Đồng Nai: Nhà máy cồn Xuân Lộc - niềm hy vọng của người trồng cây mì?

Nguồn tin: Báo Đồng Nai, 24/06/2009
Ngày cập nhật: 26/6/2009

Theo kế hoạch, trung tuần tháng 8 tới, Nhà máy cồn Xuân Lộc (nằm trên địa bàn xã Xuân Hòa, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) đi vào sản xuất thử nghiệm; dự kiến sẽ hoạt động chính thức vào cuối năm nay. Liệu nông dân trồng mì ở Xuân Lộc có hy vọng gì vào "đầu ra" cho cây mì trong những vụ mùa tới ?

* Bấp bênh cây mì

Trong những năm gần đây, người trồng mì ở Đồng Nai nói chung và Xuân Lộc nói riêng khá lao đao trong việc tìm đầu ra cho cây khoai mì. Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc người trồng mì gặp khó khăn, chính là giá cả bấp bênh. Năm 2008, vào đầu vụ giá mì tươi chỉ có 200 đồng/kg, mì khô khoảng 600 - 700 đồng/kg; đến cuối vụ giá tăng lên 600 - 700 đồng/kg mì tươi và hơn 1.000 đồng/kg mì khô, song cũng không thể bù lỗ cho nông dân trồng mì. Trong khi đó, năng suất mì ở Xuân Lộc chỉ khoảng trên 26 tấn/hécta. Từ chỗ năng suất thấp, giá cả liên tục trồi sụt khiến nhiều nông dân trồng mì phải chuyển sang các loại cây khác.

Thực tế, bên cạnh giá khoai mì thấp, thì sự cố từ vụ Vedan cũng khiến người trồng mì bị ảnh hưởng, vì đầu ra không thuận lợi. Năm trước, toàn huyện Xuân Lộc có gần 8 ngàn hécta trồng mì, đến nay chỉ còn 6.580 hécta, tập trung tại các xã: Xuân Hòa, Xuân Tâm, Xuân Hưng, Xuân Thành, Xuân Bắc, Suối Cao... Chỉ trong 1 vụ đã giảm 1.000 hécta cho thấy cây mì khó có thể là loại cây giúp cho nông dân Xuân Lộc "khấm khá". Hiện nay, cho dù giá mì đang ở mức 2.000 - 2.200 đồng/kg, nhưng nhiều nông dân nhận định, nếu không có đầu ra ổn định thì cây mì không được xem là cây trồng chủ lực và không thể so sánh thu nhập với những cây trồng có giá trị khác, như: bắp, điều, cao su, cây ăn quả... Đây là một thực tế đáng buồn đối với người trồng mì ở Xuân Lộc.

Đề cập về nhiệm vụ và giải pháp xây dựng vùng nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại, đồng thời đẩy mạnh phát triển công nghiệp và dịch vụ nông thôn trên địa bàn huyện, Phó bí thư Huyện ủy Xuân Lộc Nguyễn Minh Nhật khẳng định: Mục tiêu sản xuất nông nghiệp ở Xuân Lộc từ nay đến năm 2020 sẽ tăng từ 6 - 7%. Giải pháp để có thể thích ứng với sự phát triển chung của huyện là phải nâng cao chất lượng các vùng cây chuyên canh; gắn với việc tăng cường sử dụng giống mới, phát triển thủy lợi và công nghiệp bảo quản, chế biến có trình độ và công nghệ cao. Mặt khác, lãnh đạo huyện sẽ chủ động thực hiện các chính sách điều tiết, hỗ trợ tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Do đó, việc xây dựng Nhà máy cồn ở Xuân Lộc là phù hợp với yêu cầu phát triển trên địa bàn. Đây chính là cơ hội để nông dân trồng mì tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế và ổn định cuộc sống.

Theo ông Nhật, lãnh đạo huyện đang chỉ đạo cho các xã có diện tích trồng mì lớn ở phía Bắc như Xuân Hòa, Xuân Hưng nhanh chóng thành lập câu lạc bộ hoặc hợp tác xã cây mì để tìm đầu ra cho củ mì "chắc ăn" hơn.

* Để người trồng mì an tâm sản xuất

Nằm trên diện tích 10 hécta, cho đến nay Nhà máy cồn Xuân Lộc đang khẩn trương thi công để có thể chạy thử nghiệm vào trung tuần tháng 8 tới. Với công suất 60 ngàn tấn khoai mì khô, nơi đây sẽ sản xuất 72 triệu lít cồn công nghiệp ethanol (96 độ và 99 độ)/năm. Ethanol được pha chung vào xăng theo tỷ lệ: 5%, 10%, 20% và nhiên liệu pha này có thể sử dụng cho xe máy, xe ô tô.

