Phú nông mới và giấc mơ trang trại

Nguồn tin: Lao Động, 24/11/2009
Ngày cập nhật: 25/11/2009

Đối với người nông dân ĐBSCL, việc làm giàu từ kinh tế trang trại luôn có sức hấp dẫn hơn nhiều so với thành lập doanh nghiệp, kinh doanh, mua bán…

Mong muốn làm giàu từ những công việc quen thuộc với mình là chăn nuôi, trồng trọt, nhiều nông dân miền Tây đã đi vào kinh tế trang trại với tình cảm lãng mạn hơn là kinh nghiệm thực tiễn. Môi trường làm ăn còn nhiều bất trắc đã làm cho giấc mơ trang trại của nhiều phú nông mới đã không thành hiện thực…

Con gà là đầu cơ nghiệp

Kinh tế trang trại bắt đầu nở rộ cách đây hơn 10 năm. Phần nhiều nông dân đồng bằng đến với trang trại bằng nghề chăn nuôi, mà chủ yếu là nuôi gà và nuôi heo. Ông Nguyễn Thành Trung (phường 3, TP.Tân An) trước đây là cán bộ kỹ thuật của Cty XK thủy sản Long An.

Năm 1993 ông xin nghỉ mất sức, về nhà mở trang trại chăn nuôi. Vườn nhà rộng gần 1.000m2 ông sử dụng hết để nuôi khoảng 5.000 gà công nghiệp. Nhờ chịu khó, nắm bắt kỹ thuật tốt, nhiều năm liên tiếp ông Trung “trúng” gà, cất được nhà khang trang, có của ăn của để. Đến năm 2002, dịch cúm gia cầm đã làm đàn gà của ông tan tác, ông trở thành trắng tay.

Ở huyện Cần Đước (Long An) trước đây, trang trại nuôi gà hàng chục ngàn con của ông Nguyễn Văn Quận ở xã Tân Lân luôn được nhắc đến như điển hình của kinh tế trang trại. Thế rồi, các mùa dịch cúm liên tiếp đã làm trang trại này biến mất hoàn toàn. Cũng ở xã Tân Lân, trang trại nuôi gà (khoảng 4 ngàn con) của ông Lê Văn Đực cũng bị thiệt hại nặng trong dịch cúm gia cầm năm 2003.

Ông Đực không nản chí, tiếp tục gầy đàn trở lại và trụ được với đàn gà. Ở Tiền Giang, trang trại của bà Phạm Thị Bạch Mai (xã Phú Phong, huyện Châu Thành) được xem là quy mô nhất tỉnh với khoảng 120 ngàn con gà. Năm 2005, dịch cúm gia cầm đã làm điêu đứng trang trại này. Nhờ nội lực khá mạnh, cùng với sự hỗ trợ của địa phương, trang trại của bà Mai đã trụ lại được sau bão cúm gia cầm.

Muốn giàu nuôi cá

Sau khi đàn gà tan tác vì cúm gia cầm, ông Trung quyết định bỏ nuôi gà, chuyển sang nuôi heo và cá sấu. Nhờ tiêm phòng đầy đủ và chăm sóc tốt, đàn heo gần 100 con của ông chưa khi nào bị dịch bệnh. Tuy nhiên, nuôi heo không có lời nhiều do giá cả bấp bênh. Đàn cá sấu gần 500 con của ông vài vụ đầu có hiệu quả tốt, thời gian gần đây hiệu quả xuống rất thấp.

Giống như ông Trung, bà Trà Thị Kim Thanh (xã Phước Thạnh, huyện Châu Thành, Bến Tre) cũng chuyển qua nuôi heo sau khi không thành công với trang trại gà. Tuy nhiên, mới đây đàn heo 99 con của bà đã bị tiêu hủy sạch do bệnh tai xanh. Hiện bà đang tính chuyện chuyển qua nuôi cá, vì “muốn giàu nuôi cá”.

