Khám phá nông nghiệp Vân Nam

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 31/1/2011
Ngày cập nhật: 5/2/2011

Trung tâm đấu giá hoa quốc tế mở cửa cả ngày để khách tham quan, mua bán hoa.

Cuối tháng 11-2010, nhân chuyến cùng đoàn cán bộ của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tham quan, nghiên cứu mô hình sản xuất nông nghiệp, hợp tác xã (HTX) nông nghiệp ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), phóng viên Báo Bắc Giang cảm nhận về cách thức liên kết sản xuất, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp ở đây.

Nằm ở độ cao trung bình hơn 2.000 m so với mặt nước biển nên khí hậu ở tỉnh Vân Nam quanh năm như tiết xuân, nhiều chủng loại động, thực vật phong phú, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp. Là tỉnh vùng sâu, vùng xa, diện tích tự nhiên lớn (hơn 39 vạn km2) nên Vân Nam đề cao sản xuất nông nghiệp với nhiều chính sách khuyến khích phát triển, trong đó có chính sách về đất đai, hỗ trợ xây dựng hạ tầng nông thôn. Chính quyền địa phương thực hiện quy hoạch lại đất đai, đồng ruộng trên cơ sở ưu tiên cho hệ thống đường giao thông, thủy lợi, xây dựng các chung cư cao tầng cho nông dân, sửa chữa ruộng bậc thang, vỡ hoang, cải tạo ruộng đồng thành vùng sản xuất rộng lớn, bằng phẳng. Vì vậy, trên khắp các miền quê của Vân Nam lúc nào cũng sôi động như những công trường lớn.

Mô hình trồng rau thuỷ canh phổ biến ở Vân Nam.

Sau khi quy hoạch lại đất đai, nông dân sống trong những chung cư cao tầng, lao động trên những cánh đồng "tam bảo" (bảo đảm đủ đất, đủ nước, đủ phân) với diện tích bình quân khoảng 1 mẫu (667m2)/người). Người dân tham gia vào các HTX nông nghiệp ở địa phương, chủ động canh tác trên diện tích đất được giao lâu dài hoặc có thể cho các công ty, xí nghiệp, nhà máy thuê đất sản xuất rồi làm công cho những đơn vị này. Mô hình HTX nông nghiệp phát triển mạnh mẽ theo quy mô làng, xã hoặc ngành nghề sản xuất, kinh doanh. Phong trào mỗi làng một nghề, một sản phẩm phát triển rầm rộ. Làng Sình Công (có diện tích và dân số tương đương với một xã trung bình ở Bắc Giang) ở ngoại ô thành phố Côn Minh - trung tâm tỉnh lỵ Vân Nam. Trước đây, Sình Công là làng chài nghèo, dân cư sống thưa thớt ven những ao, hồ. Từ năm 1990, sau quy hoạch lại đất đai, nơi đây phát triển nghề trồng hoa và dần trở thành trung tâm sản xuất, kinh doanh hoa lớn nhất Vân Nam. Khắp các cánh đồng trải rộng hàng chục hec-ta là đa dạng các loại hoa bản địa hoặc nhập từ các nước châu Âu. Sản xuất hoa quy mô lớn nên khả năng nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cũng như chuyên môn hóa rất cao. Mô hình các tập đoàn, công ty, xí nghiệp, HTX chuyên kinh doanh một hoặc nhiều sản phẩm liên quan đến sản xuất và tiêu thụ hoa rất phổ biến. Mỗi tập đoàn gồm nhiều công ty, xí nghiệp chuyên nghiên cứu, sản xuất giống hoa, phân bón, bao gói sản phẩm, thu mua và xuất khẩu hoa. Nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học nên nhiều công ty có tính độc quyền chuyên một giống hoa hoặc loại phân bón có thể làm thay đổi màu sắc của hoa sau ba ngày sử dụng. Người trồng hoa được các công ty đầu tư giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật, HTX đứng ra thu mua sản phẩm bán lại cho công ty. Hoa được sản xuất trong hệ thống nhà kính hoặc giàn che, có hệ thống điều hòa nhiệt độ, tưới tiêu tự động nên không phụ thuộc nhiều vào thời tiết, người dân có thể chủ động sản xuất theo các đơn hàng. Mỗi loại hoa cao cấp như trà, ly, lan, thủy tiên, tuy-lip… được sản xuất đại trà trên những cánh đồng rộng hàng chục hec-ta. Sản xuất hoa phát triển nên ở Sình Công đã hình thành trung tâm đấu thầu, sàn giao dịch hoa quốc tế có quy mô lớn thứ hai thế giới sau Hà Lan. Hằng ngày, sàn giao dịch mở cửa lúc 9 giờ tối thu hút các nhà kinh doanh hoa trong nước và quốc tế tham gia. Mỗi tối có từ 300 đến 500 loại hoa với số lượng lên tới hàng vạn bông được mua - bán qua sàn này. Mỗi mẫu hoa chỉ được giới thiệu trong thời gian 5 giây để khách hàng lựa chọn, đấu giá. Nếu giao dịch thành công, khách hàng có thể xem sản phẩm được đóng gói ngay tại trung tâm và nhận hoa ở bất cứ địa điểm nào trên thế giới theo hợp đồng.

