Ca cao Việt Nam - “Gà sẽ đẻ trứng vàng” ?

Nguồn tin: BRVT, 28/9/2007
Ngày cập nhật: 29/9/2007

Các chuyên gia chia sẻ kinh nghiệm trồng cây ca cao

Vài năm gần đây, nhu cầu về ca cao của thế giới tăng 2- 3%/năm, trong khi nguồn cung giảm mạnh. Các nước tiêu thụ nhiều ca cao như Hà Lan, Mỹ, Anh... đang đẩy mạnh việc tìm kiếm nguồn cung ổn định mới. Đây là cơ hội tuyệt vời cho cây ca cao nước ta vươn rộng hơn ra thị trường quốc tế. Tham vọng phát triển 80.000ha cây ca cao và xuất khẩu hàng trăm triệu USD có thành hiện thực?

THỊ TRƯỜNG ĐÃ RỘNG MỞ

Theo ông Peter Van Grinsen, Giám đốc nghiên cứu Hiện trường phát triển bền vững ca cao, công ty Masterfoods, giá ca cao trên thị trường thế giới đã tăng vọt từ 800USD/tấn lên hơn 2.000 USD/tấn. Hơn thế nữa, nhu cầu tiêu thụ ca cao của thế giới vẫn liên tục tăng mạnh do những lợi ích cho sức khỏe mà ca cao mang lại. Trong khi đó, nguồn cung ca cao vài năm gần đây lại giảm sút. Chưa kể, nước xuất khẩu ca cao đứng thứ 3 thế giới là Indonesia lại đang có dấu hiệu giảm sút về chất lượng. Những yếu tố trên khiến các nước tiêu thụ nhiều ca cao như Hà Lan, Mỹ, Anh không có được nguồn cung ổn định, buộc phải đẩy mạnh tìm kiếm thị trường mới và Việt Nam được coi là một đích ngắm. Đây là cơ hội tuyệt vời cho ngành ca cao nước ta, bởi ca cao Việt Nam tuy mới ở bước đầu phát triển nhưng được đánh giá là rất có tiềm năng xuất khẩu bởi tỷ lệ lên men cao và có hương vị đặc biệt.

Chủ tịch Ủy ban phát triển Ca cao, TS Tống Khiêm cũng khẳng định: “Qua xuất khẩu thử, hạt ca cao Việt Nam đã được nhiều DN, tổ chức (ACDI/VOCA, Cargill, Emmand...) đánh giá là có chất lượng tốt. Nhiều DN nước bạn đánh giá, ca cao Việt Nam ngoài chất lượng tốt không kém Gana (một nước xuất khẩu ca cao lớn ở châu Phi), còn có hương vị đặc biệt”.

Được biết, Bộ NN & PTNT đã thông qua Đề án “Phát triển cây ca cao đến năm 2015 và định hướng 2020”. Theo đó, đến hết năm 2020, diện tích ca cao cả nước sẽ đạt 80.000 ha, sản lượng hạt thô đạt 108.000 tấn với tổng kim ngạch 100-120 triệu USD.

Cây ca cao được trồng lần đầu tiên ở Bà Rịa - Vũng Tàu vào năm 2004. Diện tích ca cao tăng hàng năm và hiện nay đạt gần 1.000ha, chủ yếu ở 2 huyện Châu Đức và Tân Thành, phần lớn được trồng xen với các cây tiêu, điều, cà phê và cây ăn trái.

Hiện nay, năng suất ca cao trung bình ở Bà Rịa – Vũng Tàu là 1,5 tấn/ha, nhưng có thể tăng lên 3 tấn/ha nếu được chăm sóc tốt. Ca cao hầu hết được trồng ở quy mô nhỏ với diện tích lớn nhất là 1ha. Số lượng trái tươi thu hoạch không lớn, do vậy, nông dân thích bán trái tươi cho những trạm thu mua. Hiện có các trạm thu mua của công ty Cargill, công ty ED& F man. Năm nay, có thể sẽ có một trạm thu mua nữa của công ty Amajaro.

PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÂY CA CAO

Theo tính toán của Bộ NN&PTNT, hiệu quả kinh tế bình quân của 1ha ca cao trồng xen khá cao so với các loại cây khác: Trồng năm thứ 4: tổng chi phí cho một ha ca cao là 8, 2 triệu đồng, lợi nhuận 11,7 triệu đồng. Năm thứ 5, tổng chi phí 11 triệu đồng, lợi nhuận 26,4 triệu đồng. Năm thứ 6, tổng chi phí là gần 12,7 triệu đồng, lợi nhuận là hơn 37,3 triệu đồng. Hạt ca cao chủ yếu để xuất khẩu (cả nước đã xuất khẩu hơn 160 tấn hạt ca cao khô), hoặc bán cho các nhà máy chế biến ca cao, nhà máy sản xuất socola.

Tuy nhiên, vấn đề quan trọng đối với các tỉnh trồng ca cao, trong đó có Bà Rịa – Vũng Tàu là thị trường tiêu thụ. Hiện nay, có khá nhiều Công ty thu mua ca cao trong và ngoài nước, chưa kể đến hệ thống hàng trăm thương lái cũng tham gia thu mua. Đáng kể là các công ty: Nguyễn Lộc, Trọng Đức, Cargill, E.D & FMan... Trong đó, các công ty nước ngoài đóng vai trò chủ lực, nhất là hai công ty E.D & FMan và Công ty Cargill. Công ty ED&F.Man bắt đầu thu mua ca cao Việt Nam từ năm 2004, năm 2006, thu mua hơn 11,4 tấn ca cao. Được biết, Công ty Cargill bắt đầu thu mua ca cao ở Việt Nam từ năm 2006 nhưng đến nay là công ty thu mua lớn nhất ở VN với khoảng 100 tấn hạt khô, đã thiết lập hàng trăm trạm thu mua ở các tỉnh.

Tuy vậy, theo ông Nguyễn Văn Hòa, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), hệ thống các nhà máy chế biến và mạng lưới tiêu thụ ca cao ở Việt Nam chưa phát triển. Đây cũng là lý do mà nhiều tỉnh chưa thực sự mặn mà với cây ca cao, nhất là sau lần thất bại đầu tiên. Bến Tre hiện là tỉnh có thị trường mua bán ca cao nhộn nhịp nhất hiện nay.Ngoài những trạm thu mua của Công ty ED &F và Cargill, nông dân cũng tự thiết lập những trạm thu mua để mua và lên men ca cao, sau đó bán hạt đã lên men cho 2 công ty trên.

Ông Nguyễn Văn Thành, đại diện Công ty Cargill ở Việt Nam cho hay, chất lượng ca cao của Việt Nam tốt hơn nhiều loại ca cao trên thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam phải nghiên cứu để phát triển bền vững cây ca cao. Nếu nông dân không có thị trường tiêu thụ lần nữa, họ sẽ mất hẳn niềm tin vào cây ca cao. Việc tăng cường nghiên cứu khoa học, chuyển giao khoa học về kỹ thuật sản xuất, chế biến ca cao cũng rất cần thiết. Để thực hiện điều này, Chính phủ cần có chính sách giúp nông dân tiếp cận các nguồn vốn vay của các tổ chức khác nhau, mua giống tốt, phân bón rẻ; tập trung xây dựng thương hiệu và tiêu chuẩn cho ca cao Việt Nam. Đồng thời, sớm ban hành các chính sách khuyến khích trồng, sản xuất, chế biến, tiêu thụ... để cải thiện chuỗi hành trình từ sản xuất đến tiêu thụ ca cao.

Nam Nhi