Thêm một mùa mía "đắng"

Nguồn tin: T.T, 28/2/2007
Ngày cập nhật: 28/2/2007

Liên tục trong nhiều năm, người trồng mía ở hai tỉnh Cà Mau, Kiên Giang hết "đánh đu" với thời tiết lại "đánh bạc" với thị trường. Chuyện mía được mùa thì mất giá, được giá thì thất mùa đã trở nên quá quen với họ. Tuy vậy, ít năm nào như năm nay, nhiều hộ dân sau một năm tiền vay bạc hỏi đã phải "chịu trận" cảnh giá mía lên chẳng thấy, chỉ thấy những rừng mía ở Thới Bình (Cà Mau), Miệt Thứ (Kiên Giang)... đang trổ cờ, chết khô mà chẳng mấy ai mua.

Mía trổ cờ, người dân héo ruột

Quệt giọt nước mắt lăn dần ra khỏi hốc mắt sâu vì thiếu ngủ, bà Nguyễn Thị Anh, ngụ ấp Minh Dũng, xã Minh Thuận, huyện Vĩnh Thuận (Kiên Giang) chỉ về hướng sân nhà: "Chú coi, mía không ai mua, chết khô, tôi chỉ biết gom về để làm củi chụm". Năm rồi, gia đình bà trồng mía gần 5 ha. Bà Anh vay mượn gần 200 triệu đồng, nhưng không như năm rồi, giá mía cao ngút trời mà không có mía bán, năm nay giá mía hạ thấp đến chạm... đất. Ban đầu thương lái hỏi mua với giá 300 đồng/kg, ông bà không bán, đợi giá lên. Nhưng giá mía cứ tiếp tục hạ: 250 đồng, 200 đồng và bây giờ là 170 đồng/kg. Bà Anh thuê nhân công chặt được 20 tấn mía nhưng rồi thương lái không mua vì chê xa, khó chở (!).

Anh Trần Quý Dân, ngụ ấp Minh Dũng khẳng định: Ở đây ai trồng mía nhiều thì nợ nhiều, ai trồng mía ít thì nợ ít. Vợ chồng anh Trần Quý Dân vay 25 triệu đồng để đầu tư vào 15 công mía, đến thời điểm này mía đã khô dần nhưng không có người mua. Chúng tôi ghé ngang căn nhà lá ọp ẹp của vợ chồng anh Tô Văn Hận. Vợ anh Hận thở dài: Tết năm nay như... không có Tết. Hằng năm, dù nghèo vợ chồng anh cũng mua ít bánh mứt để con cái ăn gọi là Tết. Nhưng năm nay thì không có gì. Ba đứa con của anh chị không có được manh áo mới để mặc với bạn bè mà mặc đồ cũ của mấy năm trước. Vợ chồng anh được Nhà nước cấp cho 11 công đất. Đất phèn, trồng lúa thất, anh chị mới đem một số đi cầm cố để có tiền cải tạo đất và trị bệnh bướu cổ cho chị, số còn lại trồng mía để mong tới vụ chuộc lại một phần đất đã cầm cố. Tuy nhiên, đến mùa thu hoạch, mía trổ cờ không ai mua, từng ngày qua hy vọng của đôi vợ chồng trẻ cứ xa dần.

Anh Từ Phú Lâm, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Vĩnh Thuận (Kiên Giang) lắc đầu: Chưa năm nào người trồng mía ở đây "rối" như năm nay. Đây là vùng xa, ghe lớn khó vào chở mía, chỉ riêng giá thành vận chuyển ra sông lớn thôi đã cao. Viễn cảnh người dân phải phát bỏ mía là rất lớn.

Đoạn tuyệt với cây mía?

Chúng tôi xuôi về huyện Thới Bình (Cà Mau), nơi có nhà máy đường được đầu tư gần 200 tỉ đồng đang hoạt động ngay trong những ngày Tết. Ông Lê Văn Vững, Phó giám đốc nhà máy cho biết đơn vị phải giải quyết cho hết nguồn nguyên liệu mía không chỉ riêng ở Cà Mau mà còn cả Kiên Giang và sắp tới là Sóc Trăng. Mùa thu hoạch mía năm nay, nhà máy đường Kiên Giang có công suất 1.000 tấn/ngày đã được lệnh ngưng hoạt động, nên người dân trồng mía ở tỉnh này rơi vào cảnh lao đao, không biết bán đi đâu. Hiện nhà máy đường Thới Bình phải tăng công suất để có thể tiêu thụ một phần mía nguyên liệu của Kiên Giang, mà có đến gần 100 ngàn tấn đến mùa thu hoạch. Trong khi đó vẫn còn đến 140 ngàn tấn mía ở Cà Mau cũng nằm đợi, xem ra nhà máy đường Thới Bình khó bề "giải quyết" được nguồn nguyên liệu này.

Tại xã Trí Phải, huyện Thới Bình, nơi có nhà máy đường tọa lạc, người dân cũng lâm cảnh tương tự. Ôâng Lương Vinh Quang, nguyên Chủ tịch UBND xã Trí Phải cho biết: Những năm trước, cũng tình trạng này mà người dân phải cho nước mặn vào nuôi tôm. Có năm, ông Quang với cương vị là chủ tịch UBND xã đã giải quyết hòa giải hàng trăm vụ thưa kiện vì các hộ cho nước mặn vào đất trồng mía để nuôi tôm. Năm nay tình trạng này diễn ra càng phổ biến nhưng ít xảy ra kiện cáo vì nhà nào cũng... bỏ mía nuôi tôm. Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Minh Hưởng, Chủ tịch UBND huyện Thới Bình rầu rĩ: "Huyện Thới Bình nhận nhiệm vụ duy trì vùng nguyên liệu mía cho nhà máy đường Thới Bình. Có năm dân trồng mía rơi vào cảnh khó khăn, lãnh đạo huyện phải ra tỉnh xin tạm ứng 1 tỉ đồng hỗ trợ cho thương lái để "nhờ" mua mía dùm cho những người dân vùng gặp khó khăn. Nhưng do tái diễn cảnh rớt giá mà từ 6.000 ha mía nguyên liệu mười năm trước, nay huyện cố gắng duy trì còn 3.500 ha". Đó là con số của huyện báo, còn theo con số của lãnh đạo nhà máy đường Thới Bình cung cấp cho chúng tôi thì hiện tại vùng nguyên liệu Thới Bình chỉ còn khoảng 2.000 ha. Và sau mùa "mía đắng" năm nay sẽ là bao nhiêu khi mà nhiều hộ dân cám cảnh nợ nần sẽ đoạn tuyệt với cây mía, đi tìm một lối thoát cho cuộc sống của mình bằng cây, con khác. Nhưng lối thoát nào? Anh Trần Bình Dân, một nông dân ở huyện Vĩnh Thuận (Kiên Giang) nói: "Nuôi con gì, trồng cây gì cũng "hên xui", với cái cách để người dân bơ vơ giữa thị trường như hiện nay". Minh chứng cho điều đó là những rừng mía đang chết đứng từng ngày ngay trước mắt anh.

T.T