Sa Huỳnh (Quảng Ngãi): Diêm dân "đắng lòng" vì muối

Nguồn tin: Báo Quảng Ngãi, 29/03/2010
Ngày cập nhật: 30/3/2010

Đã vào vụ muối, thế nhưng hàng trăm diêm dân Sa Huỳnh (Quảng Ngãi) đang “than ngắn thở dài” bởi giá muối năm nay quá thấp. Giá bán muối không đủ bù công sức bỏ ra, trong khi đó những trận mưa do ảnh hưởng của không khí lạnh tràn về những ngày qua đã khiến bao công sức của diêm dân tan theo muối. Lại một mùa nữa, hạt muối Sa Huỳnh đầy vị “chát”.

Giá muối giảm hơn 1/3

Thông thường, tháng 3 là tháng làm muối rộ, thế nhưng trên đồng muối Sa Huỳnh, chúng tôi chỉ thấy vài chục diêm dân ra đồng làm muối. Hỏi ra mới biết, giá muối đầu vụ quá thấp, chỉ bằng 1/4 mọi năm, tiền bán muối không đủ tiền công bỏ ra nên nhiều diêm dân chưa mặn mà trong việc làm muối.

Chị Nguyễn Thị Hoa, thôn Long Thạnh, xã Phổ Thạnh than vãn: Chưa năm nào, mới đầu vụ mà việc làm muối lại thất bát như năm nay. Giá muối quá thấp, làm ra không đủ tiền công đầu tư. Nếu như bình thường một bao muối được tư thương mua tại ruộng với giá 100 ngàn đồng, thì nay chỉ còn 25 ngàn đồng. Song để làm được hạt muối thì không phải đơn giản, diêm dân phải trải qua nhiều công đoạn khá vất vả.

Chị Nguyễn Thị Hoa cho biết thêm, để có được những bao muối trắng đem bán, nhiều diêm dân phải ra đồng từ lúc 5 - 6 giờ sáng để làm ruộng, dầm đất, té cát rồi đợi khoảng 8 - 9 giờ sáng dẫn nước vào ruộng. Nước vào ruộng rồi, ngày nào cũng phải liên tục dùng trang đẩy nước để đảm bảo ruộng không bị khô, nếu không hạt muối sẽ đen, giá bán rẻ như cho. Đến ngày thứ 3, khi muối kết tinh đủ mới bắt đầu cào thu hoạch.

Với những nghề khác, người ta làm khi trời râm mát thì với diêm dân những lúc nắng to nhất là lúc ra ruộng để làm muối. Thậm chí để tranh thủ trời nắng, nhiều diêm dân phải mang cơm theo và ăn ngay trên đồng ruộng dưới cái nắng như thiêu đốt. Chính vì vậy mà hầu hết diêm dân từ phụ nữ đến thanh niên trai tráng ai cũng có nước da đen bóng vì nắng và nước biển.

Vất vả như thế, nếu muối được giá diêm dân cũng phấn khởi, đằng này giá muối rẻ như bèo khiến không ít diêm dân phơi ruộng. Ông Nguyễn Văn Ba, thôn Long Thạnh nói: Nghề làm muối, diêm dân “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” cũng chỉ để lấy công làm lời, thế nhưng giá bán muối không đủ công sức bỏ ra thì làm sao mà làm. Ông hiện có 2 sào ruộng muối, do giá thu mua quá thấp nên ông đành bỏ ruộng, khi nào giá cao mới làm.

Nghề “đánh bạc” với trời

Nhiều diêm dân ví nghề làm muối như "đánh bạc với trời", bởi vất vả như thế, nhưng chỉ cần một trận mưa xuống là mọi công sức của diêm dân đổ sông đổ biển. Như đầu vụ muối 2010 này, giá muối thấp đã đành, vậy mà những ngày qua do ảnh hưởng của không khí lạnh, trời đang nắng bổng dưng nổi gió mưa mấy ngày liền. Tuy lượng mưa không lớn nhưng bao nhiêu công sức đầu tư của diêm dân đã tan theo những hạt “muối đắng”.

Chị Phạm Thị Vân, thôn Tân Diêm 1 cho biết: Nghề làm muối đã vất vả, lợi nhuận không bao nhiêu nhưng rủi ro thì cao. Nhiều lúc trời nắng chang chang, muối đang kết tinh chuẩn bị thu hoạch thì bất ngờ đổ mưa. Vậy coi như trắng tay, lúc đó chỉ còn biết nhìn trời mà khóc. “Cái nghề này như đánh bạc ấy em à, phụ thuộc hết vào ông trời, trời thương thì nhờ, ghét thì phải chịu” - Chị Vân than vãn.

Và cứ sau một trận mưa như thế, có khi 1 tuần đến 10 ngày sau mới tiếp tục làm được và hầu như năm nào cũng vậy, mỗi một mùa muối diêm dân làm muối Sa Huỳnh cũng phải chịu vài ba trận mưa là ít. Trung bình một năm, diêm dân chỉ làm muối được trong khoảng 5 đến 6 tháng mùa nắng. Nói thì vậy, nhưng có năm chỉ làm được trong 3 tháng, thậm chí có tháng trời chuyển mưa một hai lần, coi như mất mùa.

Như vụ muối năm 2009, giá muối được tư thương thu mua cao ngất (trên 200 ngàn đồng/tạ), và được xem là cao nhất từ trước đến nay, thế nhưng khổ nỗi, diêm dân không “đào” đâu ra muối để bán bởi trời đổ mưa liên tục, lấy đâu ra mà bán.

Ông Nguyễn Kỳ - Chủ tịch UBND xã Phổ Thạnh cho biết, toàn xã Phổ Thạnh hiện có gần 865 hộ làm nghề sản xuất muối với diện tích hơn 112 ha tập trung ở 3 thôn Long Thạnh, Tân Diêm 1, Tân Diêm 2. Bao đời nay, diêm dân Sa Huỳnh vẫn cố gắng bám đồng muối để sống.

Để có được hạt muối trắng, bao mồ hôi, nước mắt đã đổ xuống, nhưng cuộc sống của bà con vẫn nghèo. Có gia đình không bám trụ được với nghề, vì thế họ đành rời bỏ quê đi làm ăn xa, hoặc chuyển sang nghề khác... Nguyên nhân chính vẫn là do muối mất mùa, được giá và ngược lại, thậm chí có khi mất mùa lại mất giá.

M.Toàn