Mía lại ế thừa, nông dân bối rối!

Nguồn tin: BCT, 11/12/2006
Ngày cập nhật: 12/12/2006

Trong những ngày này, vùng trồng mía thu hoạch sớm ở Phụng Hiệp (Hậu Giang) căng thẳng hơn bao giờ hết. Từ sau niên vụ mía 1999-2000, điệp khúc mía dư thừa, rớt giá lại tái diễn ở ĐBSCL. Mía ngoài đồng nhiều đám đã trổ cờ. Nông dân phát hoảng khi thấy giá mía rớt giá từng ngày, còn ghe lái mía thì làm eo ép giá.

Nông dân Phụng Hiệp đang phải chấp nhận bán mía với giá chỉ còn 220 - 230 đồng/kg. Ảnh: ĐỖ CHÍ THIỆN

Hiện nay, nhiều nông dân trồng mía ở vùng sâu huyện Phụng Hiệp than trời vì mía xuống giá còn 220-230 đồng/kg, giảm thêm 30-40 đồng/kg so đầu tuần trước và giảm gần gấp đôi so lúc mía mới vào vụ. Tình hình tệ hại hơn, ghe thương lái chẳng những hạ giá mua mà còn đổ cho mía chết, mía trổ cờ, chữ đường thấp, nhà máy đường “ăn” không hết mía... Tất nhiên, áp lực bán mía không được, mất giá, nông dân lãnh đủ. Hai xã Tân Phước Hưng, Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp hiện còn tồn đọng hơn 1.500 ha mía chưa thu hoạch. Nhiều nông dân ở đây muốn bán mía nhưng không bán được. Ghe miệt trên Long An, Bến Tre về mua mía không nhiều. Đó chỉ là 2 xã, còn cả vùng trồng mía 13 xã thuộc huyện Phụng Hiệp và thị xã Ngã Bảy có 8.989 ha, đã thu hoạch 6.300 ha, còn hơn 2.600 ha (sản lượng tương đương 289.000 tấn mía) đang khó tiêu thụ. Hơn nữa, vùng mía ở thị xã Vị Thanh, huyện Long Mỹ và các tỉnh trong vung đang vào mùa thu hoạch.

Trái ngược mấy năm trước, ĐBSCL là vùng tranh chấp mía nguyên liệu giữa các nhà máy, thì năm nay mía lại dư thừa. Tính chung toàn vùng, diện tích và sản lượng mía đều tăng lên. Năm nay, các nhà máy đường ở các tỉnh đều có vùng nguyên liệu với diện tích tăng thêm. Riêng Hậu Giang, giá mía năm ngoái đầu vụ ở mức 280-310 đồng/kg; đến cuối vụ tăng lên 720 đồng/kg làm cho nông dân phấn khích mở rộng diện tích từ 14.000ha lên 15.000 ha. Trong khi đó, hai nhà máy đường Phụng Hiệp và Vị Thanh chỉ tiêu thụ khoảng 7.700 ha (sản lượng khoảng 750.000 tấn mía cây). Như thế diện tích mía thừa lên tới 7.300ha cần các nhà máy khác trong vùng tiêu thụ.

ĐBSCL tuy có 10 nhà máy đường công suất lớn, nhưng năm nay nhà máy đường Kiên Giang ngưng hoạt động; Nhà máy đường Long Mỹ Phát - công suất 3.000 tấn mía/ngày chuyển từ Bình Dương về Long Mỹ (Hậu Giang) cũng chưa hoạt động. Do đó, dù ngay từ đầu vụ, 8 nhà máy đường thỏa thuận vào vụ từ 16-10-2006, trễ hơn năm ngoái 18 ngày và hứa hẹn chia sẻ nguyên liệu trong tháng đầu hoạt động, song vẫn không kham nổi lượng mía tồn dư quá lớn. Suốt 2 tuần qua, nhà máy đường Phụng Hiệp công suất 2.300 tấn/ngày phải chạy 2.700 tấn mía/ngày; nhà máy đường Vị Thanh công suất 2.000 tấn/ngày tăng lên 2.100-2.200 tấn mía/ngày. Nhưng cũng chẳng thể nào giải quyết nổi lượng mía lúc nào cũng tồn đọng tại bến mỗi nhà máy 7.000-8.000 tấn.

