Hà Nội: Phát triển kinh tế trang trại - Quan trọng là năng lực quản lý

Nguồn tin: Báo Kinh tế & Đô thị, 22/04/2010
Ngày cập nhật: 26/4/2010

Phát triển kinh tế trang trại là một hướng đi đang được khuyến khích ở các vùng ngoại thành hiện nay. Tuy nhiên để trang trại làm ăn bền vững, đem lại hiệu quả kinh tế cao thì đòi hỏi năng lực quản lý của chủ trang trại phải tốt. Thực tế hiện nay cho thấy, đa số chủ trang trại là nông dân, chưa qua đào tạo. Do vậy làm thế nào để nâng cao năng lực quản lý cho chủ trang trại đang là vấn đề được nhiều địa phương quan tâm.

Năng lực yếu

Trang trại nuôi lợn rừng của ông Phạm Văn Xanh thôn Lộc Hà, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội (thuộc Công ty tổng hợp thương mại Xanh Hà) rộng hơn 10 ha được thành lập năm 2005. Vừa gây giống vừa nuôi lấythịt, đến nay trang trại có khoảng 100 con lợn rừng với 3 loại: lợn nái đẻ, lợn đực giống và lợn thành phẩm. Hơn hai năm qua, số lượng đàn lợn không ngừng tăng lên, trang trại không chỉ bán thịt thành phẩm cho các nhà hàng ở vùng lân cận mà còn cung cấp cả lợn giống cho khách hàng. Giá bán lợn thịt là 250.000 đồng/kg, lợn giống là 350.000 đồng/kg. Tuy nhiên theo anh Nguyễn Văn Lợi, nhân viên kỹ thuật trong trang trại thì: “Cả 4 trang trại của công ty hiện nay chỉ có khoảng 20 công nhân. Sắp tới, khi mở rộng quy mô, chắc chắn sẽ tăng thêm nhân công. Song cái khó là ở trình độ quản lý. Ở đây chúng tôi chỉ là nông dân quản lý lẫn nhau thôi!”. Anh Lợi cho biết thêm: Khi không quản lý tốt được trang trại thì nhân công làm việc cũng chưa thực sự hiệu quả. Nhiều người hiện vẫn tù mù trong việc nhận diện giống có chất lượng tốt. Giá thành lợn ở miền Bắc cao gần gấp đôi trong miền Namnhưng nhiều lúc cũng không có mà bán. Nhu cầu rất nhiều mà không đáp ứng được!

Trang trại theo mô hình lúa, cá, vịt của anh Nguyễn Văn Thự, thôn Cao Xá, xã Cao Dương, huyện Thanh Oai rộng 14 ha với 10 nhân công. Tuy nhiên, anh Thự cho biết: “Nhân công chủ yếu là anh em trong nhà vì vừa tạo công ăn việc làm cho người thân, vừa dễ quản”! Không chỉ riêng anh Thự mà rất nhiều chủ trang trại khác cũng có tư duy sử dụng lao động tại chỗ, anh em người thân trong khi lực lượng này có nhiều hạn chế về mặt kiến thức. Điều đó cho thấy, trình độ quản lý trang trại của nhiều chủ trang trại hiện nay vẫn còn yếu kém nhất định. Ông Nguyễn Công Bình, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Quốc Oai cho biết: Hiện toàn huyện có trên 200 trang trại, tuy nhiên đa số các trang trại vẫn làm ăn theo kiểu manh mún, không có định hướng rõ ràng. Các chủ trang trại chỉ có một số ít vốn, đất đai trong tay là kinh doanh, làm theo phong trào chứ năng lực quản lý còn nhiều hạn chế. Đặc biệt là tiếp cận thông tin thị trường và tiến bộ kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất. Do đó hiệu quả kinh tế chưa thực sự cao.

Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, hiện nay toàn thành phố có 960.000 hộ sản xuất nông nghiệp, trong đó có hơn 3.200 hộ, nhóm hộ phát triển theo mô hình kinh tế trang trại với tổng diện tích đất sử dụng là trên 8.000 ha. Trong đó, 63% chủ trang trại là nông dân, còn lại là bộ đội phục viên, cán bộ nghỉ hưu. Số chủ trang trại được đào tạo chuyên môn kỹ thuật chiếm tỷ lệ thấp, hầu hết chưa qua đào tạo nghiệp vụ quản lý.

Nên thành lập các Hội trang trại

Để trang trại hoạt động hiệu quả thì việc nâng cao năng lực quản lý cho chủ trang trại là điều rất cần thiết. Theo bà Phan Thị Hải Yến, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Ba Vì thì cần phải tập huấn, bồi dưỡng kiến thức thường xuyên cho chủ trang trại. Hiện nay, các phương tiện thông tin đại chúng ngày càng rộng rãi, nhất là dịch vụ internet nên người nông dân có nhiều kênh tiếp cận thông tin phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, ở địa bàn vùng núi như Ba Vì, việc tiếp cận thông tin của nông dân còn hạn chế. Do đó, chính quyền và các tổ chức hội địa phương cần phải thường xuyên cung cấp tài liệu, thông tin đến các hộ nông dân, đặc biệt là chủ trang trại. Hơn nữa, thị trường tiêu thụ sản phẩm ở Ba Vì cũng còn gặp nhiều khó khăn do là địa bàn đồi núi. Cách làm tốt nhất là đẩy mạnh liên kết 4 “nha”, giúp cho các chủ trang trại có được thông tin tốt về thị trường, năng lực quản lý.

Chia sẻ ý kiến trên, ông Nguyễn Công Bình, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Quốc Oai cho rằng: Mỗi địa phương nên thành lập các Hội trang trại, trong đó tập hợp, gắn kết các chủ trang trại lại với nhau. Việc làm này vừa nhằm giúp cho nông dân, chủ trang trại chia sẻ kinh nghiệm trong hoạt động quản lý, sản xuất kinh doanh. Không những thế, khi đã có một tổ chức hội thì dễ dàng tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao kỹ năng quản lý cho chủ trang trại và thông qua tổ chức hội để phổ biến chủ trương của thành phố cũng như Trung ương.

Thực tế cho thấy, mỗi năm Trung tâm khuyến nông, Hội Nông dân các cấp trên địa bàn thành phố đã tổ chức hàng nghìn lớp tập huấn cho nông dân nhưng lại không có lớp đào tạo riêng cho chủ trang trại. Ông Tăng Minh Lộc, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT đề nghị rằng để phát triển mạnh mẽ hơn kinh tế trang trạithì Nhà nước cần hỗ trợ cho quy hoạch hạ tầng cơ bản như đường giao thông, điện, cấp nước và xử lý chất thải… cho các khu trang trại tập trung và hỗ trợ một phần kinh phí xây dựng hạ tầng này. Đồng thờihỗ trợ kinh phí đào tạo kiến thức cho các chủ trang trại ít nhất 50%.

Thắng Văn