Tỷ phú miền biên ải

Nguồn tin: Lao Động, 23/01/2009
Ngày cập nhật: 28/1/2009

Cốc Phương - cái tên theo tiếng địa phương là cái đáy hang, là nơi sâu thẳm nhất của núi rừng, là nơi ma thiêng nước độc. Hơn 10 năm về trước, nơi tận cùng của mảnh đất Việt Nam này chỉ toàn dấu chân thú rừng.

10 năm sau, những gia đình người Mông, người Dao từ Dìn Chìn, Mường Khương (Lào Cai) tới đã biến nơi đây thành một vùng đất trù mật. Những giọt mồ hôi của họ đổ ra liên tục trong 10 năm trên mảnh đất này giờ đã kết thành những "giọt vàng".

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

Từ Lào Cai vượt qua khoảng hơn trăm con dốc lên xuống khúc khuỷu, ngoằn ngoèo theo hướng Mường Khương là đến trung tâm xã Bản Lầu.

Từ Bản Lầu đi tiếp qua hai dãy núi dốc ngửa mặt lên trời rồi bám theo con đường lổn nhổn đá hộc cạnh dòng suối Na Mo phân chia biên giới Việt - Trung mới tới được Cốc Phương. Xa xôi diệu vợi là thế nhưng Hoàng Văn Cường - Phó Chủ tịch xã Bản Lầu, huyện Mường Khương trên đường dẫn chúng tôi vào Cốc Phương tỏ ra rất tự hào: "Là một xã biên giới, không buôn, không bán, không nghề phụ, hoàn toàn thuần nông nhưng dân Cốc Phương, dân Bản Lầu tỉ phú nhiều chả kém các anh ở vùng xuôi đâu nhé!".

Nhìn núi rừng mờ mịt trong mây, thêm cái rét đến quắt tai ở độ cao gần 2.000m khiến tôi buột miệng ngờ vực: "Rừng núi thế này thì đủ ăn đã là sướng lắm rồi chứ lấy đâu ra mà giàu được?". Anh Cường giải thích: "Mây mù quá nên anh không nhìn thấy gì đấy thôi, đợi lát nắng hửng lên, mây tan, các anh sẽ thấy những "đồi vàng, đồi bạc" của người dân. Thì ra cái mà anh Cường gọi là "đồi vàng, đồi bạc" ấy là bạt ngàn những nương dứa mật và chuối tiêu quả dài đang sắp đến mùa cho thu hoạch.

Câu chuyện khai sơn phá thạch biến Cốc Phương thành "mỏ vàng" phải bắt đầu từ gia đình tỉ phú Thào Chính Minh. Thào Chính Minh, 54 tuổi người dân tộc Mông "ngự" tại một dãy nhà gỗ dài đến hơn trăm mét, dựng như một khu phố nhỏ giữa rừng chuối bạt ngàn.

Là người dân tộc nhưng nhà Thào Chính Minh có sân láng bêtông nhẵn bóng, nhà bếp, công trình phụ xây dựng văn minh chẳng khác gì người thành phố, tài sản trong nhà không thiếu thứ gì từ ôtô 4 chỗ ngồi cho đến máy phát điện, máy bơm nước, tivi loại đắt tiền.

Có một thứ trong nhà Thào Chính Minh làm tôi tò mò hơn cả là cái tủ lạnh 450 lít hiệu Mitsubishi đá rơi tự động; diệt khuẩn bằng tia cực tím; chỉnh nhiệt độ từng khoang theo ý muốn mà nhiều người thành phố còn mơ không dám dùng. Tôi hỏi: Trời lạnh thế này thì anh mua tủ lạnh xịn làm gì? Minh gãi đầu cười, có tiền thì cứ mua chơi thôi...

Sau vài tuần rượu gạo ngâm chuối hột ấm bụng, cả chủ lẫn khách, Thào Chính Minh lùi dần câu chuyện về hơn 10 năm trước. Minh kể: Ngày xưa gia đình tôi và những người quanh đây đều ở trên Dìn Chìn. Nơi ấy quanh năm thiếu nước và người vùng xuôi lên công tác gọi nó là "Trường Sa trên cạn".

