Cày đa năng “made in Lương Minh Đồng”

Nguồn tin: Lao Động, 06/06/2011
Ngày cập nhật: 7/6/2011

Từ một ý tưởng sáng chế của nông dân Lương Minh Đồng - xã Đại Hồng, huyện Đại Lộc, Quảng Nam - đã giải phóng hàng vạn công lao động nông nghiệp ở quê nhà. Nông dân đồng loạt bỏ cuốc, trâu bò thôi ách cày bừa nhờ vào sự đa năng, tiện ích của cây cày “made in Lương Minh Đồng”...

Nông dân Lương Minh Đồng.

Giải phóng hàng vạn công lao động

Tôi trở lại thượng nguồn sông Vu Gia những ngày chớm hè, choáng ngợp bởi màu xanh ngút ngàn của bãi bắp, ruộng dưa, đậu lạc... Khó có thể hình dung vùng đất luôn bị lũ lụt nhấn chìm, tan hoang sau mỗi mùa mưa, giờ lại trù phú một màu no ấm như vậy. Dường như thiên nhiên cũng công bằng với con người. Nó tước đi rất nhiều tài sản, ruộng vườn của người dân hai bên triền sông Vu Gia, rồi bù trả lại bằng những mùa phù sa tốt tươi cây trái.

Ông Chủ tịch Hội Nông dân xã Đại Hồng Phan Văn Chín cười mỹ mãn: “Lũ về, nhà nhà dỡ nóc, chui đầu ra để la làng chờ cứu hộ, nhưng rồi sau đó vụ mùa nào cũng bội thu, làm nguồn động viên cho họ bám trụ. Ở đây, bắp ngô có năng suất đến 70 tạ/ha, đậu lạc 30 tạ, đậu xanh thì 21 tạ... Chỉ riêng bãi phù sa dọc dài qua địa bàn xã Đại Hồng đã cho 430 ha đất sản xuất hoa màu và luôn đạt hiệu quả, nên ở đây đàn ông thì trắng da, đàn bà dài tóc...”. Dẫu vậy, thời vụ canh tác ở vùng đất phụ thuộc nước trời và chạy đua với lũ lụt rất khắt khe. Vào mùa vụ, từ nam phụ đến lão ấu đều đồng loạt xuống đồng. Khắp nơi xén cỏ, cày đất, vun luống, gieo hạt...

Thế nhưng, số trâu bò cày kéo quá ít, không đáp ứng được thời vụ vào mùa cao điểm, nên năm nào người dân cũng oằn lưng khó nhọc mà vẫn không “đua” được với trời. Chính cái khó khăn đỉnh điểm này của người dân địa phương đã nảy ra sáng kiến độc đáo của ông nông dân Lương Minh Đồng. Ông Đồng đã sáng chế ra chiếc cày đa năng không chỉ có thể thay sức kéo trâu bò, giúp người dân chủ động thời vụ mà còn làm lợi năng suất lao động gấp 5 - 6 lần trên 1 sào đất.

Cây cày có công năng giải phóng hàng vạn công lao động, giải phóng trâu cày... lại đơn giản đến khó ngờ. Từ một sườn xe đạp cũ, ông Đồng đã chế tác ra cây cày tay với 3 lưỡi - đa tác dụng. Vùng đất phù sa ven sông Vu Gia, Thu Bồn vốn tơi xốp, cày lại được trợ lực bằng một vành bánh xe đạp cũ nên công lao động nhẹ nhàng mà hiệu quả cao.

Chỉ với sức đẩy tay của phụ nữ, thiếu niên cũng có thể dùng cày tay này để cày, xới đất, vun luống, xén cỏ, bón phân, gieo hạt. Tuỳ công năng sử dụng mà ông Đồng đã chế tác ra từng loại lưỡi cày hợp lý, gắn vào cày tay đó. “Mỗi sào đất sử dụng nông cụ do ông Đồng sản xuất làm lợi được 6 công lao động. Hơn 5.000 chiếc nông cụ, áp dụng trên hàng ngàn hécta đất trong vòng 7 năm nay thì khác nào giải phóng hàng vạn công" - ông Chủ tịch Hội Nông dân xã Đại Hồng cho biết - 2.600 nông hộ ở xã Đại Hồng (huyện Đại Lộc, Quảng Nam) thì có đến 3.000 chiếc mua từ lò ông Đồng.

Nông dân toàn xã đã bỏ cuốc, dùng cày đa năng. Sản phẩm này hiện đã có mặt khắp các địa phương lân cận trong tỉnh, thậm chí trôi dạt đến tận các tỉnh ĐBSCL, Đồng bằng Bắc Bộ, Tây Nguyên..., nhưng chưa ai nghĩ đến chuyện đăng ký bản quyền sở hữu trí tuệ hay cấp bằng sáng chế cho ông...”.

Cày đa năng “made in Lương Minh Đồng” trên cánh đồng Ngọc Thạch. Ảnh: Thanh Hải

Nhà sáng chế đa tài

Nhà sáng chế Lương Minh Đồng - chỉ cần nhắc tên ông và cái cày đa năng thì toàn nông dân Đại Lộc đều biết. Ấy vậy mà khi tôi tìm hỏi đến tham quan xưởng sản xuất của ông thì ai cũng ngơ ngác... lắc đầu. Hoá ra chẳng có phân xưởng nào cả, hàng ngàn sản phẩm có công năng siêu việt ấy được sản xuất tại một cái lò rèn xác xơ ven quốc lộ 14B.

