Nông dân và doanh nghiệp: Cùng chia sẻ khó khăn và lợi nhuận

Nguồn tin: Bà Rịa - Vũng Tàu, 15/12/2008
Ngày cập nhật: 15/12/2008

Trong những năm qua, bà con nông dân luôn chịu cảnh “được mùa rớt giá”, việc sản xuất và tiêu thụ nông sản luôn là “cuộc chiến” giành giật lợi nhuận giữa nông dân và doanh nghiệp. Gần đây, giữa nhà nông và doanh nghiệp đã có những cái “bắt tay”, tuy chưa nhiều, nhưng đã tạo nên những mô hình làm ăn có hiệu quả, hứa hẹn hướng đi bền vững cho ngành nông nghiệp.

CẢ HAI CÙNG CÓ LỢI

Thời gian qua, Công ty hạt giống liên doanh Đông Tây, TP. Hồ Chí Minh đã phối hợp cùng Hội Nông dân các địa phương trong tỉnh triển khai mô hình điểm bao tiêu nông sản cho nông dân. Mô hình đầu tiên được Công ty Đông Tây xây dựng là cung ứng giống bắp, ca cao, đậu xanh cho bà con nông dân ở tổ 12, ấp Suối Lúp, xã Bình Ba, huyện Châu Đức trồng trên diện tích 7ha. Hình thức ký hợp đồng bao tiêu được thoả thuận như sau: Doanh nghiệp bao tiêu 50% sản lượng sau khi thu hoạch với giá hợp đồng, 50% còn lại sẽ thu mua theo giá của thị trường vào thời điểm thu hoạch. Tuy nhiên, nếu giá nông sản trên thị trường thấp hơn giá hợp đồng công ty sẽ thu mua 50% còn lại với giá bao tiêu. Ông Bùi Minh Hải, ấp Suối Lúp, xã Bình Ba cho biết, giá thu mua của công ty đưa ra luôn cao gấp 2-3 lần giá thị trường nên bà con nông dân không lo bị lỗ.

Ông Nguyễn Tiến, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Ba cho biết, Công ty Đông Tây chịu trách nhiệm chính về kỹ thuật (kỹ thuật trồng, thu hoạch, phân loại sản phẩm), ứng trước vật tư (hạt giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật...) và thu mua hết sản phẩm nông dân sản xuất, người nông dân chỉ việc bỏ công trồng theo diện tích đã ký theo hợp đồng. Do vậy, so với hình thức trồng tự phát trước đây vụ rồi, bà con nông dân có lãi hơn 3-5 triệu đồng/ha.

Từ những kết quả ban đầu, hiện nay Công ty Đông Tây đã mở rộng bao tiêu các loại cây trồng khác như đậu cove, đậu đũa… trên diện tích hơn 1.000 ha trong toàn tỉnh, tập trung tại các huyện Tân Thành, Châu Đức, Xuyên Mộc. Ông Nguyễn Văn Khoa, nhân viên Công ty Đông Tây cho biết, trong thời gian tới, công ty sẽ tiếp tục mở rộng diện tích bao tiêu sản phẩm trong toàn tỉnh. “Với cách làm này, không những nông dân tìm được đầu ra ổn định mà công ty cũng có đủ nguồn nguyên liệu cung ứng, bảo đảm cho hoạt động sản xuất”, ông Khoa nói.

Ngoài công ty Đông Tây, Công ty hạt giống CP, TP. Hồ Chí Minh cũng ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho hơn 500ha bắp của nông dân trong tỉnh và nhiều mặt hàng nông sản khác của nông dân cũng được các đối tác như: Nhà hàng, siêu thị trong và ngoài tỉnh ký các hợp đồng bao tiêu.

CẦN THAY ĐỔI TƯ DUY

Việc các công ty bao tiêu sản phẩm cho nông dân không phải là cách làm mới, nhưng đã đem lại hiệu quả, nông dân đã không còn phải chịu cảnh thấp thỏm khi vào vụ thu hoạch. Tuy nhiên, cho đến nay những cái “bắt tay” giữa nhà nông và doanh nghiệp vẫn chưa nhiều. Nguyên nhân là do ngành nông nghiệp phát triển tự phát với quy mô nhỏ lẻ, dẫn đến nghịch lý “thừa và thiếu”, sản phẩm nông dân trồng không biết bán cho ai, trong khi thị trường thì thiếu sản phẩm để tiêu thụ. Ông Nguyễn Thanh Tuấn, Chủ nhiệm HTX Phước Hải, huyện Tân Thành cho biết, hiện sản phẩm rau an toàn của HTX vẫn thiếu đầu ra ổn định, vẫn phải bán trôi nổi trên thị trường. Thế nhưng, khi hệ thống siêu thị Co.op Mart ở TP. Hồ Chí Minh ký hợp đồng yêu cầu HTX cung cấp 2 tấn rau các loại/ngày thì HTX không đáp ứng được do công nghệ sản xuất thấp, sản lượng ít.

Ông Trần Ngọc Thới, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng: “Nông dân sản xuất theo tập quán lạc hậu nên nông sản làm ra không có số lượng lớn, không đồng đều về giống, mẫu mã, chất lượng, dẫn đến giá thành cao và giảm khả năng cạnh tranh. Vì vậy, nông dân cần thay đổi tư duy, liên kết với nhau tạo thành tổ sản xuất, HTX để tự cứu mình”. Theo đó, HTX sẽ là đầu mối trung gian giữa nông dân và doanh nghiệp, bảo đảm lợi ích hài hoà của hai phía, nông dân sản xuất theo yêu cầu của doanh nghiệp, bảo đảm quy trình sản xuất bền vững, an toàn, xóa bỏ sản xuất theo kiểu tự do; chú trọng xây dựng thương hiệu cho những sản phẩm nông nghiệp nhằm bảo đảm các tiêu chuẩn về sản lượng và chất lượng thì sản phẩm mới có giá trị cao. Đồng thời, doanh nghiệp cũng quan tâm chia sẻ rủi ro với nông dân trong những trường hợp mất mùa do thiên tai, dịch bệnh gây ra… có như vậy thì mối quan hệ giữa nông dân và doanh nghiệp mới được bền vững theo hướng hợp tác, cùng nhau chia sẻ khó khăn và lợi nhuận.

Thanh Nga