Quảng Nam: Làng triệu phú dừa nước

Nguồn tin: Đất Việt, 20/09/2009
Ngày cập nhật: 22/9/2009

Cả xã Cẩm Thanh (Quảng Nam) có 1.930 hộ, trong đó hơn 1/3 có nghề làm nhà lá dừa nước. Dừa nước Cẩm Thanh hiện diện trong nhiều khu resort, khách sạn, nhà hàng sang trọng trên cả nước.

“Khi mà ai cũng có điều kiện làm một ngôi nhà kiên cố, tưởng chừng nghề làm nhà bằng dừa nước chết hẳn. Thế rồi, khi nhiều người bắt đầu thích những căn nhà hòa hợp với thiên nhiên, nghề này sống dậy", ông Trần Chín, Chủ tịch xã Cẩm Thanh, TP. Hội An, Quảng Nam, tâm sự.

Thăng trầm nghề

Hỏi nguồn gốc cái tên “làng triệu phú” của Cẩm Thanh, ông Trần Bừa, một nghệ nhân chuyên làm nhà từ cây dừa nước, có thâm niên hơn 60 năm làm nghề, nói: “Cách đây chừng 10 năm, làng này nghèo lắm, vì nghề này chết chìm do không ai chịu ở nhà lá nữa. Thanh niên trai tráng bỏ nghề, rong ruổi đi khắp nơi kiếm sống, người làm thợ hồ, người làm biển... Chỉ còn lại mấy người già như bọn tui, bỏ nghề thì không nỡ, giữ nghề cũng không đành, biết làm gì để sống”!

Phà một hơi thuốc, ông kể tiếp: “Thời trước, nghề này làm ăn rất phát đạt. Lúc đó, kinh tế chưa phát triển là bao, dân còn nghèo lắm, làm chi có tiền xây nhà kiên cố. Làng này hồi đó lúc nào cũng tấp nập, ghe thuyền từ các nơi khác trong tỉnh tìm đến, kẻ mua dừa, người mua nhà... Bởi lúc đó, ai giàu có mới làm được nhà xây, nghèo thì làm nhà từ cỏ tranh. Nhưng nhà tranh rất dễ cháy, lại không bền. Vì thế, nhà dừa rất được ưa chuộng”.

Đất nước mở cửa, kinh tế phát triển, người dân miền Trung đầy nắng gió bắt đầu có đủ điều kiện xây cho mình những ngôi nhà gạch. Nhà làm bằng dừa nước bị lãng quên. Làng Cẩm Thanh vì thế buồn hiu hắt. Thế nhưng, khi đã có những ngôi nhà kiên cố, nhiều người lại thấy nhớ những căn nhà nhà mát mẻ làm từ dừa nước. Mùa nắng chống nóng, mùa mưa không dột, không khí trong nhà lúc nào cũng thoáng đãng, giá thành lại rẻ, có lẽ không loại nhà nào sánh nổi nhà dừa nước ở điểm này. Vì vậy gần đây, nhiều khách sạn, nhà hàng sang trọng bắt đầu xây nhà dừa làm nơi bán hàng, được khách rất ưa thích. Ngồi trong không gian mát mẻ của nhà dừa, khách không chỉ như được hòa vào thiên nhiên, mà còn cảm nhận rõ nét văn hóa Việt.

“Cũng vì muốn mang hồn Việt vào những nhà hàng, khách sạn kiểu châu Âu, những chủ đầu tư khách sạn, resort ở ba miền, từ TP HCM ra Phan Thiết, Nha Trang, Đà Nẵng, Hà Nội, hay lên Sa Pa và tất nhiên là Hội An... đã tìm về chúng tôi đặt làm nhà. Nghề sống lại, nhiều hộ ở Cẩm Thanh có hộ thu nhập vài trăm triệu đồng mỗi năm là chuyện thường. Cái tên “làng triệu phú” gắn với Cẩm Thanh từ đó”, ông Bừa cười sảng khoái.

Đơn giản và sáng tạo

Để làm một ngôi nhà từ dừa nước không dễ. Dừa nước mọc ở nhiều nơi, song sự công phu tỉ mỉ của thợ Cẩm Thanh thì không phải ở đâu cũng có. Ngoài độ bền cao, mẫu mã nhà dừa nước của Cẩm Thanh cũng rất đa dạng. Ông Nguyễn Cường, chủ resort The Nam Hai ở Hội An, đã phải trầm trồ: “Tôi đi nhiều nơi trên thế giới, nhưng chưa thấy ở đâu làm nhà dừa nước lại đẹp như ở đây: đơn giản mà đầy tính sáng tạo”.

Anh Trần Đình Xê, một thợ làm nhà dừa nước ở đây, cho biết: “Sở dĩ nhà làm từ dừa nước ở Cẩm Thanh được ưa chuộng vì nhà dừa ở đây đạt mọi tiêu chuẩn về độ bền, đẹp. Quy trình khai thác và xử lý lá, cọng đều được chúng tôi tuân thủ nghiêm ngặt. Dừa phải được đốn vào tháng giêng, tháng 2. Tre mua trên núi về phải ngâm nước mặn đủ thời gian. Cọng dừa phải phơi cho đến khi khô trắng mới sử dụng”.

Giờ đây, những người thợ làm nhà dừa nước ở Cẩm Thanh bắt đầu tổ chức thành các nhóm để việc thi công chuyên nghiệp và hiệu quả hơn. Mỗi thợ chính kèm theo 10 đến 15 thợ phụ. Nếu có công trình, đội thợ đó sẽ được tập hợp lại và lên đường... Đến tận nơi khách đặt hàng, tìm hiểu vị trí, tư vấn kiểu mẫu. Sau khi thỏa thuận, thợ chính sẽ đo vẽ, ghi chép thông số rồi về làm tại nhà. Sau đó, từng mảng ghép của nhà dừa được vận chuyển đến, lắp ráp tại chỗ.

Với giá thành 350.000 đồng một m2 (bao tất cả mọi công đoạn thi công và vật liệu), rẻ hơn nhiều so với làm một ngôi nhà gạch, những chủ nhà hàng, khách sạn, resort khó lòng “cưỡng” không đặt làm một quán bán hàng làm từ dừa nước để khách thư giãn trong không gian mát mẻ. Ông Lê Cho, một thợ chính của đội làm dừa nước của Cẩm Thanh, cho biết: “Với mức giá thành như vậy, sau khi trừ chi phí, thu nhập của mỗi thợ khoảng 100.000 đến 120.000 đồng một ngày”.

Nói về nghề làm nhà dừa ở xã mình, ông Trần Chín cho rằng: “Khi nhu cầu làm nhà dừa nước đang ngày một tăng, ngoài việc các gia đình ở đây có thêm thu nhập, quan trọng nhất là nghề truyền thống của Cẩm Thanh đã không bị mai một”.

Minh Hải