Hội thảo về phát triển nông nghiệp bền vững ĐBSCL: Giải pháp nhiều, hiệu quả ít

Nguồn tin: Người Lao Động, 23/04/2010
Ngày cập nhật: 24/4/2010

ĐBSCL rất dồi dào tài nguyên nhưng là vùng trũng của cả nước về nhiều mặt. rất nhiều giải pháp đã được đưa ra nhằm vực dậy khu vực này nhưng đến nay hầu hết vẫn còn... trên giấy!

Nhiều giải pháp được nêu ra tại hội thảo về thực trạng và giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững vùng ĐBSCL do Bộ NN-PTNT tổ chức ở TPHCM ngày 21-4. Tuy nhiên, thực chất những giải pháp này đã từng được nêu ra tại... các buổi hội thảo trước đây, đến nay chưa được triển khai thực hiện. Điều đó cho thấy hướng phát triển ĐBSCL trải qua hàng chục năm nay vẫn còn loay hoay, bế tắc.

Nghèo khó trên... đống “vàng”

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Diệp Kỉnh Tần cho biết hằng năm ĐBSCL đóng góp 18% GDP, 50% sản lượng lúa, 70% sản lượng trái cây, 52% sản lượng thủy sản, 90% sản lượng gạo xuất khẩu và 60% kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước. Thế nhưng, khu vực này vẫn là vùng đất lạc hậu, đời sống người dân còn nghèo, đặc biệt là chất lượng nguồn nhân lực và giáo dục còn thấp, ảnh hưởng lớn đến nền tảng phát triển nông nghiệp bền vững.

Cũng theo ông Diệp Kỉnh Tần, ĐBSCL là một trong số ít đồng bằng châu thổ trên trái đất được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho hai thế mạnh, đó là diện tích đất rộng lớn và sông ngòi chằng chịt - những điều kiện tốt nhất để có thể phát triển một nền nông nghiệp hàng hóa.

Trong một thời gian rất dài, “đất” và “nước” tại đây đã bị sử dụng lãng phí và rất thiếu trách nhiệm. Nguồn lợi thủy sản có nguy cơ cạn kiệt; chất thải, thuốc bảo vệ thực vật sử dụng vô tội vạ khiến chất lượng nước và đất xuống cấp trầm trọng; tình trạng xâm nhập mặn sâu vào nội đồng, phèn hóa cục bộ, mưa lũ, hạn hán đã tác động xấu đến sản xuất nông nghiệp. Chính vì thế, dù được xem là “vựa lúa, mỏ tôm - cá” của quốc gia nhưng những lĩnh vực sản xuất này luôn phải gánh chịu nhiều tác động của thiên tai, thị trường, tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất lợi, bất ổn...

Ngoài ra, theo báo cáo biến đổi khí hậu tác động đến VN vừa được công bố, ĐBSCL là một trong những khu vực dễ bị tổn thương bởi có khoảng 15.000 km² (38% diện tích) sẽ bị nước nhấn chìm.

Lý thuyết còn xa thực tế

Hàng loạt đề xuất, giải pháp cho chiến lược phát triển ĐBSCL đã được các chuyên gia nêu ra tại hội thảo như: Cần phải có quy chế phối hợp hành động trong quản lý, quy hoạch, tiêu thụ sản phẩm, bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường; liên kết 4 nhà; phát triển giáo dục; thông tin truyền thông; lấy khoa học - công nghệ làm mũi đột phá; thực hiện chính sách đầu tư và thu hút đầu tư... Tuy nhiên, các giải pháp này không mới.

Đã trải qua nhiều năm với nhiều hội thảo, hội nghị tập hợp hàng trăm giải pháp của các nhà khoa học, nhà quản lý và doanh nghiệp nhằm đưa ĐBSCL tiến lên, thế nhưng thực chất lý thuyết và thực tế là một khoảng cách rất xa. Đến nay, ĐBSCL vẫn theo xu hướng khai thác tiềm năng tự nhiên nông nghiệp hiện có. Kết cấu hạ tầng giao thông, điện, thủy lợi còn rất hạn chế; sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu chủ yếu là dạng thô và sơ chế; vốn đầu tư cho phát triển kinh tế còn thấp; chưa thu hút được vốn đầu tư vào khu ncông nghiệp, chế biến nông lâm sản...

ĐBSCL có thế mạnh về nguồn lợi thủy sản nhưng lĩnh vực này chưa được khai thác hiệu quả. Ảnh: Quốc Dũng

Có đại biểu cho rằng trong chiến lược phát triển ĐBSCL, vẫn còn quá ít ý tưởng được triển khai thành hiện thực hoặc khi được vận dụng lại chậm đến vài năm, thành ra bị lạc hậu. Vấn đề làm thế nào để sử dụng hiệu quả nguồn “đất” và “nước” ĐBSCL cũng rơi vào tình trạng loay hoay như thế!

Có đại biểu cho rằng trong chiến lược phát triển ĐBSCL, vẫn còn quá ít ý tưởng được triển khai thành hiện thực hoặc khi được vận dụng lại chậm đến vài năm, thành ra bị lạc hậu. Vấn đề làm thế nào để sử dụng hiệu quả nguồn "đất" và "nước" ĐBSCL cũng rơi vào tình trạng loay hoay như thế!

Nguyễn Hải