Quảng Nam: Nông dân chế tạo máy xắt khoai, sắn

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 28/08/2012
Ngày cập nhật: 29/8/2012

“Với chiếc máy xắt sắn này, từ nay dân làng Ngọc Mỹ (Tam Phú, Tam Kỳ, Quảng Nam) sẽ bớt đi nhọc nhằn, tăng hiệu quả kinh tế” - nông dân Trần Nghiêu Can chia sẻ khi chúng tôi có dịp chiêm ngưỡng thành quả mà ông chế tạo.

Mùa sắn năm nay, niềm vui như nhân đôi trên gương mặt người dân Ngọc Mỹ khi sắn không chỉ được mùa, được giá mà công đoạn sơ chế đã có sự “hậu thuẫn” của máy móc. Nếu trước kia, mỗi sào sắn thu hoạch về, với 2 - 3 công lao động, bà con phải mất hơn 2 ngày để cắt xắt sắn theo kiểu thủ công, thì nay, với chiếc máy xắt sắn chạy bằng mô tơ, chỉ trong khoảng một tiếng đồng hồ, đống sắn đó đã được “giải quyết” sạch, lại chỉ mất 1 công lao động. So với máy xắt thủ công trước kia bà con hay dùng, chiếc máy này không chỉ tiện lợi về mặt thời gian hoàn thành công việc, tiết kiệm nhân công mà sắn được xắt lát đều, đẹp, dễ bán. Giá 1 kg sắn lát khô khoảng 4.500 - 5.000 đồng, gần 50 ha sắn do 500 hộ dân Ngọc Mỹ sản xuất luôn có đầu ra dễ dàng. Với đặc thù chuyên canh cây sắn và sản phẩm cần phải qua khâu sơ chế như xắt lát, phơi khô nên nhu cầu giải phóng sức lao động của bà con trong vùng rất lớn.

Chỉ trong vòng một giờ đồng hồ, máy xắt sắn có thể giải quyết phần việc của một lao động trong một ngày. Ảnh: B.L

Trước đó, ông Trần Nghiêu Can từng chế tạo 15 máy xắt thủ công chuyển giao cho 15 hộ dân chỉ với giá 600 nghìn đồng/chiếc, nhưng bộ phận truyền động loại máy này cần phải có lực tác động của con người vào bàn quay, máy mới hoạt động. “Từ sự góp ý của người thân, bạn bè, suốt nhiều ngày trời, tôi đã mất ăn mất ngủ tìm cách cải tiến sản phẩm. Thay vì gắn tay quay, tôi sử dụng mô tơ nhỏ cho phần truyền động để không phải tiêu tốn sức người. Nhưng loại mô tơ này có vòng quay khá lớn (khoảng 1.400 vòng/phút), vậy là phải thiết kế làm sao để giảm tốc vòng quay nhằm tạo sự ổn định, đều đặn cho phần lưỡi xắt tự động hoạt động khi khoai hoặc sắn đi vào họng máy. Với thiết kế này, khoai hoặc sắn sẽ được thái lát đẹp, không quá dày cũng không quá mỏng, đáp ứng yêu cầu của thương lái” - ông Can chia sẻ.

Được biêt, những lúc nông nhàn, ông Can làm thợ sửa xe và khi có thời gian rảnh, ông lại mày mò nghiên cứu để tìm hướng nâng cấp sản phẩm ngày càng hiện đại hơn, tiện ích hơn, giá thành cũng mềm hơn để phù hợp với điều kiện nhà nông. Để tiện cho khâu vận chuyển, ông Can cố gắng chế tạo máy thật đơn giản. Và quả ngọt cho những nỗ lực ấy là sản phẩm cải tiến đầu tay của ông vừa ra đời đã được bà con đón nhận.

Cắm mô tơ, bỏ từng củ sắn to tướng vào họng máy, chưa đầy 5 phút, chỗ sắn 20 kg của anh Trương Văn Liên đã được xắt xong, vợ chồng anh chỉ việc đem phơi. Anh Liên vừa được ông Can chuyển giao chiếc máy xắt bằng mô tơ đầu tiên với giá 2,5 triệu đồng. “Nhà có quá nhiều việc, nhiều đêm thấy vợ con ngồi xắt sắn theo kiểu thủ công khổ sở, tôi muốn tậu một cái máy để vợ con khỏe, lại có thể tiết kiệm thời gian lao động. Từ khi có chiếc máy, chỉ trong vòng một tiếng đồng hồ, tôi đã giải quyết xong sản phẩm của cả sào sắn tươi, điều mà trước đó tôi phải mất đến 2 ngày công lao động. Vụ sau, tôi có thể yên tâm mở rộng diện tích trồng sắn rồi” - anh Liên nói.

“Tôi đang liên hệ với Sở KH-CN yêu cầu được hỗ trợ về thủ tục đăng ký sở hữu trí tuệ cho sản phẩm. Tôi hy vọng, sản phẩm không chỉ đến với bà con quanh vùng mà có thể giúp ích cho nhiều hộ trồng sắn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, nhất là khu vực miền núi, vùng sâu vùng xa” - ông Can cho biết.

Chiếc máy chỉ gồm khung sườn sắt chữ V cao khoảng 1m làm giá đỡ cho máy; khung truyền động với 1 mô tơ quay, dây cu roa, bulo, trục bi; bệ mâm lưỡi xắt gồm họng đựng sắn, 3 lưỡi xắt tự động bén ngọt. Khi cắm điện, mô tơ quay, hệ thống truyền động kéo bệ mâm lưỡi quay, sắn được chuyển về phía 3 lưỡi xắt tự động và được xắt với cự ly, kích thước hết sức đều, đẹp, nhanh chóng. Đối với những củ sắn với kích thước quá lớn, trước khi bỏ vào máy cần chặt bỏ phần cùi (dăm cứng) sắn để bảo vệ và giữ tuổi thọ cho lưỡi xắt.

Hoàng Liên