Cuộc bứt phá từ đồng đất: “Ăn chắc” nhờ làm lúa giống

Nguồn tin: Báo Cần Thơ, 08/10/2011
Ngày cập nhật: 10/10/2011

Không ngừng học hỏi, mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhiều hộ nông dân trên địa bàn TP Cần Thơ bước đầu đã thành công trong việc chọn, tạo, nhân giống lúa thích nghi với điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng, hạn chế sâu bệnh..., góp phần giảm chi phí cho người trồng lúa... Sự chuyển đổi này đem lại hiệu quả sản xuất cao vì tránh được rủi ro giá cả thị trường biến động. Nhờ đó, nhiều hộ sản xuất lúa giống đã vượt qua khó khăn, vươn lên giàu có...

1. Ông Đặng Văn Hiệp, ấp Quy Lân 7, xã Thạnh Quới, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ được biết đến với mô hình sản xuất lúa giống chất lượng cao. Ông Hiệp cũng rất thành công trong trồng lúa thương phẩm. Những thành quả này là cả một quá trình dày công phấn đấu.

Trước đây, với 4 ha đất trồng lúa, do ông Hiệp chưa biết cách ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, thường xuyên gặp cảnh “được mùa, mất giá” nên hiệu quả sản xuất không cao. Năm 2004, ông Hiệp tham gia lớp tập huấn giảng viên nông dân, cách làm lúa giống do Đan Mạch tài trợ. Nhận thấy đây là hướng đi mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao so với trồng lúa thương phẩm, ông Hiệp quyết thực hiện cho bằng được. “Trên lý thuyết, việc trồng lúa giống xem ra rất dễ nhưng thực tế hoàn toàn trái ngược. Bởi khi bắt đầu sản xuất thử nghiệm, do tôi áp dụng kỹ thuật trồng chưa phù hợp, sử dụng phân, thuốc... không hợp lý, đẩy giá thành sản xuất lên cao. Lúc đó, lúa giống tôi làm ra chất lượng không đạt như yêu cầu nên không ai mua... Vậy là kế hoạch chuyển đổi từ sản xuất lúa hàng hóa sang làm lúa giống của tôi gần như phá sản” - ông Hiệp nói. Thất bại, nhưng ông Hiệp không nản chí! Để nâng cao trình độ sản xuất lúa giống, ông Hiệp “gõ cửa” trung tâm khuyến nông địa phương, tìm các chuyên gia trồng lúa giống, tích cực “đeo” những buổi tập huấn của Hội Nông dân tổ chức... quyết tìm đáp án cho bài toán nâng cao chất lượng lúa giống, giảm giá thành sản xuất... Những nỗ lực của ông đã gặt hái kết quả xứng đáng: Việc sản xuất lúa giống của ông Hiệp liên tục thành công, cho lợi nhuận bình quân 35 triệu đồng/ha. Theo ông Hiệp, sản xuất lúa giống phức tạp và khó hơn sản xuất lúa thịt ở khâu kỹ thuật, đòi hỏi áp dụng các biện pháp thâm canh một cách chuẩn xác, các khâu bón phân, phun thuốc trừ sâu cũng phải theo một trình tự nhất định... Nếu không kiên nhẫn khó có thể thực hiện được...

Ông Đinh Văn Thu, ấp Quy Lân 7, xã Thạnh Quới, cho biết: “Lúc trước, tôi thường sử dụng các giống lúa mua từ những vùng khác về trồng nhưng hiệu quả kinh tế không cao do lúa bị nhiều sâu bệnh. Từ khi dùng giống lúa do anh Hiệp sản xuất thu nhập cao hơn. Bởi lẽ, loại lúa giống này phát triển khá tốt ở địa phương. Không chỉ vậy, ông còn được Hiệp hướng dẫn kỹ thuật để canh tác nên lúa đạt năng suất cao, giảm chi phí trong quá trình sản xuất....”. Ông Đặng Văn Mừng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thạnh Quới, huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: “Sản xuất lúa giống đạt hiệu quả kinh tế cao vì lúa giống cho thu nhập cao hơn lúa hàng hóa khoảng 20%. Hội Nông dân xã đang có dự định cùng anh Hiệp và nhiều hộ nông dân khác xây dựng tổ hợp tác sản xuất lúa giống chất lượng cao trong vụ đông xuân 2010 - 2011 để nhân rộng mô hình sản xuất lúa giống, Đây là một giải pháp hữu hiệu giúp người trồng lúa nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống gia đình”.