Thiếu nước nên làm cái gì cũng khó, đói, khổ lắm. Vào quãng năm 1998-1999, nhiều người không chịu được đã di cư vào Đắc Lắc, tôi cũng có ý định đi theo họ. Một hôm, ông Hoàng Chúng - Chủ tịch huyện Mường Khương lên Dìn Chìn uống rượu với dân bản và rủ tôi đi chơi, tưởng chủ tịch đưa đi đâu, ai ngờ ông đưa tôi cắt rừng vào đây ngắm đất.

Ở chính nơi này, ông ấy hỏi, đất ở đây có sống được không? Thấy có suối nước, đất đai rộng rãi, tôi mới bảo là sống được. Sau chuyến "đi chơi" ấy, tôi không vào Tây Nguyên nữa mà đưa cả gia đình, các anh em ruột vào đây vỡ đất làm nương. Minh tiếp: Những năm đầu về đây khổ lắm, rừng hoang vu, không có người, chỉ có mấy anh em nhà tôi dựng tạm túp lều để phát nương làm rẫy.

Lúc rảnh thì qua bên kia biên giới làm thuê, làm mướn kiếm tiền. Vài lần chúng tôi đi làm thuê cho những ông chủ trồng dứa, thấy họ trồng mà bán được khá tiền, thế là thay vì lấy tiền công, anh em nhà tôi bảo họ trả công bằng giống dứa. Dứa đem về trồng, hợp đất nên lên tốt lắm, ngay vụ đầu, gia đình tôi trồng được 3 vạn gốc dứa, thu được 6 nghìn tệ, hồi đó mỗi tệ mua được 1kg gạo nên gia đình tôi đã thừa ăn.

Vài năm, thấy gia đình tôi sống khoẻ, người dân Dìn Chìn và các nơi cũng về khai hoang, lập bản. Những cái bản mới như: Đồi Gianh, Pạc Bo, Na Lốc, Bãi Chuối.... cũng bắt đầu có từ đó. Học theo gia đình tôi, người dân cũng trồng cây dứa mật nên cả xã chả nhà nào thiếu ăn, thiếu mặc cả.

Như để minh chứng cho lời Thào Chính Minh, Phó Chủ tịch xã Bản Lầu Hoàng Văn Cường tiếp lời: Chỉ gần 10 năm cả một vùng hoang vu không người ở giáp biên giới toàn sỏi đá và thú rừng, nhưng sức người đã biến nơi đây thành một vùng trù mật vào loại giàu có nhất vùng.

Rạng rỡ những khuôn mặt

Câu chuyện với Thào Chính Minh mới được một lát, thì đã có tiếng trẻ con nheo nhéo gọi bác Minh đi uống rượu. Hoá ra chúng tôi vào Cốc Phương trúng ngày nhà Thào Din mổ lợn chuẩn bị làm đám cưới cho con trai đầu lòng. Thào Din hơn 40 tuổi sắp có con dâu nên mừng lắm, cho mổ 4 con lợn mỗi con tạ rưỡi, cả thảy ngót nghét gần nửa tấn thịt mời khắp cả bản ăn tiệc.

Đời sống khá nên người ta cũng hào sảng khác thường, khách lạ vào bản chơi cũng được kéo vào mâm rượu. Ly rượu cuối năm mừng dâu mới, rồi cũng loanh quanh lại chuyện chuối, dứa, nhà nào năm nay trồng được nhiều, nhà nào đã nhận tiền đặt cọc bán cả nương cho lái buôn, nhà nào mới mua ôtô. Xoè bàn tay ra, Thào Chính Minh bắt đầu tính: Quanh quanh bản giờ đã có hơn 5 chiếc ôtô rồi, này nhé, nhà Vàng Quang ở Bãi Chuối mua cái xe 8 ghế, Vàng Dìn mua xe 4 ghế, Vàng Phổng mua xe 4 ghế... rồi buông giọng trêu chọc: Thằng Vàng Phổng mua cái ôtô hơn 400 triệu về mà không biết lái cứ để đấy chơi, mỗi khi nó muốn đi đâu lại phải nhờ người lái đi.

