Nghề gò quất ở Hà Nội

Nghề gò quất xuất hiện mấy năm gần đây. Trước đây người trồng quất thường tự gò lấy, chính vì tự gò nên tán cây quất không đẹp và đã không đẹp thì bán dứt khoát rẻ hơn. Một cây quất đầu tư suốt năm chỉ trông chờ vào ngày Tết, nếu bán rẻ thì uổng công, vì thế mới sinh ra nghề gò quất.

Để đến với nghề gò quất, phải là người có bàn tay và con mắt khéo léo, biết chuyển cây quất từ chỗ tán qủa rải rác đến tập trung chúng lại, bắt chúng phô quả ra ngoài trải đều xung quanh từ gốc tới ngọn, điểm xuyết quả xanh, quả chín và lộc biếc… Đây là cả một nghệ thuật mà không mấy ai làm được. Theo ông Nguyễn Văn Khoa, một chủ vườn có hàng trăm cây quất đẹp ở phường Tứ Liên (Hà Nội) thì nghề gò quất đang có giá. Mỗi dịp giáp Tết, ông phải thuê một người gò quất với giá 50 – 100 nghìn đồng và cơm ba bữa một ngày. Nếu cây quất cao to phải bắc thang thì thuê đến 100 nghìn đồng/cây, một vườn quất có trăm cây thuê gò phải mất vài ba triệu. Anh Lê Văn Thiện quê ở Hưng Yên ra Hà Nội làm nghề gò quất có thâm niên gần chục năm nay cho biết: Nghề gò quất tuy cho thu nhập cao nhưng không phải ai làm cũng được. Gò quất đòi hỏi kiên trì, ngoài bàn tay khéo léo còn có con mắt mỹ thuật. Cây quất có dáng nào, thế nào thì phải uốn cành, đan quả thế nào mới cho một cây quất đẹp. Việc chuẩn bị cho công việc gò quất cũng phải tính toán kỹ lưỡng, đầu tư mua dây thép không rỉ và một số dao, kéo tinh, sắc bén để có thể tỉa cho cây quất bớt cành phụ, giảm lá, phô bày quả... Có những cây quất to và cao từ 2 đến 3 mét, người gò quất phải bắc thang, tối đến thắp điện mà gò. Ngắm, gò, lại ngắm, gò… tỉ mỉ và công phu, song cũng là thú vui cuả người trồng cây.

Anh Trần Tiến Như ở phường Hàng Đào, với con mắt nghệ thuật và bàn tay tài hoa, năm nào gần Tết Nguyên đán anh cũng về Tứ Liên nhận gò quất. Nhờ khéo tay, gò đẹp, giá phải chăng nên kể từ ngày bước chân về Tứ Liên đến nay, anh không có ngày nghỉ, bởi nhiều gia đình đã đăng ký trước. Anh cho biết, việc gò quất phải kiên trì, có lúc cần biết thư giãn, không nóng vội, ngồi nhâm nhi chén nước trà mà ngắm nhìn tán quất để gò theo cách nào cây sẽ đẹp nhất. Nhưng cũng không cho phép kéo dài thời gian quá, bởi khi quất đã chín mọng, nếu lúc này cố gò, đụng vào là rất dễ làm cho quả rụng. Không may phải mấy hôm mưa phùn gió bấc thì chậm tiến độ, gia chủ bắt đền chứ chẳng chơi. Muốn gò quất phải chọn khi quả quất chín lốm đốm. Cây quất lúc đó lá còn rất ít, chuẩn bị đâm lộc và hoa. Muốn để cây quất đẹp có đủ “tứ đại đồng đường”, tức là cây quất có đủ quả chín, quả xanh, lộc biếc và nẩy hoa trắng, người gò quất phải biết đan cành làm sao cho cây quất không bị thô cứng, dáng vẫn tự nhiên. Trước khi gò, nhất là những cây quất thế, người thợ phải ngắm nghía và định hình dáng quất rồi mới bắt tay vào gò. Nếu không định hình cứ lao vào gò ngay, khi gò xong cây quất có dáng xấu, lại dỡ ra gò lại thì nát cây quất luôn, lúc đó gia chủ họ bắt đền thì hết công.

Từ năm 2004, các làng quất ở Tây Hồ như Quảng An, Tứ Liên, Nhật Tân và Phú Thượng đều thuê người gò quất. Những người làm nghề này hầu hết từ các tỉnh xung quanh ra Hà Nội như Hưng Yên, Vĩnh Phúc… Thời vụ đầu tháng mười cho đến hết tháng một dương lịch năm sau thì hết, trong thời gian gần 3 tháng này, các thợ gò quất thu nhập cũng kha khá, khoảng 3 triệu đồng/tháng. Mỗi cây quất đẹp, ngoài công chăm bẵm của người trồng quất, còn phải kể đến công của người gò quất. Nghề gò quất chưa thành văn nhưng đã dần dần đi vào cuộc sống của người dân trồng quất, làm đẹp cho cuộc sống.

Kiều Linh

Các tin khác:

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: