Vì sao nông dân Cà Mau chưa giàu: Bức xúc thị trường tôm sú giống

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 08/04/2011
Ngày cập nhật: 10/4/2011

Con giống quyết định thành công trên 30% vụ nuôi ở tất cả các loại hình nuôi thủy sản. Nhiều năm qua, tình trạng con giống kém chất lượng vẫn còn xảy ra khá phổ biến trên địa bàn tỉnh Cà Mau, ngành chức năng khó kiểm soát. Đây chính là nguyên nhân làm cho nông dân Cà Mau luôn đối mặt với tình trạng tôm nuôi chết liên miên, năng suất thấp trong toàn khu vực.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có gần 1.000 trại sản xuất tôm giống nằm rải rác ở các huyện. Do sự phát triển tự phát ồ ạt của những năm đầu mới chuyển dịch sản xuất, phần đông các trại sản xuất giống nằm ngoài quy hoạch, điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật chưa bảo đảm nên gây rất nhiều khó khăn cho các ngành chức năng trong công tác quản lý.

Nhiều bất cập về tôm sú giống

Con giống được sản xuất ngoài vùng quy hoạch, gây khó khăn cho ngành chức năng trong việc quản lý.

Trong số gần 1.000 trại này thì số trại hoạt động thường xuyên chỉ chiếm khoảng 40%, các trại còn lại chỉ sản xuất theo mùa vụ và không chuyên. Theo đó, thời gian gần đây, nhiều trại sản xuất chuyển từ sản xuất tôm giống sang sản xuất cua giống. Sự chuyển đối tượng sản xuất đã gây nhiều khó khăn cho sự quản lý chất lượng cũng như số lượng con giống cung cấp cho nhu cầu của người nuôi trong tỉnh.

Đan xen giữa các trại sản xuất giống là các khu dân cư, giữa trại sản xuất trong quy hoạch với ngoài quy hoạch gây nhiều trở ngại về quản lý dịch bệnh, môi trường và kiểm soát đầu vào cũng như đầu ra của con giống. Sự phát sinh của các trại giống ngoài quy hoạch hoạt động thất thường, chất lượng kém, ý thức chấp hành pháp luật còn thấp, chạy theo lợi nhuận nên không quan tâm đầu tư nâng cấp trang thiết bị của trại sản xuất. Khi xuất hiện mầm bệnh thì sử dụng các loại kháng sinh, thuốc cấm để nâng cao tỷ lệ đầu con giống, nên khi bán ra thị trường tôm nuôi luôn tiềm ẩn dịch bệnh, tôm còi, gây thiệt hại rất lớn cho nông dân.

Anh Vũ Đình Hùng, khu vực 1, khóm 4, thị trấn Năm Căn, cho biết: "Do tôi xây trại trễ nên không nằm trong quy hoạch, không có giấy phép kinh doanh. Những năm qua, tôi chỉ đóng thuế và sản xuất. Với 20 bể ương giống, khi xuất bán có báo cáo kiểm dịch nhưng nhiều lúc không chờ kiểm dịch mà bán ngay để giữ mối với thương lái. Không bị kiểm dịch phạt lần nào thì hay lần đó".

Chính thái độ này của các trại ngoài quy hoạch sản xuất còn xem thường chất lượng và không chấp hành quy định của các ngành chức năng đã làm cho con giống Cà Mau luôn tiềm ẩn dịch bệnh và rủi ro cao.

Mỗi năm nhu cầu tôm giống ở Cà Mau từ 12-13 tỷ con để đáp ứng cho 265.000 ha nuôi. Trong khi đó, các trại sản xuất giống trong tỉnh chỉ sản xuất 5-6 tỷ con giống/năm nên nhu cầu con giống nhập tỉnh rất lớn. Thời gian qua, mặc dù các ngành chức năng tăng cường công tác kiểm soát con giống nhập tỉnh nhưng hiệu quả chưa cao. Các thương lái vận chuyển tôm nhập tỉnh vào Cà Mau bằng nhiều con đường để tiếp cận với người nuôi.

