cũng trang bị điện thoại di động, lại nghiên cứu kỹ đồi rẫy lẫn từng gia đình có rẫy (số người trong nhà, giờ giấc sinh hoạt...) nên canh đầu trên chúng hái đầu dưới, ngay cả thời điểm ăn cơm trưa cũng là cơ hội của trộm... Người ta nói ở xã Ea Pao có cả làng chuyên hành nghề ăn cướp như thế, khi đi trộm còn đánh nguyên xe công nông đi. Còn phổ biến hơn là bọn trộm đi bằng xe máy, cơ động hơn và chúng xuất hiện ở khắp nơi trên Tây nguyên.

Chẳng biết làm sao...

Hái trái xanh vừa mất sản lượng vừa làm kém phẩm chất cà phê

Hiện toàn vùng Tây nguyên có trên 500.000ha cà phê, niên vụ 2007 này sản lượng ước có thể lên đến 25 triệu bao; phần lớn cà phê VN được xuất khẩu, do vậy dự kiến năm nay có thể thu về cho đất nước 1,5 tỉ USD.

Chính quyền xã Ea Pao cho biết vào mùa cà phê chín, đức cha ở trong giáo hạt khuyên răn bà con đừng ăn trộm của nhau, xấu hổ lắm!... "Nhưng mà cà phê ngoài rẫy vẫn cứ mất, kể cả ngay lúc đức cha đang khuyên răn, than phiền về nạn trộm cắp cà phê!" - bà Nguyễn Thị Lan ở thôn 6, xã Chư Pao ca cẩm.

Một chị hàng nước bán trên dốc Hà Lan mà đường 14 chạy qua làm phép tính: "Chỉ một loáng người ta có thể suốt một tấn cà phê tươi, bán được 6 triệu đồng (6.000 đồng/kg), thử hỏi có... thứ gì, nghề gì dễ kiếm tiền hơn thế?". Chị bảo cướp càng ngày càng táo tợn, bà con làm rẫy khổ lắm mà chẳng biết làm sao...

Ở Đắc Lắc ai cũng biết chính quyền chống hái, cấm thu mua cà phê xanh..., bởi hái trái xanh sẽ làm hao hụt 15-35% sản lượng, và nguy hại nhất là làm cà phê kém phẩm chất, dễ mất giá trị trên thị trường thế giới. "Nhưng nghe theo chính quyền thì mình... mất cà phê ngay tại rẫy sao!" - một nông dân ở Krông Buk nói.

Anh Phan Thanh Hải nói khuyến cáo chống hái xanh thì ra rả trên hệ thống phát thanh, nhưng vườn rẫy mênh mông thì ai tuần sát, đảm bảo an ninh. "Vì thế, bọn trộm, cướp cứ ung dung ngang dọc!". Người nông dân này bảo nếu nhờ mấy anh công an túc trực trên vườn rẫy thì ép các ảnh quá, hơn nữa "cả hơn trăm ngàn hecta bao nhiêu cảnh sát cho đủ? Đó là giả dụ thôi chứ cảnh sát đi canh rẫy nghe lạ quá!".

NGUYỄN HÀNG TÌNH