Ông Võ Văn Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Mía đường Cần Thơ (Casuco) cam kết vẫn giữ giá thu mua mía đến 31-12-2006: tại rẫy 370 đồng/kg (10 chữ đường); còn mua tại nhà máy 400 đồng/kg (có cộng thêm 30 đồng/1CCS). Song, khả năng tiêu thụ của 2 nhà máy này trong tháng 12 chỉ 105.000 tấn mía. Mới đây, giữa các nhà máy đã có cuộc họp bàn cách giải quyết 30% diện tích mía tồn đọng ở Phụng Hiệp. Các nhà máy NIVL (Nagarjuna (cũ) Ấn Độ) và Hiệp Hòa - Long An hứa giải quyết tiếp 13.000 tấn; nhà máy đường Bến Tre giải quyết 10.000 tấn. Các nhà máy đường Trà Vinh, Sóc Trăng, Cà Mau đều cho rằng phải lo giải quyết vùng mía trong tỉnh đang vào vụ thu hoạch. Như vậy, khả năng giải quyết mía tồn đọng của các nhà máy trong tháng 12-2006 chỉ 148.000 tấn, trong khi so với tổng sản lượng mía tại Phụng Hiệp là 289.000 tấn (dư 141.000 tấn) sẽ giải quyết như thế nào, nhất là trong tình hình đường cát giảm giá chỉ còn trên dưới 7.000 đồng/kg, tương đương giá thành sản xuất của các nhà máy. Vấn đề này vẫn còn bỏ ngỏ. Còn về phía nông dân, giá thành sản xuất mía 200-250 đồng/kg thì tình hình mía không tiêu thụ được, mía phơi ngoài đồng giảm sút chữ đường càng khó tránh lỗ lã.

Ông Võ Văn Sơn nói: “5 năm qua Casuco rất muốn hình thành vùng nguyên liệu ổn định, muốn ký hợp đồng tiêu thụ, giá sàn bao tiêu và sẵn sàng hỗ trợ nông dân giống, phân bón... Nhưng tới niên vụ này (2006-2007) ở vùng mía Phụng Hiệp chỉ được 3.825 ha có hợp đồng bao tiêu, chưa tới 50% kế hoạch nguyên liệu của 2 nhà máy. Tuy vậy, hướng giải quyết trước mắt là 2 nhà máy sẽ hoạt động tăng công suất đến hết tháng 1-2007, ưu tiên giải quyết lượng mía có hợp đồng bao tiêu và chỉ tiêu thụ mía trong vùng Phụng Hiệp”.

Một giám đốc nhà máy đường nhận định: “Muốn giải quyết tình trạng vùng nguyên liệu mía chồng lấn, khi thừa lúc thiếu, nông dân và nhà máy cần có sự hợp tác, tránh chuyện chạy theo giá cả làm ăn tự phát. Mỗi nhà máy có kế hoạch đầu tư vùng nguyên liệu và thực hiện hợp đồng kinh tế ký kết với nông dân. Nông dân ký hợp đồng phải thực hiện theo cam kết bán mía cho nhà máy, chứ không thể thấy giá thị trường bên ngoài cao thì “bẻ kèo”; còn tới lúc giá thấp dù không có ký hợp đồng vẫn cứ đổ lỗi cho nhà máy không thu mua. Mặt khác, đường cát RS giá khoảng 7.000 đồng/kg cho thấy có khả năng cạnh tranh chặn đứng đường nhập lậu. Mức giá này tương ứng với giá thu mua mía 300-400 đồng/kg. Nếu nông dân tăng năng suất trên 100 tấn mía/ha sẽ tạo vùng nguyên liệu ổn định để cả nhà máy và nông dân đều làm ăn có lãi”.

HỮU ĐỨC