Khi hợp tác xã nông nghiệp làm dịch vụ

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 11/03/2010
Ngày cập nhật: 12/3/2010

Hậu Giang có rất nhiều hợp tác xã (HTX) hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nhưng có không ít HTX làm ăn không hiệu quả vì không làm dịch vụ. Từ đó, nhiều xã viên không còn mặn mà với mô hình HTX. Tuy nhiên, ở HTX Nông nghiệp Thạnh Phước, xã Đông Thạnh, huyện Châu Thành (Hậu Giang) thì khác.

* Hiệu quả từ làm dịch vụ

Trong 2 năm 2008 - 2009, HTX Nông nghiệp Thạnh Phước thu lợi nhuận xấp xỉ 400 triệu đồng và chia đều cho xã viên nên ai nấy đều phấn khởi. Được kết quả như hôm nay là do sự phấn đấu không ngừng của Ban chủ nhiệm và ý thức vươn lên của xã viên. Ông Hai Chiến (Nguyễn Văn Chiến), Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Thạnh Phước, nhớ lại: Lúc mới thành lập vào năm 1999, HTX chỉ có 16 xã viên, vốn điều lệ 16 triệu đồng. Lúc đó HTX có đến 11 hộ xã viên nghèo. Tuy nhiên, nhờ có Chương trình Hifer hỗ trợ nên các xã viên dần thoát nghèo. Hiện tại, HTX có tổng diện tích 47 ha, 50 xã viên (224 nhân khẩu), vốn điều lệ lên đến 1 tỉ đồng, hoạt động trên lĩnh vực ươm, ghép cây giống các loại, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nuôi thủy sản và sản xuất chiếu lác. Giờ đây, nhiều hộ xã viên đã thoát nghèo và có nhà cửa khang trang, vườn tược cho trái xum xuê.

Theo ông Chiến, HTX nông nghiệp muốn thành công thì phải biết làm dịch vụ. Để làm được điều này, Ban chủ nhiệm phải biết cách quản lý, điều hành, tìm đối tác, thị trường thì xã viên mới an tâm sản xuất. Cơ sở vật chất của HTX Nông nghiệp Thạnh Phước hiện tại có 2 nhà lưới; 1 cơ sở dệt chiếu (3 máy), mỗi máy trị giá khoảng 50 triệu đồng, giải quyết việc làm cho 30 lao động với mức thu nhập khoảng 1,2 triệu đồng/người/tháng. Năm 2008, HTX có tổng doanh thu trên 1,7 tỉ đồng (vốn đầu tư 1,5 tỉ đồng), chia lãi cho xã viên gần 200 triệu đồng. Năm 2009, mức lãi 200 triệu đồng, trong đó lãi từ chanh không hạt 108 triệu đồng, lãi cây giống 75 triệu đồng, lãi từ dệt chiếu 9 triệu đồng... Ông Chiến tâm sự: “Ban chủ nhiệm luôn xây dựng chương trình hoạt động và có kế hoạch cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương với phương châm là mang lại lợi nhuận cho xã viên và HTX. Phần lớn các hộ xã viên phát triển theo mô hình VACB, trong đó HTX hỗ trợ vốn, kỹ thuật, giống cây sạch bệnh. Để thành công, phải xóa bỏ tư tưởng HTX kiểu cũ, bỏ tập quán làm ăn cá thể, nhiệt tình giúp đỡ xã viên nắm bắt thông tin thị trường. Đồng thời, thu gom hết sản phẩm của xã viên bằng giá thỏa thuận, vì vậy xã viên hầu hết đều có lợi nhuận cao”.

10 năm qua, HTX Nông nghiệp Thạnh Phước nhận được rất nhiều bằng khen từ Trung ương đến địa phương. Riêng năm 2008 - 2009, được Liên minh HTX Việt Nam tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào xây dựng và phát triển HTX. Ông Chiến còn cho biết, giai đoạn 2010 - 2014, HTX sẽ cung ra thị trường khoảng 100.000 cây giống sạch bệnh; tiếp tục đầu tư khôi phục lại làng nghề truyền thống đan chiếu lác; thực hiện chương trình VietGAP trên chanh không hạt với diện tích 30 ha theo tiêu chuẩn an toàn sinh học để xuất khẩu. Bên cạnh đó, mở thêm một cửa hàng vật tư nông nghiệp để phục vụ cho các xã viên. Đặc biệt, hơn một năm qua, HTX còn mở thêm một trang trại trồng chanh không hạt ở tỉnh Đồng Nai và một cơ sở bán cây giống với diện tích đất thuê 50 ha, thời gian 10 năm với số tiền khoảng 1,2 tỉ đồng, đang hứa hẹn mang lại nhiều lợi nhuận cho xã viên HTX.

* Năng lực quản lý là cơ bản

Trên thực tế, có không ít HTX nông nghiệp bị thất bại từ làm dịch vụ do Ban chủ nhiệm bị hạn chế về mặt kiến thức quản lý, không tìm được đối tác để tạo đầu ra cho sản phẩm của xã viên và HTX. Ông Nguyễn Hoàng Xe, Chủ tịch Liên minh HTX Hậu Giang, nhận xét: Mặt hạn chế của HTX nông nghiệp là năng lực quản lý điều hành của Ban chủ nhiệm yếu dẫn đến thiếu phương án sản xuất kinh doanh; hạn chế khâu sổ sách kế toán, ít vốn, ít tư liệu sản xuất, đất đai manh mún; thiếu những hợp đồng bao tiêu sản phẩm, không khả năng phát triển xã viên và làm dịch vụ. Năm 2009, toàn tỉnh chỉ có 146/189 HTX được xem xét phân loại, trong đó loại giỏi chỉ có 47 HTX (32%), khá 41 HTX (28%), trung bình chỉ 25 HTX (17%), yếu chiếm 15 HTX (10%). Trong số HTX không nằm trong diện bình xét và những HTX yếu kém là do làm dịch vụ không hiệu quả hoặc không làm dịch vụ.

Theo ông Xe, để phát triển tốt hơn nữa, Nhà nước nên xây dựng quỹ hỗ trợ phát triển HTX, bên cạnh đó tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh cho HTX. Vì qua thực tế, nơi nào có sự quan tâm nhiều của chính quyền địa phương thì nơi ấy HTX hoạt động lớn mạnh và phát triển. Đối với các HTX trong tỉnh, tới đây cần phát huy nội lực sẵn có, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, nắm bắt thị trường để đưa HTX hoạt động hiệu quả. Để làm được điều này, cơ quan chức năng, chính quyền địa phương nên có kế hoạch tốt hơn nữa để đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý HTX về chuyên môn, nghiệp vụ. Đối với xã viên phải coi HTX là nhà và HTX phải biết làm lợi cho xã viên thông qua các phương án sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và thu lợi nhuận từ các dịch vụ...

Theo thống kê của Liên minh HTX Hậu Giang, hiện nay, toàn tỉnh có trên 5.300 tổ hợp tác (tổ hợp tác, tổ hùn vốn, tổ liên kết sản xuất, CLB, nhóm phụ nữ tiết kiệm...). Hiện có 122 HTX nông nghiệp, 27 HTX CN-TTCN, 8 HTX vận tải; 28 HTX xây dựng... với tổng vốn điều lệ khoảng 65 tỉ đồng, gần 18.000 xã viên và người lao động. Phần lớn các HTX thuộc dạng kinh doanh đa ngành nghề và có làm thêm dịch vụ...

TUẤN ANH