Tiêu chuẩn mới cho cà phê VN: Vẫn khó

Nguồn tin: NLĐ, 30/12/2007
Ngày cập nhật: 3/12/2007

Để nâng cao chất lượng cà phê, một trong những mặt hàng nông sản chủ lực của VN trên trường quốc tế, tiêu chuẩn mới TCVN 4193:2005 đã được trình làng hơn một năm qua, nhưng hiệu quả của nó chưa cao. Nguyên nhân chính là do người trồng, người thu mua và người chế biến chưa gặp nhau trên “bàn” tiêu chuẩn mới vì nhiều lý do.

Tại người trồng

Kỹ thuật trồng, thu hoạch chưa tốt, mà chủ yếu thu hái cà phê còn xanh, phơi sấy chưa đến nơi đến chốn, mua bán không theo tiêu chuẩn chất lượng chính là nguyên nhân làm cho chất lượng cà phê của VN giảm đi. Tiến sĩ Đoàn Triệu Nhạn, Phó Chủ tịch Thường trực Vicofa, Trưởng Ban Kỹ thuật chất lượng F16, chua xót nói: “Tham gia hội nghị về cà phê ở các nước, các quốc gia khác đều công nhận tầm quan trọng của cà phê Robusta VN có vị trí nhất, nhì thế giới, nhưng nói đến số lượng cà phê chất lượng thấp (lâu nay vẫn quen gọi là cà phê loại thải) thì người ta chỉ đích danh VN. Bởi nó chiếm đến 80% lượng cà phê loại thải của các nước tại các cảng quốc tế. Đó là nguyên nhân làm mất hàng triệu USD cho ngành cà phê VN. Chính vì thế, để cải thiện chất lượng cà phê thì nông dân là người quyết định. Tuy nhiên, người trồng cà phê vẫn quen thu hoạch theo kiểu khi thấy trái chín là tuốt sạch xuống đất kể cả trái còn xanh, sau đó quét gom lại, đóng bao, đem phơi vài ba nắng là tách nhân. Nguyên nhân chính là do họ không thể thu hoạch kéo dài vì còn phụ thuộc vào người mua và chịu áp lực về nợ vào cuối năm nên không thể chậm rãi.

Tại cả người mua

Thu hái cà phê non là thủ phạm “cướp” mất hàng triệu USD của ngành cà phê VN

Để cải thiện chất lượng cà phê nhân xuất khẩu của VN, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành hệ thống tiêu chuẩn mới. Trong đó áp dụng cách tính lỗi khuyết tật để đánh giá chất lượng, phù hợp với đánh giá chất lượng chung của Hội đồng Cà phê Thế giới và dự định áp dụng vào niên vụ 2007 - 2008. Tuy nhiên, chỉ có 10% doanh nghiệp xuất khẩu cà phê áp dụng và chỉ chiếm 1%-2% sản lượng cà phê xuất khẩu.

Ông Vũ Đức Tiến, Giám đốc Công ty Đầu tư XNK Cà phê Tây Nguyên, cho rằng việc áp dụng tiêu chuẩn mới không phụ thuộc vào các bộ, ngành nữa mà phụ thuộc vào nhà rang xay, người chế biến ở các nước nhập khẩu. Còn ông Lê Đức Thống, Tổng Giám đốc Công ty Cà phê 2-9 - Đắk Lắk, cho rằng khi áp dụng tiêu chuẩn mới thì số cà phê kém chất lượng còn lại sẽ bán cho ai mới là vấn đề lớn. Trong khi người trồng cà phê vẫn còn sản xuất nhỏ lẻ, không có sân phơi, kỹ thuật thu hái lạc hậu... Ông cũng lý giải, tỉ lệ loại thải của cà phê ở các cảng nhiều là do nhà sản xuất chế biến “mua chanh nhưng bán cam”. Nghĩa là họ mua loại xô sau đó sàng lọc loại chất lượng hơn nên phải loại thải nhiều. Theo quan điểm đó, tiến sĩ Đoàn Triệu Nhạn nói: “Phải cố gắng làm sao bán cam cho họ chứ đừng bán chanh nữa”.

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lương Lê Phương, cần có đề án cụ thể để áp dụng tiêu chuẩn mới cho đồng bộ. Cụ thể là cần có sự tiếp sức của Chính phủ trong việc tuyên truyền, hỗ trợ vốn cho người trồng cà phê về giống mới, kỹ thuật trồng cũng như sân phơi. Còn đối với doanh nghiệp, cần mở rộng xúc tiến thương mại để bán đúng chất lượng mà nhà chế biến cần.

Lần đầu tiên, kim ngạch xuất khẩu cà phê vượt qua gạo

Năm 2007, dự kiến xuất khẩu cà phê của nước ta đạt 1 triệu tấn, giá trị đạt 1,5 tỉ USD. Tuy nhiên, 10 tháng năm 2007, cả nước đã xuất khẩu 976.000 tấn, giá trị 1,467 tỉ USD, tăng gần 45% về lượng và 87% về chất so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, cùng thời điểm này, kim ngạch xuất khẩu của cà phê đã đứng đầu ngành nông sản VN, vượt qua gạo. Nguyên nhân chính là do giá cà phê đã tăng mạnh trong thời gian qua. Niên vụ 2006 - 2007 đạt 1.463 USD/tấn, tăng gần gấp đôi so với niên vụ trước.

P.Đình - Sơn Nhung