Ở gần đó có mô hình trang trại nuôi cá của bà Ba Vân (xã Thạnh Trị, huyện Bình Đại) rộng 4ha gần khu cống đập Ba Lai. Con cá lóc đang mang lại cho chủ trang trại lợi nhuận cả tỉ đồng mỗi năm. Cũng là trang trại nuôi cá, nhưng hàng ngàn nông dân trong vài năm qua đã thua lỗ tiền tỉ với con cá tra. Nhiều người đang chuyển qua nuôi cá lóc. Hiệu quả của nghề nuôi cá lóc vì vậy mà đang bị đe dọa do “khủng hoảng thừa”.

Trong cuộc tìm tòi vật nuôi cho hiệu quả cao, nhiều nông dân đồng bằng đã đến với con heo rừng. Ông Tám Sách ở xã Trung Hòa (huyện Chợ Gạo, Tiền Giang) là 1 trong những người đi đầu gầy đàn heo rừng trên đất đồng bằng. Ông nuôi không nhiều, chỉ vài trăm con, nhưng hiệu quả do nó mang lại khá lớn. Tại xã Đông Thạnh (huyện Châu Thành, Hậu Giang) cũng có 1 phụ nữ đi tiên phong lập trang trại nuôi heo rừng, đó là chị Văn Thị Ngọc Luyến.

Chị đã 1 mình lặn lội ra tận Tây Nguyên, về Bình Phước, Bình Dương để học nghề nuôi heo rừng. Từ 5 con heo rừng mua từ Tây Nguyên về, đàn heo rừng của chị cứ tăng dần, lên đến hàng trăm con, mang lại lợi nhuận hàng tỉ đồng. Trào lưu lập trang trại nuôi heo rừng đang thu hút nhiều nông dân, không ai dám nói rồi nó sẽ đưa đến điều gì.

Ông Lưu Trí Diễn ở xã An Hiệp, huyện Ba Tri đã bỏ vốn lớn thành lập trang trại nuôi bò. Trang trại rộng khoảng 7ha, nuôi trên 200 con bò siêu thịt giống của nước ngoài để cung cấp thịt bò chất lượng cao cho thị trường trong nước. Trang trại xây dựng hệ thống hầm biogas và máy phát điện bằng khí biogas.

Tương lai nào cho trang trại?

Ông Tám Sách là chủ trang trại thuộc loại lâu đời và có nghề ở xã Trung Hòa. Trang trại rộng 2ha của ông hiện có hơn 6 ngàn cá sấu, gần 3 ngàn heo (trong đó có hơn 200 heo rừng). Ông cho biết, ban đầu lập trang trại vì ham thích, rồi mở rộng dần. Giờ tính lại, ông thấy đầu tư vào trang trại có tỉ suất lợi nhuận rất thấp, lại nhiều rủi ro. Vì vậy mà ông đang định đóng cửa trang trại thuộc loại quy mô nhất huyện Chợ Gạo này.

Theo ước tính, Tiền Giang hiện có khoảng 2.500 trang trại. Thế nhưng, số trang trại có hiệu quả cao còn rất ít. Theo số liệu của Sở NNPTNT Tiền Giang, bình quân thu nhập trong năm 2006 của mỗi trang trại chỉ đạt trên 70 triệu đồng. Nhìn chung tính bền vững của kinh tế trang trại chưa cao.

Nguyên nhân thì có nhiều, song tựu trung vẫn là: Sản xuất theo phong trào dẫn đến khủng hoảng thừa; đầu ra không ổn định; thiếu vốn đầu tư cho sản xuất lớn để sản phẩm có sức cạnh tranh cao; sự liên kết nội bộ giữa các chủ trang trại, sự hợp tác giữa chủ trang trại với các cơ quan chuyên môn chưa chặt chẽ...

Những vấn đề thuộc tầm “vĩ mô” nói trên bản thân các chủ trang trại không thể tự giải quyết, mà cần có bàn tay của nhạc trưởng đủ tầm. Một khi chưa có được điều đó, giấc mơ trang trại mãi chỉ là giấc mơ, các phú nông mới còn tiếp tục phập phồng trên số vốn còn ít ỏi của mình.

Kỳ Quan