Thu hoạch hoa lan ở Sình Công.

Nhờ chủng loại thực vật phong phú cùng với công nghệ sinh học phát triển mạnh nên Vân Nam có nhiều loại rau, củ, quả đặc trưng, nhất là các loại cải, đậu đỗ. Công ty rau Thanh Mỹ ở huyện Nghi Lương (cách Côn Minh gần 60 km) thuê khoảng hai nghìn mẫu đất của nông dân để sản xuất các loại rau cải, rau sống, dưa chuột xuất khẩu sang các nước châu Á. Công ty hoạt động thu hút người dân quanh vùng gieo trồng hàng nghìn mẫu rau cung cấp cho Công ty. Rau ở đây được trồng chủ yếu theo phương pháp thủy canh, các "luống" rau là những miếng xốp nổi trên mặt nước có lỗ nhỏ cho cây hút nước và chất dinh dưỡng. Cây trồng được bón phân qua lá hoặc đưa vào nguồn nước. Những cánh đồng rộng lớn đều được thiết kế có giàn che theo luống rau. Các HTX và công ty giám sát quy trình sản xuất bảo đảm các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Nhờ áp dụng công nghệ cao vào sản xuất nên nhiều loại rau có thời gian gieo trồng 20-30 ngày/lứa, sản phẩm có độ đồng đều cao, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Hàng ngày, nông sản ở đây được công ty thu gom, đóng hộp, bảo quản trong kho lạnh, vận chuyển về Thượng Hải, Bắc Kinh, xuất khẩu sang Thái Lan, Xinh-ga-po, Ma-lai-xi-a và các nước EU. Mỗi năm, Công ty rau Thanh Mỹ xuất khẩu khoảng 80 vạn tấn rau tươi, trong đó cung cấp 80% thị phần rau cho đất nước Xinh-ga-po. Ông Viên Xuyên, Phó Cục trưởng Nông nghiệp Nghi Lương khẳng định, ở huyện này sản xuất lúa chỉ bảo đảm đủ nhu cầu lương thực của địa phương, người dân chủ yếu gieo trồng các loại rau, khoai tây, hoa, nho, thuốc lá, táo, đào... cung cấp cho các công ty, xí nghiệp để xuất khẩu nâng cao thu nhập. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa nhiều công đoạn sản xuất nên mỗi héc-ta rau, hoa chất lượng cao chỉ cần 12 lao động. Bình quân mỗi hec-ta đất nông nghiệp cho thu khoảng 130 nghìn tệ/năm (tương đương 400 triệu đồng Việt Nam). Hiện ở Nghi Lương có hàng chục tập đoàn, công ty chuyên sản xuất, kinh doanh nông sản, 50 xí nghiệp chế biến nông sản, hơn 200 HTX, 95 tổ hợp… là thành phần kinh tế chủ lực của huyện.

Đóng gói đỗ xuất khẩu.

Nhờ có những quy định chặt chẽ, thống nhất nên mô hình HTX, công ty, xí nghiệp trong sản xuất nông nghiệp ở Vân Nam rất phổ biến. Người dân tham gia HTX, sản xuất rau cho các công ty, xí nghiệp thì nông sản mới có thương hiệu, được giá cao hơn. Sự gắn kết chặt chẽ giữa công ty, HTX và xã viên là những hộ nông dân mang lại lợi ích cho cả ba bên. Người dân được tham gia bảo hiểm xã hội, có thu nhập từ ruộng đất của mình, làm công cho các công ty và được hưởng lợi nhuận từ HTX. Các tập đoàn, công ty chuyên nghiên cứu, sản xuất vật tư nông nghiệp cung cấp cho HTX, xã viên đồng thời làm tốt khâu chế biến và tiêu thụ nông sản. Nông sản ở Vân Nam chất lượng cao, có thương hiệu được lựa chọn cung cấp cho các sự kiện thể thao quốc tế lớn tổ chức tại Trung Quốc, xuất khẩu sang các nước châu Á, châu Âu. Mặc dù nông nghiệp ở đây phát triển mạnh nhưng chính quyền địa phương đang phải đối mặt với tình trạng người dân không thiết tha với đồng ruộng mà di cư ra các thành phố lớn tìm kiếm việc làm mới. Phần lớn nông dân ở vùng sâu, vùng xa vẫn sống trong cảnh nghèo khó. Chênh lệch mức sống của người dân nông thôn so với thành thị rất lớn. Đây cũng chính là điều mà Chính phủ Trung Quốc đang tập trung giải quyết.

Cao Minh Ngọc