Nhà sáng chế mặt vui như... chú hề. Ông Đồng đẹp trai, vui tính lại còn hát hay. Xuất ngũ từ năm 1983, ông về lại quê Đại Hồng làm đài truyền thanh hợp tác xã. Sẵn năng khiếu hát hay, miệng mồm luyến thoắng, nhiều ngôn từ lại vui nhộn, ông kiêm từ phóng viên, biên tập đến phát thanh viên, làm chương trình văn nghệ... của đài. Khi hợp tác xã “hết đời”, ông lại hoàn nông dân, ngày vác cày ra đồng, đêm vẫn hát ca yêu đời như thời còn trong quân ngũ.

Vì vậy, chính quyền lại đề cử ông đi họp lớp đào tạo “chưởng tổng” - người điều hành các nghi thức trong đám tang - ông lang thang làng trên xóm dưới, điều hành tang lễ, hát tiễn người chết. Nhưng nghề đó cũng lắm ngày ngồi không mà thu nhập thì... tuỳ vào sự hảo tâm của gia chủ, nên không đủ nuôi 8 miệng ăn trong nhà. Ông Đồng bắt đầu đi học thêm nghề thợ rèn.

Ông Đồng kể lại những ngày đầu gian khó với tôi, rằng: “Nghề rèn cũng đâu dễ kiếm cơm, chú. Chồng tay đe, vợ tay búa, mà vợ tôi - bà Đinh Thị Dân - đã 6 lần vượt cạn thì quai búa có ra gì. Tôi chỉ còn con đường là... sáng chế ra sản phẩm nào đó vừa có giá thành cao, vừa dễ bán. Rứa là cái cày đa năng dần hình thành trong nhiều ngày đêm nghiên cứu, thử nghiệm ở cái lò rèn rách nát này. Hiện sản phẩm tôi làm ra không cung ứng kịp cho người dân, đó là chưa kể đã có nhiều nơi, nhiều người lấy mẫu mã của tôi để làm hàng nhái”.

Chủ tịch UBND xã Đại Hồng - ông Đặng Văn Kỳ - rất tự hào về người nông dân ưu tú của mình, nhất là khi tạo ra sản phẩm giải phóng được sức lao động cho hàng loạt nông hộ. Ông Kỳ nói: “Sản phẩm của ông Đồng còn mang ý nghĩa xã hội rất cao. Riêng xã Đại Hồng có trên 500 gia đình tham gia trồng dứa. Trung bình mỗi hộ không dưới 10 ha. Có hàng chục người bị tai nạn, hư mắt vì khi cúi người bón phân, bị bẹ dứa nhọn chọc vào mắt.

Ông Đồng đã sáng chế ra sản phẩm chọc lỗ, vào phân nhẹ nhàng, giúp người nông dân không tốn sức mà an toàn khi lao động. Hiện tôi biết ông ấy còn nhiều sáng chế khác, như hệ thống giúp tỉa hạt tiết kiệm công lao động, bảo vệ được hạt giống không hư hại. Xa hơn nữa là việc lắp thêm động cơ chạy xăng để kéo cày trên đất cứng và ruộng lúa nước... Nhưng, ông còn ngần ngại cho ra sản phẩm khi chưa được bảo vệ bản quyền, bị nhiều lò rèn khác “ăn cắp” mẫu mã, sản xuất hàng nhái”.

Tôi ra đồng Ngọc Thạch ven triền sông Vu Gia, tuy không phải chính vụ làm đất, nhưng vẫn bắt gặp khắp nơi nông cụ cày đa năng của ông Đồng đang được nông dân vun luống vào phân, làm cỏ đậu... Ông Bùi Ái (ở thôn 5, Đại Hồng) tếu táo: “Nông dân chúng tôi biết ơn ông Đồng lắm, nhưng ngoài việc trả tiền mua 1 chiếc cày với giá từ 180.000 - 190.000 đồng thì không giúp gì được ông ấy. Chỉ có các chị em phụ nữ được giải phóng sức lao động nhiều may ra có giúp vui gì được anh ấy không”.

Tiếng cười giòn tan trên cánh đồng quê. Nhiều chị bẽn lẽn. Tôi không biết thực hư thế nào, nhưng hát hay, đẹp trai và đa tài như ông Đồng cũng đáng được nhiều người yêu quý lắm. Khi tôi viết những dòng này về ông Đồng thì Chủ tịch UBND xã Đại Hồng Đặng Văn Kỳ cho biết thêm tin vui, rằng Hội Nông dân huyện Đại Lộc đã về xác minh, lập báo cáo về những sáng chế nông cụ của ông Đồng để gửi dự thi cấp tỉnh. Tôi hy vọng, đây là bước khởi đầu để không chỉ bảo vệ được bản quyền sở hữu trí tuệ cho ông Đồng, mà còn giúp nhân rộng quy mô sản xuất nông cụ đa năng này, giúp thêm được nhiều nông dân trên cả nước bớt gánh nặng trên đồng.

Thanh Hải