ĐBSCL: Chim, cò... kêu cứu

Nguồn tin: Báo Vĩnh Long, 17/10/2009
Ngày cập nhật: 19/10/2009

Những năm gần đây, phong trào chơi chim cảnh đã rộn rịp hẳn lên, lôi kéo thêm nhiều hoạt động đánh bắt các loài chim hoang dã và bên cạnh những món ăn chế biến từ thịt chim, cò cũng được nhiều người ưa chuộng. Đặc biệt tại các vườn Bằng Lăng (Thốt Nốt – Cần Thơ), vườn cò Ruột Tượng (Rạch Giá – Kiên Giang), vườn cò Đại Thành (Phụng Hiệp – Hậu Giang)… nhiều người đã dùng biện pháp tinh vi săn bắt khiến cho người quan tâm đến môi trường sống trong tự nhiên cảm thấy vô cùng bức xúc.

Mặc dù dư luận và báo chí đã nhiều lần cảnh báo nạn săn bắt các loài chim trời quý hiếm nhưng các tay bẫy chim vẫn ngang nhiên săn lùng, đuổi bắt một cách thô bạo. Ngay cả những vườn chim, cò nổi tiếng ở ĐBSCL, từng thu hút khách du lịch đem lại nguồn doanh thu mỗi năm hàng trăm triệu đồng và được nhiều người biết đến như vườn chim, cò ở Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Cần Thơ, Kiên Giang… nay bị săn đuổi ráo riết, khiến số lượng chim cò mỗi ngày càng ít đi, các vườn chim, cò xưa kia đông đúc nay vắng tanh.

Chim, cò bố mẹ sau một ngày kiếm ăn ở đồng ruộng ăn nhằm bả độc bay về mớm mồi cho con, sau đó cả chim mẹ và chim non đều chết một cách thảm hại. Cò sau khi nuốt lưỡi câu của con người cố gượng bay về tổ sau đó mới chết. Ông Nguyễn Ngọc Thuyền, chủ vườn cò Bằng Lăng trên 50 năm sống chung với chim, cò ở quận Thốt Nốt - Cần Thơ bức xúc cho biết: Mỗi năm có hàng vạn con bị chết do bị con người thuốc, thương tích và mắc câu bay về vườn cò của ông và chính tay ông đã cứu sống hàng chục con mỗi tuần. Ngoài việc săn đuổi các loài chim có bộ lông đẹp và tiếng hót hay, nhiều thợ săn còn giăng bẫy bắt cả những loài chim có ích cho nhà nông như: chim ụt, chim cu, chim sâu và ngay những loài chim bé nhỏ như dồng dộc, áo già, lá rụng… để bán cho khách hành hương mua phóng sanh. Các loài chim thịt như cò, bìm bịp, quốc, cu, le le, gà nước, cồng cộc… cũng bị trói thành xâu, nhốt thành lồng, mỗi ngày có tới vài ngàn con đủ loại mang ra chợ hoặc bán ở các cửa hàng ăn uống.

Bức xúc nhất hiện nay là tại khu du lịch sinh thái “Vườn cò Bằng Lăng” ở phường Thới Thuận, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ, nơi có một đàn chim trời khoảng 600.000 con đang cư trú trên một khu vườn rộng gần 3,4 ha, mỗi ngày thu hút hơn 100 du khách trong và ngoài nước đến tham quan, nhưng ngày ngày phải đối mặt với những “sát thủ” đang rình rập cách vườn cò chưa đầy 50m. Họ dùng mọåi biện pháp như bẫy lưới, bẫy bằng lưỡi câu, thuốc cò và gần đầy nhất là dùng cassette phát ra những tiếng chim kêu để dụ đàn chim đến và bẫy bằng lưới. Mỗi lần như vậy đàn chim, cò bị sập bẫy lên hàng chục con.