Ông Nguyễn Tấn Chỉnh, Giám đốc Công ty TNHH Tùng Lâm, đơn vị chủ đầu tư Nhà máy cồn Xuân Lộc cho biết, ở Việt Nam người dân chỉ biết cồn công nghiệp trên lĩnh vực y học, còn việc sử dụng để chạy xe thì khá xa lạ. Từ năm 2007, Chính phủ đã cho phép cơ quan chức năng xây dựng chiến lược phát triển năng lượng sinh học. Trong đó có việc tiến tới thử nghiệm sử dụng xăng pha cồn đối với các động cơ chạy máy như mô tô, ô tô. Riêng tại một số nước đang phát triển thì cồn công nghiệp đã khá thịnh hành trong công nghiệp xe ô tô. Điều mà các nhà khoa học lo ngại là tuổi thọ của động cơ sử dụng xăng pha cồn công nghiệp có khả năng sẽ giảm. Song, lợi ích trước mắt là giá thành khi sử dụng loại nhiên liệu này khá rẻ so với xăng nguyên chất.

Ông Chỉnh thổ lộ, doanh nghiệp của ông lâu nay xuất khẩu sang Trung Quốc từ 250 - 300 ngàn tấn mì khô/năm để nước này sản xuất cồn công nghiệp. Xuất phát từ nhận thức "củ mì từ Việt Nam phải được sinh lợi ở Việt Nam", nên ông Chỉnh đã chọn Xuân Lộc - một địa bàn có diện tích cây mì khá lớn để xây dựng nhà máy sản xuất ethanol. Theo ông Chỉnh, do cách làm của nông dân trong nước lâu nay là phân tán nhỏ lẻ, manh mún nên không đáp ứng được cho nhu cầu lớn trong sản xuất công nghiệp. Chính vì vậy, giá cả luôn biến động vì phải bán nông sản lẻ cho tư thương là điều dễ hiểu. Trong khi đó, Nhà máy sản xuất cồn Xuân Lộc nếu đi vào hoạt động, sẽ cần khoảng 200 ngàn tấn mì tươi/năm. Vì thế, trên 6.500 hécta diện tích mì ở Xuân Lộc, cho sản lượng 175 ngàn tấn củ mì thì vẫn không đủ để nhà máy hoạt động hết năng suất. Cho nên, bài toán về "đầu vào" cho nhà máy cồn là phải tìm thêm nguồn nguyên liệu ở những vùng phụ cận như Bình Thuận, Ninh Thuận.

"Từ đây, nông dân trồng mì có thể an tâm sản xuất, vì không lo đầu ra, không bị ép giá. Về lâu dài, nhà máy sẽ bao tiêu toàn bộ sản phẩm củ mì cho nông dân. Điều này có nghĩa, công ty sẽ đầu tư vốn, cây giống khoai mì năng suất cao (khoảng 70 tấn/hécta) và mua lại thành phẩm. Song, vấn đề đặt ra ở đây là ai sẽ đại diện nông dân trong việc ký kết, thỏa thuận với nhà máy? Bởi, nếu sản phẩm làm ra phải qua một khâu trung gian, chắc chắn nông dân sẽ bị thiệt. Do đó, việc hình thành các câu lạc bộ hay hợp tác xã là mô hình thích hợp nhất để gắn kết nông dân với nhà máy lâu dài theo hướng: tích tụ đất đai để mở rộng vùng sản xuất khoai mì năng suất cao. Với cách làm này, tôi nghĩ rằng người trồng mì mới có thể khá lên!" - ông Chỉnh nhấn mạnh.

Theo tiến sĩ Trần Thanh Hải Tùng, Trưởng khoa Cơ khí giao thông Trường đại học bách khoa Đà Nẵng, Chủ nhiệm Đề tài "Nghiên cứu ứng dụng hỗn hợp cồn pha xăng tối ưu cho xe gắn máy động cơ 4 thì", cồn ethanol là nhiên liệu sạch, có trị số chống kích nổ cao. Nhiên liệu E85 ethanol có vai trò quan trọng với công nghiệp ô tô, xe máy của Mỹ. Kết quả nghiên cứu cho thấy các chỉ tiêu về khí thải ô nhiễm giảm mạnh, chi phí nhiên liệu giảm 4 - 20% tùy chế độ vận hành so với dùng xăng. Qua thử nghiệm với các điều kiện thử tương đương trên xe máy Heasun F14 cho thấy, với 0,258 lít xăng chạy được 13,2km; còn 0,1 lít cồn pha với 0,17 lít xăng thì đi được 13,8km. Về hao mòn chi tiết máy và tuổi thọ động cơ có sử dụng xăng phan cồn, thì cần có thời gian mới đánh giá chính xác được...

Tạ Nguyên