Sóc Trăng: Lợi nhuận phá thế bền vững

Nguồn tin: Lao Động, 22/10/2009
Ngày cập nhật: 22/10/2009

Đưa cây lúa vào xen canh với con tôm - một vụ lúa, một vụ tôm sẽ cắt dòng dịch bệnh gây hại cho tôm - được xem là giải pháp canh tác tối ưu hướng đến sự bền vững. Từ mô hình lúa - tôm, những vuông tôm bắt đầu được hồi phục, có nơi phát triển tốt.

Thế nhưng, khi bắt đầu được mùa, tôm lại tăng giá, người nuôi vội vã vứt bỏ cây lúa cứu cánh để tăng thêm một vụ tôm... Cơn sốt này đang tăng từng ngày ở Sóc Trăng - thí điểm mô hình lúa tôm bền vững - khiến chính quyền và ngành nông nghiệp nơi đây đau đầu với nỗi ám ảnh các vuông tôm chìm trong dịch bệnh như những năm trước...

Tôm lên đời - lúa rời vuông

Từ ngày 15.9 phải bắt đầu xuống giống lúa trên vùng đất nuôi tôm của tỉnh Sóc Trăng. Đó là khuyến cáo lịch thời vụ của ngành nông nghiệp. Thế nhưng, đã bước sang tuần thứ hai của tháng 10, nhiều vuông tôm vẫn đầy... nước mặn, số khác đang được cải tạo lại để... tiếp tục thả tôm vụ 2 thay vì xuống giống lúa.

Ngay như xã Hoà Tú I vốn thực hiện rất tốt mô hình tôm-lúa nhiều năm nay vẫn có không ít diện tích thả nuôi lại vụ 2, dù chính quyền đã ra sức can ngăn. Các xã Ngọc Đông, Ngọc Tố, Hoà Tú II... cũng trong tình trạng tương tự và tôm nuôi vụ 2 hiện đã từ 1 tháng đến trên 2 tháng tuổi.

Ông Đặng Thanh Phùng, ở ấp Hoà Nhờ B, xã Hoà Tú II (Mỹ Xuyên) cho biết: “Hai năm rồi tôi đều lấp lại vụ lúa trên diện tích 3ha nuôi tôm của mình. Năm nay, tôm có giá quá, nên tôi chỉ lấp lại 2ha thôi, chừa lại 1ha thả nuôi vụ 2. Chỉ cần tôm qua được 2-3 tháng tuổi là đã có thể kiếm thêm chút đỉnh trả nợ ngân hàng”.

Không riêng gì ông Phùng, những hộ nuôi tôm vụ 2 ở Mỹ Xuyên, Vĩnh Châu, Long Phú... đều có cùng cách tính như thế, bởi tôm nuôi năm nay mau lớn và các cỡ tôm đều được thu mua với giá cao . Đây cũng là lý do chính đưa diện tích thả nuôi vụ 2 toàn tỉnh lên trên 3.500ha; trong đó, Vĩnh Châu là địa bàn có diện tích nuôi vụ 2 cao nhất với gần 3.000ha.

Một nguyên nhân khác góp phần làm giảm diện tích lúa là do người dân tiếp tục neo ao để thu tôm cỡ lớn vì giá tôm loại này đang tăng cao. Giá tôm loại 30 con/kg hiện đang hút hàng nên được thương lái thu mua từ 118-130 ngàn đồng/kg, chỉ cần neo thêm khoảng 1 tháng nữa là đã có lợi nhuận cao hơn so với bán ở thời điểm hiện tại.

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, chỉ tính riêng 2 xã Hoà Tú I và Hoà Tú II hiện còn khoảng 800ha tôm chưa thu hoạch, còn tại Vĩnh Châu số này cao hơn nhiều, nên có thể nói khó có khả năng lấp lại vụ lúa kịp mùa vụ.

Do đó, dù kế hoạch đăng ký ban đầu là 2 ngàn ha lúa trên vuông tôm, nhưng theo ông Nguyễn Văn Khởi, Phó Giám đốc Sở NNPTNT Sóc Trăng, khả năng Vĩnh Châu chỉ lấp lại khoảng trên 200ha. Riêng huyện Mỹ Xuyên chỉ có các xã Gia Hoà I, Gia Hoà II, Thạnh Quới, Thạnh Phú là có thể lấp lại vụ lúa hoàn toàn. Tuy nhiên, ông Lương Minh Quyết-Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Xuyên vẫn khẳng định, dù khó có khả năng đạt 12 ngàn ha theo chỉ tiêu phấn đấu, nhưng huyện vẫn sẽ cố gắng hoàn thành kế hoạch 10 ngàn ha để giữ vững mô hình.

Thông cảm với điều đáng trách

Trong chuyến công tác về vùng nuôi tôm Mỹ Xuyên mới đây, ông Nguyễn Văn Khởi-Phó Giám đốc Sở NNPTNT Sóc Trăng lo lắng: “Diện tích lúa trên đất nuôi tôm năm nay khó có khả năng đạt theo kế hoạch. Với đà này không chỉ khó cho vụ lúa mà còn khó cho vụ tôm chính vụ năm 2010”.

Điều lo lắng của ông Khởi là có cơ sở khi hiện nay diện tích lúa đã xuống giống mới đạt khoảng 6 ngàn ha, đan xen với những vuông tôm đang tràn đầy nước mặn, nên khó có thể nói là có sự thấm lậu nguồn nước mặn sang ruộng lúa hay không. Đó là chưa kể đến việc xuống giống không đồng loạt sẽ rất khó khăn cho công tác phòng chống dịch hại, đặc biệt là rầy nâu.

Hiện nay, tuy diện tích thả nuôi vụ 2 chỉ mới trên 3 ngàn ha, nhưng đã có gần 500ha bị thiệt hại và theo dự báo, diện tích thiệt hại sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới do bất lợi về thời tiết, môi trường. Đây mới thật sự là mối lo ngại lớn nhất vì mầm bệnh sẽ có điều kiện lây lan sang mùa tôm chính vụ năm 2010.

Sóc Trăng vừa mới được Bộ NNPTNT chọn làm điểm tổ chức hội thảo “Phát triển mô hình tôm - lúa bền vững vùng ven biển ĐBSCL” để các tỉnh bạn học tập kinh nghiệm, nhưng xem ra cái thế bền vững ấy đang bị lung lay chỉ vì giá tôm hiện tại đang leo thang. Nông dân chỉ vì lợi nhuận trước mắt mà tiếp tục thả nuôi vụ 2 là điều đáng trách, nhưng suy cho cùng đại bộ phận nông dân thiếu vốn đầu tư, nên lợi nhuận không cao. Có vụ tôm này họ sẽ được mức lãi cao hơn và an tâm hơn khi đầu tư lại cây lúa.

Ông Đặng Thanh Phùng phân trần: “Năm nay do thiếu vốn nên đầu tư không tới, tôm bị ốp đành phải bán sớm chỉ lời vài chục triệu, nếu đủ vốn đầu tư, tới giờ này số lời sẽ trên trăm triệu đủ sức trả hết nợ ngân hàng và yên tâm hơn khi làm lại vụ lúa”. Nói như thế không có nghĩa là cổ xuý cho việc nuôi tôm vụ 2, vấn đề cấp bách hiện nay là tăng cường các biện pháp hỗ trợ để hạn chế tối đa mức độ thiệt hại ở vụ nuôi này.

Phương Quang - Xuân Trường