Ông Nguyễn Ngọc Thuyền, chủ vườn cò Bằng Lăng buồn bã: “Hiện đang vào mùa nước lên, ruộng lúa đã thu hoạch xong, chim, cò chỉ dựa vào nguồn cá trên đồng làm thức ăn. Chính vì vậy, các tay sát thủ dùng đến mấy chục tay lưới căng dọc, bủa ngang dưới mặt nước giống như một mê hồn trận. Nhờ vào con chim mồi được cột chân vào cây giềng lưới phát lên tiếng kêu, đàn chim sà xuống vướng vào lưới. Mỗi ngày họ tóm cổ vài trăm con là chuyện bình thường”. Tôi đã nhiều lần năn nỉ chúng nên giăng bẫy tránh xa vườn cò vài trăm mét, nhưng họ nghỉ chim cò cá nước ai bắt được nấy ăn”. Bọn sát thủ chim, cò không những ngang ngược mà còn hăm dọa đòi đánh cả chủ vườn cò… Chúng tôi, làm quen được một tay sát thủ chim cò tên T.V.T ở quận Thốt Nốt vừa giải nghệ, đổi nghề chạy xe ôm trên tuyến QL91 bộc bạch: “Tôi làm nghề săn bắt chim, cò hơn 10 năm qua nhưng làm nghề đó vẫn không thấy khá. Nếu vào mùa nước lũ đem lưới ra ruộng bắt cồng cộc, cách vườn cò Bằng Lăng chưa đầy 100m, mỗi ngày cũng bắt vài chục con, hôm nào nhiều nguyên đàn đáp xuống cùng lúc thì vài trăm con. Trung bình giá một con cồng cộc 30 - 40 ngàn đồng, cò lớn giá 24 - 30 ngàn đồng/con. Bắt bán ngày nào đủ ăn ngày đó, bắt riết thấy “tội lỗi” quá nên bỏ nghề luôn”. Chúng tôi bắt gặp những quán ăn nổi tiếng ở quận Thốt Nốt và cả những nhà hàng sang trọng tại TP Cần Thơ đề bảng giá chi tiết các món ăn từ thịt chim, cò như cồng cộc rô ti 120 ngàn đồng/con, cò nấu cháo lòng giá 100 ngàn đồng/con, lẩu cò 85 ngàn đồng/con, cò nướng 80 ngàn đồng, cò khìa 80 ngàn đồng/con… Ngoài ra, họ còn bán cả trứng chim, cò giá 4 - 5 ngàn đồng/trứng.

Ông Võ Văn Phú, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin - Thể thao quận Thốt Nốt cùng ông Thuyền chủ vườn cò Bằng Lăng đã quá bức xúc nên mượn xuồng đưa chúng tôi ra tận bãi lưới của những tay sát thủ chim, cò để quan sát. Nhìn thoáng qua, tôi nhẩm tính trên mặt nước khoảng chừng vài mẫu đất có tới gần 100 tay lưới giăng ngầm dưới nước và khoảng 200 con chim mồi (loại cồng cộc lông đen) đang chấp chới trên các đầu cọc để dụ đồng loại. Nhìn cách “bày binh bố trận”, chúng tôi mới nhận ra đây là một cái bẫy vô cùng... “nham hiểm”. Cồng cộc là loài chim chuyên lặn dưới nước để bắt mồi, do đó con nào sà xuống là coi như lọt vào cửa tử. Tôi thử kéo lên một vài tay lưới, rõ ràng chỗ nào cũng có chim vướng lưới.

Ông Phú cho biết: Tình trạng săn bắt chim cò ở Bằng Lăng đã diễn ra lén lút từ lâu nhưng chưa bao giờ công khai và thách thức dư luận, chính quyền như hiện nay. Chính quyền cũng đành “bó tay” vì Nhà nước chưa có chính sách cụ thể vì đây là động vật hoang dã, nên việc săn bắt ở vườn cò Bằng Lăng chúng tôi còn cách là động viên bỏ nghề, ông Phú nói!

Đã đến lúc chúng ta và ngành chức năng cần phải có những hành động tích cực để cứu lấy những đàn chim trời, đặc biệt là những loài chim có ích cho nhà nông và các loại quý hiếm đã được ghi trong sách đỏ. Tiếc thay, mấy thập niên qua, loài người đã đối xử với loài chim trời một cách quá tàn bạo bằng nhiều phương tiện đánh bắt tinh vi như bẫy lưới, bẫy sập, súng săn, hóa chất, keo dính, cắm câu… kể cả phương tiện hiện đại như bẫy âm thanh.

người bẫy chim thường nhắm vào các tổ chim non, chim bổi, đặc biệt là những loại hót hay như họa mi, khướu, sơn ca, chích chòe, sáo, cưỡng. Hành động bắt chim cả đàn, cả tổ như hiện nay không bao lâu nữa sẽ dẫn tới sự mất cân bằng sinh thái, hậu quả không thể lường hết được.

LÊ HOÀNG VŨ