Ngành điều Việt Nam và... "cái chết" đã được báo trước (tt)

Nguồn tin: LĐ, 12/03/2007
Ngày cập nhật: 12/3/2007

Phát triển ngành điều đúng hướng, vẫn... mù khơi!

Không phủ nhận, lãnh đạo Hiệp hội Điều VN (Vinacas) thừa nhận sự thua lỗ nặng nề của các DN điều trong 2 năm vừa qua. Mức thâm thủng mỗi năm từ 800 - 1.000 tỉ đồng. Thế nhưng, hy vọng le lói ở vụ 2007 ngành điều sẽ thắng, vì sản lượng năm nay sẽ trúng mùa.

Song, đấy mới chỉ là hy vọng. Giải pháp cơ bản, thiết thực nào để bảo đảm cho ngành điều "thắng", vẫn còn hết sức mong manh...

Dễ dãi cho vay vốn, chưa chắc đã hay!

Theo thống kê của ngành điều, tổng số tiền ngành điều cần cho thu mua nguyên liệu sản xuất khoảng 5.000 - 7.000 tỉ đồng. Song, tiền mặt có tại các NM để mua điều chỉ đáp ứng 10-30%. Bởi vậy, ngành điều vô cùng "khát" vốn để thu mua nguyên liệu. Và, nguồn vốn để giải "cơn khát" trên cho các DN chế biến điều - không ai khác - chính là những ngân hàng luôn mở hầu bao cho các DN điều vay.

Nhưng oái oăm thay, mỗi năm, tổng số tiền cực lớn trên (khoảng 5.000 tỉ đồng) lại rót cho các DN điều trong thời gian rất ngắn ngủi - 2 tháng chính vụ của mùa thu hoạch điều. Vì các ngân hàng đổ vốn ào ạt trong thời điểm ngắn ấy, chả trách, vì quá dư tiền, nên các DN điều mặc sức vung tiền lao vào "cuộc chiến" giành giật, tranh mua nguyên liệu...

Chính vì vậy, có không ít kẻ gian dối, thừa cơ "đục nước" gian lận để trục lợi. Ông Hoàng Bình - chuyên gia ngành điều - phải kêu lên rằng: "Xin mấy "ông" ngân hàng đừng cho ngành điều vay tiền như cách mấy "ông" từng làm, vì sẽ đẩy ngành điều vào... chỗ chết". Theo ông Bình, tốt nhất các DN chỉ nên giải ngân nhỏ giọt, từ từ, sức mua trên thị trường nguyên liệu điều sẽ không bị "giội bom"; trái lại, ở mức bình thường. Phía người mua sẽ không còn tranh mua, vì không ai sẵn tiền để mà tranh mua, thì việc thu mua sẽ thận trọng, nghiêm túc hơn.

Thế nhưng, với không ít ngân hàng "cho vay, nếu đơn vị anh làm ăn có lãi - lãi 1 đồng cũng được - miễn sao nó phải là số dương (+)", nên mạnh ngân hàng nào, ngân hàng đó cho vay. Và, các DN cũng thả sức vay, thả sức tranh mua, khiến cho thị trường thu mua điều VN dường như năm nào cũng... "nóng bỏng"!

Sao không hướng về... Châu Phi?

Sự kiện nổi bật nhất của ngành điều VN trong năm 2006 vừa qua là Vinacas đã tổ chức thành công chuyến xúc tiến thương mại (XTTM) đầu tiên qua Mỹ - cho khoảng 20 thành viên của Vinacas - bằng tiền tài trợ của Nhà nước. Tuy nhiên, dư âm của chuyến XTTM này vẫn còn âm ỉ trong khá nhiều thành viên Vinacas.

Lãnh đạo Vinacas, những DN được xuất ngoại... ca ngợi chuyến đi là "thành công mỹ mãn". Song, lại có dư luận cho rằng: Trong khi ngành điều đang thiếu hụt nguyên liệu, sản xuất cầm chừng, sản phẩm điều nhân xuất khẩu qua Mỹ "cung" không đủ "cầu", thì người ta lại đi... du lịch XTTM ở Mỹ - thị trường đã quá ổn định, luôn có nhu cầu mua lớn (?). Nếu có XTTM tìm khách hàng mua hạt điều, lẽ ra phải XTTM ở thị trường Nga hoặc Châu Âu...

Theo ông Hoàng Mạnh Bình: "Nơi mà Vinacas cần XTTM và hướng tới thật sự vào lúc này, không phải là thị trường "bán ra", mà phải là thị trường nguyên liệu "mua vào" ở Châu Phi, Ấn Độ, Đông Nam Á. Phải tìm kiếm trên những vựa nguyên liệu đó để giải "cơn khát", "đói" nguyên liệu của công suất trên 500.000 tấn/năm của các nhà máy trong nước".

Một số chuyên gia có kinh nghiệm của ngành điều cho biết: Sự phá sản của ngành điều - nếu nó thật sự xảy ra như với một số DN chế biến điều quốc doanh ở Bình Thuận, Long An vừa qua - không chỉ là thảm hoạ đối với các nhà chế biến, xuất khẩu; trái lại, kéo theo một hệ lụy phía sau là ngân hàng, hàng trăm ngàn nông dân, người lao động trong các nhà máy... Tất cả sẽ rơi vào phá sản, thua thiệt v.v...

Bởi vậy, hơn bao giờ hết, ngành điều VN đang cần có một định hướng chiến lược đúng đắn theo hướng đi của mình. Bên cạnh đó, hiệp hội cần phải có sự đồng lòng giải quyết những khó khăn. Thế nhưng, sự đột phá ấy - với ngành điều VN - xem ra vẫn... mù khơi!

Cao Hùng