Quảng Xương (Thanh Hoá): Diêm dân khốn đốn vì giá muối

Nguồn tin: Lao Động, 04/01/2011
Ngày cập nhật: 6/1/2011

Làm muối vốn là nghề truyền thống lâu đời của người dân huyện Quảng Xương (Thanh Hóa). Song hiện nay có nhiều làng muối rơi vào tình trạng làm ăn bấp bênh và ngày càng mai một.

Những cánh đồng muối đang bị bỏ hoang suốt 9 tháng trong năm. Giải pháp nào giúp cho những cánh đồng muối ở Quảng Xương vươn dậy đang là bài toán khó giải đối với chính quyền địa phương.

Làm muối… khó

Hai cánh đồng muối thuộc thôn Ngọc Diêm 2, xã Quảng Chính và thôn Thạch Trung, xã Quảng Thạch, huyện Quảng Xương đang rơi vào tình trạng bế tắc chưa tìm ra lối thoát. Phần lớn người làm muối tỏ ra chán nản bỏ nghề chính để đi tìm những nghề phụ với thu nhập bấp bênh chả kém gì nghề muối. 50% số hộ còn lại ở hai thôn nêu trên vẫn bám trụ cùng nghề nghiệp do cha ông để lại trong cảnh lay lắt, thu nhập phập phù.

Ông Vũ Đình Huy - Trưởng thôn Ngọc Diêm 2, xã Quảng Chính - cho biết: “Trước kia, diện tích làm muối của thôn khoảng 10 ha, nhưng đến nay giảm xuống còn khoảng gần 5 ha và đang ngày càng bị thu hẹp dần”. Qua tìm hiểu, chúng tôi còn được diêm dân nơi đây cho hay: Ngày xưa, mỗi năm thường làm hai vụ muối chiêm (từ tháng 8 đến tháng 12) và muối mùa (từ tháng 3 đến tháng 7) thì giờ đây người dân chỉ còn làm được một vụ từ tháng 4 đến tháng 6. Trong 9 tháng trời còn lại, diện tích làm muối gần như bỏ hoang tuyệt đối. Người dân vốn đã không có đất làm lúa như những vùng khác, giờ lại càng khó khăn hơn. Đối với diêm dân ở xã Quảng Thạch cũng không khá hơn. Cả thôn có đến 5 ha đất rơi vào tình cảnh tương tự thôn Ngọc Diêm 2.

Chúng tôi nhận thấy, nếu gia đình nào ở những vùng này chỉ thuần về làm muối thì hầu hết có đời sống kinh tế nghèo, cư trú trong các ngôi nhà tranh vách nứa. Theo bà con cho biết, thì mỗi năm để chuẩn bị một vụ muối người dân phải đầu tư khoảng 1,5 triệu đồng cho việc cày bừa, vệ sinh ruộng cũng như sửa sân phơi, nhưng sản lượng muối thu về lại rất thấp - khoảng 1 - 1,5 tấn muối/năm. Giá muối không tăng khiến nỗ lực của người dân ngày càng trở nên bi đát. Không thể tiếp tục kiên trì, một số hộ đang phá dần sân phơi muối để trồng rau màu.

Anh Hà Ngọc Thủy - ở thôn Ngọc Diêm - cho hay: “Gia đình anh có 4 sào làm muối, với hai ông bà, hai vợ chồng cùng hai đứa con, nhưng tính ra bình quân cả vụ muối thu nhập chỉ được khoảng 70 nghìn đồng/ngày/6 người. Những ngày đó chỉ kéo dài 3 tháng trong năm, số thời gian còn lại gia đình anh không có việc làm. Vì vậy, gia đình anh buộc phải phá sân phơi muối để trồng rau màu tăng phụ thu, cải thiện cuộc sống. Sự khó khăn của nghề muối đang đẩy hầu hết thanh niên, lao động khỏe mạnh đi đến các thành phố làm cửu vạn.

Chuyển đổi còn khó hơn

Khi được chúng tôi hỏi về dự định phát triển nghề muối trong tương lai, thì cả hai thôn trưởng Ngọc Diêm 2 và Thạch Trung đều chung một câu trả lời: “Rất khó phát triển lại nghề muối”. Từ người dân đến chính quyền xã đều mong muốn được chuyển đổi sang một nghề khác để tận dụng nguồn quỹ đất đang “bỏ hoang”, giải quyết việc làm cho người lao động địa phương. “Song không phải thích chuyển đổi là làm được ngay” - ông Nguyễn Văn Huấn - Trưởng thôn Thạch Trung nói. Ông Huấn khẳng định: “Thôn đã họp bàn lấy ý kiến của dân, nhưng dân không đồng ý chuyển đổi sang phương thức làm ăn khác như nuôi trồng thủy sản. Lý do là diêm dân muốn làm muối để những người già, trẻ em có việc làm. Mức thu nhập chỉ đạt 20 - 25 nghìn đồng/người/ngày trong 3 tháng/năm, nhưng không còn cách nào tốt hơn”.

Cái khó nữa là quỹ đất làm muối tuy nhiều nhưng lại khá lẻ tẻ, mỗi gia đình có từ 1 - 4 sào, nên việc quy hoạch rất khó khăn. Muốn phát triển nuôi trồng thủy sản buộc phải có người đứng ra đấu thầu và quy hoạch lại mới có thể mở rộng diện tích chuyển đổi nghề. Vô hình chung bằng cách này, người lao động địa phương đang khó khăn tìm việc làm sẽ trở nên thất nghiệp hàng loạt. Hơn thế, việc nuôi trồng thủy sản cũng không phải dễ dàng gì, nên bà con diêm dân tỏ ra hoang mang.

Một vấn đề nữa đó là nguồn vốn. Người dân nghèo vậy làm cách nào để có hàng trăm triệu để đầu tư? Diêm dân Quảng Xương cũng như chính quyền địa phương đang loay hoay chưa tìm được giải pháp. Hiện tượng đất “nằm chơi” suốt 9 tháng trời/năm, còn người dân thì thiếu việc làm, không có nguồn thu nhập vẫn còn tiếp diễn. Đây là vấn đề cần được các ngành cấp tỉnh tìm giải pháp tháo gỡ, hỗ trợ nhân dân. Thực tế, người dân sống ở vùng giáp biển hay còn gọi là vùng bãi ngang cũng chẳng khá giả gì hơn so với đồng bào các dân tộc sống ở khu vực miền núi cao.

Anh Tuấn - Như Tuyết