Ổn định giá nông, thủy sản - bài toán khó giải

Nguồn tin: Báo Phú Yên, 22/05/2009
Ngày cập nhật: 25/5/2009

Giá tôm thẻ chân trắng giảm gần một nửa so với tháng trước, giá tôm hùm chỉ bằng 60% cùng kỳ năm ngoái, giá sắn mới tăng khoảng 2 tuần giờ tiếp tục tụt dốc… Liên tục những thông tin ảm đạm về thị trường giá nông thủy sản những ngày gần đây làm nặng thêm nỗi lo của nông, ngư dân Phú Yên và những người đầu tư vào lĩnh vực này.

Đó là chưa kể những nỗi lo triền miên tồn tại trước nay: dịch cúm H5N1 đe dọa đàn gia cầm; dịch bệnh lở mồm long móng, tai xanh khiến người nuôi bò, heo “xanh” mặt; dịch bệnh trên tôm sú, tôm hùm, tôm thẻ chân trắng tiếp tục diễn biến phức tạp khiến không ít người nuôi lâm vào cảnh nợ nần, thậm chí trắng tay; nụ cười trên môi ngư dân đánh bắt xa bờ vừa nhen lại sau khi được Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ vốn sản xuất, đã kém tươi nhiều phần vì giá mua các đại lý đưa ra luôn thấp, khiến thu không đủ bù chi…

Đó là những thông tin không mới, nhưng vẫn khiến người ta nhói lòng. Nông, ngư dân lam lũ, đổ mồ hôi canh tác, sản xuất hiếm khi gặt được niềm vui khi thu hoạch, bởi điệp khúc “được mùa mất giá, được giá mất mùa” cứ lẩn quẩn không có lối ra.

Suy giảm kinh tế toàn cầu tác động khá lớn, khiến sức mua của thị trường kém, hàng xuất khẩu “đi” ra nước ngoài hạn chế, là một trong những nguyên nhân. Nhưng một nguyên nhân khác, chính yếu hơn, là việc nông, ngư dân bị các đại lý, thương lái ép giá, ép phẩm cấp khi mua sản phẩm của họ. Cá ngừ đại dương cho ví dụ sinh động nhất. Sau cả tháng trời đánh bắt ngoài khơi xa, những chiếc tàu chở đầy cá về bến trong sự vui buồn lẫn lộn. Vui vì đánh bắt đạt sản lượng khá; nhưng buồn vì bị đại lý mua ép giá: giá cá ngừ đại dương loại 1 giữa Phú Yên và Khánh Hòa chênh lệch nhau đến 30.000 đồng/kg. Việc ép phẩm cấp còn “đau xót” hơn: chỉ bằng mắt thường, những đại lý mua “phán” cá từ loại 1 xuống thành loại 2, loại 3… với mức giá mua bèo bọt. Ngư dân cũng phải cắn răng bán, bởi không bán cho đại lý thì cũng không biết tìm thị trường tiêu thụ ở đâu, trong khi khả năng bảo quản sản phẩm thô của ngư dân còn rất thủ công, kém hiệu quả. Tôm thẻ chân trắng, tôm hùm, tôm sú… cũng bị thương lái, đại lý “làm giá” kiểu như vậy.

Bên cạnh đó, sự yếu kém trong quy hoạch vùng nuôi, trồng của ngành chức năng và cả sự nuôi trồng ồ ạt, phá vỡ quy hoạch của người dân cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá cả nông, thủy sản ngày càng bấp bênh, thiếu ổn định. Nông, ngư dân thường xuyên phải “gánh” khó khăn và đối mặt với rủi ro từ sự thiếu ổn định của giá cả nông, thủy sản.

Thị trường bảo hiểm nông nghiệp mới manh nha đã gần như tắt ngấm bởi nhiều nguyên nhân, trong đó có việc quy mô sản xuất của người dân manh mún, nhỏ lẻ và người dân cũng khá thờ ơ với loại bảo hiểm này.

Nhiều người cho rằng một trong những giải pháp quan trọng giúp việc đầu tư - sản xuất – tiêu thụ hàng nông, thủy sản ổn định là thành lập các hiệp hội chuyên ngành. Những hiệp hội này bên cạnh tư vấn, hướng dẫn về đầu tư, kỹ thuật sản xuất, nuôi trồng còn cung cấp thông tin thời sự thị trường mang tính định hướng, đồng thời tác động vào việc ổn định giá nông, thủy sản. Tuy nhiên, hiệp hội phải hoạt động thực sự tích cực, có tiếng nói quan trọng mới mong thực hiện được những nhiệm vụ trên. Thực tế, ở Phú Yên cũng đã có hiệp hội chuyên ngành liên quan đến thủy sản, nhưng thành lập đã 3 tháng nay, vẫn chưa thấy có thông tin hoạt động nào để giúp ngư dân của hiệp hội này…

Bởi vậy, ổn định giá cho hàng nông, thủy sản vẫn là một bài toán chưa có lời giải đáp hiệu quả. Đây là một trong những thách thức của việc thực hiện nghị quyết về “tam nông” mà Đảng ta đã đặt ra.