2. Xã Thạnh Lợi, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ có khoảng 4.040 ha đất sản xuất nông nghiệp, chủ yếu là chuyên canh lúa. Tuy nhiên, việc canh tác cây lúa của phần đông bà con nơi đây còn manh mún và nhỏ lẻ, sử dụng lúa thường làm giống nên hiệu quả sản xuất chưa cao. Vì thế, sử dụng giống lúa cấp xác nhận, hạn chế sâu bệnh, giảm chi phí sản xuất... là yêu cầu cấp thiết đối với ngành nông nghiệp của địa phương. Xuất phát từ nhu cầu này, tháng 10-2010, Câu lạc bộ (CLB) sản xuất lúa giống Thắng Lợi ra mắt với 8 thành viên, diện tích sản xuất 5,4 ha. Vụ sản xuất đầu tiên, sản lượng lúa của CLB đạt 32 tấn/vụ, lúa giống làm ra đều bán được hết, với giá bán cao hơn giá lúa trị thường từ 10 - 20%. Hiệu quả ngay từ vụ đầu tiên, đầu năm 2011, việc sản xuất lúa giống của CLB Thắng Lợi dần “nở nồi”, số thành viên tăng lên 12 người, diện tích sản xuất khoảng 20 ha và sản lượng thu hoạch đạt 126 tấn/vụ. Đến nay, CLB có 14 thành viên, diện tích làm lúa giống tăng lên 39 ha và có khả năng cung ứng khoảng 234 tấn lúa giống cho bà con trong xã Thạnh Lợi và các địa phương lân cận.

Ông Dương Quang Toa, Phó Chủ nhiệm CLB Thắng Lợi, cho biết: Để có được nguồn lúa giống tốt, CLB luôn tìm tòi, chọn lọc nhiều giống lúa mới, có khả năng thích ứng với điều kiện canh tác của địa phương. Ngoài ra, để đảm bảo các thành viên sản xuất lúa giống đều “ăn chắc”, CLB thường xuyên tổ chức các buổi học tập, trao đổi kinh nghiệm, kỹ thuật sản xuất... để nâng cao trình độ sản xuất lúa giống của các thành viên. Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả và chất lượng nguồn lúa giống, CLB Thắng Lợi còn áp dụng hình thức kiểm tra chéo từ khâu chăm sóc đồng ruộng đến khi thu hoạch giữa các thành viên với nhau. Nhờ vậy, giống lúa do CLB Thắng Lợi cung cấp luôn được nhiều bà con trong xã và các địa phương khác tin cậy. Đặc biệt trong đó giống lúa OM 2517 có khả năng chịu phèn, ít sâu bệnh, năng suất cao rất hút hàng... Ông Nguyễn Văn Phan, thành viên CLB Thắng Lợi, cho biết: “Gia đình tôi có 3 ha đất trồng lúa. Trước đây, do thiếu kỹ thuật sản xuất, khâu bảo quản sau thu hoạch bị thất thoát khá nhiều, giá cả thị trường lại khá bấp bênh... nên hiệu quả sản xuất lúa hàng hóa không cao. Từ khi tham gia vào CLB Thắng Lợi, được học hỏi kinh nghiệm, nhờ đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất từ khâu làm mạ, kỹ thuật cấy lúa, cách bón phân, sử dụng thuốc... giúp giảm chi phí, năng suất tăng, đầu ra ổn định nên việc trồng lúa giống của tôi đạt hiệu quả rất cao”. Hiện với 3 ha đất trồng lúa giống OM 2517 đem về thu nhập khoảng 150 triệu đồng/năm, giúp ông Phan từng bước ổn định cuộc sống gia đình.

Hoạt động của CLB Thắng Lợi được chính quyền địa phương đánh giá cao. Ông Nguyễn Văn Trung, Chủ tịch Hội nông dân xã Thạnh Lợi, cho biết: Không chỉ giúp gia tăng hiệu quả trồng lúa, nâng cao thu nhập trong thành viên, CLB Thắng Lợi đi vào hoạt động còn giúp cho bà con trồng lúa tại khu vực và các địa phương lân cận giảm áp lực chọn phải giống kém chất lượng, năng suất thấp khi gieo sạ... Đồng thời, sự hoạt động tích cực và hiệu quả của CLB Thắng Lợi cũng tạo nên diện mạo mới cho xã thuần nông như Thạnh Lợi. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững, CLB Thắng Lợi cần chủ động hơn nữa trong việc tìm nguồn giống mới, thích ứng với điều kiện sản xuất của địa phương; nâng cao năng lực trong khâu bảo quản sau thu hoạch... Để thực hiện được điều này, CLB Thắng Lợi rất cần sự trợ lực từ các ngành chức năng...

TUYẾT NHUNG - MỸ HOA