Bức xúc nâng cao chất lượng con giống

Để khắc phục được những tồn tại hạn chế, phát huy tốt tiềm năng, lợi thế, tạo bước đột phá trong phát triển lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của tỉnh, việc tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng con giống được xem là vấn đề bức xúc nhất hiện nay.

Ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: "Hiện nay Sở đang thực hiện chương trình tổng điều tra nông nghiệp nông thôn, trong đó có điều tra về thủy sản. Từ tổng điều tra lại thực trạng, số lượng các trại sản xuất giống sẽ xây dựng kế hoạch cho khu sản xuất tôm giống tập trung; ngừng hoạt động một số cơ sở không đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường, ngoài quy hoạch; phát triển mạnh các cơ sở sản xuất theo quy trình sinh học, sản xuất giống chất lượng cao".

Nhằm nâng cao chất lượng con giống, Chi cục nuôi trồng thủy sản đã triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND tỉnh về việc thực hiện ký cam kết của các trại sản xuất tôm giống trên địa bàn tỉnh Cà Mau, nhưng cho đến nay chỉ có 177 trại thực hiện cam kết so với tổng số gần 1.000 trại. Trên cơ sở đó từng bước chuyển dần các trại sản xuất tôm giống ngoài quy hoạch vào các nơi đã được quy hoạch tập trung.

Xây dựng lại các trại sản xuất giống tập trung, nâng cao việc sử dụng quy trình sản xuất tôm sạch bệnh, áp dụng công nghệ vi sinh và tránh sử dụng kháng sinh trong sản xuất giống là lộ trình đang hướng tới. Tránh tình trạng sử dụng tôm bố mẹ đẻ nhiều lần khiến con giống có sức đề kháng yếu; kiên quyết xử lý nghiêm các bể ương bị nhiễm bệnh, tránh sử dụng thuốc kháng sinh để cứu lấy cho ra con giống kém chất lượng.

Quyết liệt xử lý nghiêm các trại sản xuất tôm giống vi phạm về tiêu chuẩn an toàn dịch bệnh, con giống kém chất lượng trong tỉnh và giống nhập tỉnh. Đồng thời, người nuôi tôm cần ý thức hơn trong việc sử dụng con giống có nguồn gốc, có kiểm dịch, kiên quyết nói không với chất lượng con giống "chợ trời".

Thạc sĩ Tiêu Minh Luân, Chi cục nuôi trồng thủy sản Cà Mau, cho biết: "Thời gian tới, chi cục đẩy mạnh tuyên truyền và hướng dẫn cho người nuôi mua giống bảo đảm chất lượng cao, không mua giống tràn lan và không rõ nguồn gốc. Tăng cường đội ngũ cán bộ kiểm tra chất lượng giống, các phòng, trạm phối hợp chặt chẽ với nhau, tổ chức đi kiểm tra thường xuyên các cơ sở kinh doanh về giống thủy sản. Xây dựng chương trình phối hợp với các tỉnh sản xuất giống để chủ động nhập giống tốt vào Cà Mau".

Thực trạng nhiều năm qua, con giống phục vụ cho nuôi trồng thủy sản cho thấy còn quá nhiều bất cập. Việc giải quyết con giống tại chỗ chưa đáp ứng được nhu cầu cũng như chất lượng chưa kiểm soát chặt chẽ. Điều này đã đưa nông dân Cà Mau đến thực trạng đối mặt với nạn tôm chết quanh năm, làm cho năng suất tôm nuôi thuộc loại thấp nhất trong khu vực. Thực trạng này kéo dài chưa khắc phục được.

Việc đề ra các giải pháp để nâng cao chất lượng con giống sản xuất trong tỉnh cũng như kiểm soát chặt chẽ con giống nhập tỉnh để đáp ứng cho nhu cầu nghề nuôi trồng thủy sản Cà Mau trong thời gian tới là vấn đề cấp thiết đặt ra. Việc này đòi hỏi các ngành chức năng phải vào cuộc một cách quyết liệt để tạo đòn bẩy đưa nghề nuôi trồng thủy sản Cà Mau phát triển xứng tầm trong thời gian tới

Hoàng Diệu