Như chạm phải tự ái, Vàng Phổng bèn nhảy bổ sang: Tôi đang đi học lái dưới tỉnh rồi đấy, tháng sau thi. Cả đám được trận cười như nắc nẻ. Tôi hỏi, ở nơi này đường sá đi lại khó khăn, toàn đá hộc, xe tải đi lại còn lặc lè, các anh mua ôtô con để làm gì? Nhiều tiền chẳng biết làm gì thì mua ôtô thỉnh thoảng chở vợ con đi chơi cho sướng! - ai đó nói chen vào...

Thào Chính Minh kể: Năm nay nhà trồng được 15 vạn gốc dứa, hơn nghìn gốc chuối, thu hoạch vụ này trừ chi phí đi cũng còn lãi được gần 300 triệu, vẫn chưa nhiều bằng nhà Vàng Seo Dìn, vụ này nó trồng trên 20 vạn gốc dứa, mấy nghìn gốc chuối, ăn đủ. Rồi có vẻ tiếc: Không có đất nữa chứ, nếu còn đất thì còn giàu.

Tôi hỏi: Cả xã đều trồng dứa, trồng chuối, thu hoạch nhiều thế thì bán cho ai? Minh bảo: Cây dứa đây là dứa mật nên bán chạy lắm, chưa đến mùa thu hoạch mà dân buôn ở khắp nơi cả Việt Nam lẫn Trung Quốc đã tranh nhau đến đặt tiền trước để mua rồi nên lo gì không bán được.

Đến mùa thu hoạch, xe ôtô các nơi kéo nhau hàng đoàn dài đến thu mua rầm rập suốt đêm, thích lắm. Còn chuối thì cũng mới trồng dăm năm lại đây thôi, phía Trung Quốc họ thu mua về để chế biến nên bao nhiêu cũng hết, cứ 2,5 tệ/kg chuối, tính ra 1 buồng chuối bán được ít nhất là 120 nghìn, có vài ngàn gốc chuối thì cũng bỏ túi được vài trăm triệu đồng.

Trên đường trở ra, Vàng Seo Dìn mời chúng tôi vào nhà chơi để khoe cái ôtô mới toanh Dìn mới đi tận Hà Nội mua về. Xe của Dìn là xe Lacetti giá 350 triệu đồng mới chỉ lăn bánh từ Hà Nội về nhà Dìn, bùn đất vẫn còn nguyên không thèm rửa và nằm im ở đó chả đi đâu vì chẳng biết là do chưa biết lái hay Dìn còn mải đi nương chăm dứa.

Chưa hết, bước chân vào căn nhà 3 tầng mới xây hết gần 400 triệu của Dìn mới thấy chủ nhân sinh năm 1974 này cũng khá "ngông" khi mua nguyên cả 1 giàn máy vi tính màn hình LCD, máy quay phim về chỉ để... cho bọn trẻ con nó chơi trò chơi cho sướng.

Câu chuyện trở lại với anh Hoàng Văn Cường, anh cho biết: Xã có 7 thôn biên giới với 360 hộ dân, hộ nào cũng trồng dứa và chuối. Hiện nay có 700ha dứa, hơn 100ha chuối, khả năng sang năm diện tích chuối sẽ được mở rộng hơn nữa. Thu nhập từ những cây nông sản này mỗi vụ được gần 60 tỉ, tính trung bình mỗi hộ, mỗi năm thu nhập bình quân từ 80-90 triệu đồng từ bán dứa, bán chuối, đó là chưa kể một khoản thu không nhỏ từ lúa, đậu tương.

Nhà nào chăm chỉ làm ăn, tích cóp vài năm là có bạc tỉ trong nhà. Rồi anh Cường bảo: Đồng bào vốn tiết kiệm và giấu tiền kỹ lắm nên hầu hết những nhà đã mua ôtô là những nhà đều có bạc tỉ nhưng lại chăm làm, không ăn chơi, mà có muốn ăn chơi thì cũng không biết chơi gì ở xó rừng này nên mới mua ôtô để đấy giữ của thôi.

Miền biên ải giá lạnh mờ sương, nhưng câu chuyện về những tỉ phú người Mông, người Dao nơi này luôn khiến lòng ấm lại bởi họ không chỉ là những người giữ đất cho đất nước, mà còn làm giàu được trên chính mảnh đất tiền tiêu ấy.

Ngô Chí Tùng