Vườn ươm của những loài hoa, cây cảnh chất lượng cao

Nguồn tin: Nhân Dân, 16/04/2011
Ngày cập nhật: 18/4/2011

Hơn một trăm mẫu giống hoa được lưu giữ phục vụ công tác tạo giống. Các giống hoa mới được lai tạo như lay ơn lai ÐL1 và ÐL2, lan hồ điệp ban mai hồng; hoa lyly VN 01 và VN 02... đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. 13 giống hoa hồng, cúc, lay ơn đỏ, đồng tiền, lan hồ điệp, hồng môn, loa kèn tứ quý... được tuyển chọn, có tốc độ sinh trưởng nhanh, chống chịu sâu bệnh tốt hiện đang được trồng ở khắp các tỉnh, thành trong cả nước. Ðó là kết quả từ việc ứng dụng khá thành công những nghiên cứu về hoa, cây cảnh của Viện nghiên cứu rau quả trong thời gian qua.

Lai tạo giống hoa Lan Hồ Điệp mới tại trung tâm nghiên cứu phát triển hoa, cây cảnh.

Ðể phát triển nghề trồng hoa, cây cảnh ở Việt Nam, từ năm 1994, Tổng công ty Rau quả Việt Nam (nay là Tổng công ty Rau quả và Nông sản) đã thành lập bộ môn nghiên cứu hoa, cây cảnh trực thuộc Viện nghiên cứu Rau quả. Tuy nhiên do điều kiện kinh tế đất nước lúc bấy giờ còn đang khó khăn, mặt khác là đơn vị nghiên cứu, mang tính chất phục vụ xã hội, trực thuộc doanh nghiệp nên điều kiện nghiên cứu của bộ môn hoa, cây cảnh bị hạn chế. Phải đến năm 2004, lĩnh vực nghiên cứu này mới thật sự được phát huy và liên tiếp gặt hái những thành công.

Trong sáu năm qua, thông qua nhiều đề tài, dự án các cấp trong lĩnh vực hoa, cây cảnh, Viện nghiên cứu Rau quả đã điều tra, đánh giá và thu thập, lưu giữ được nhiều nguồn gien quý giá phục vụ công tác nghiên cứu và phát triển giống. Ðó là 65 mẫu giống hoa lan, 12 mẫu giống hoa đào, tám mẫu giống hoa lyly, 15 mẫu giống hoa đồng tiền, 22 mẫu giống hoa cúc. Bên cạnh việc lai tạo thành công các giống hoa mới, phát triển khỏe, hoa to, mầu sắc hoa đẹp, chống chịu sâu bệnh tốt, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, thích hợp với điều kiện Việt Nam, Viện cũng tuyển chọn được 13 giống hoa mới. Ðặc biệt, những giống này sinh trưởng nhanh, chống chịu sâu bệnh tốt, số bông thu được nhiều, hiệu quả cao hơn từ hai đến bốn lần so với giống ưu tú trong nước, được người sản xuất và tiêu dùng đánh giá cao. Hiện nay, các giống này được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận và được trồng ở khắp các tỉnh, thành trong cả nước. Viện Nghiên cứu rau quả cũng xây dựng và hoàn thiện các quy trình kỹ thuật nhân giống hoa, quy trình công nghệ trồng, chăm sóc, điều khiển sinh trưởng cho các cây hoa thông thường và cao cấp như hoa hồng, hoa cúc, hoa đồng tiền, hoa cẩm chướng, hoa loa kèn, hoa lyly, hoa đào, hoa mai, hoa lan hồ điệp... nở hoa đúng dịp mong muốn, nâng cao năng suất, chất lượng hoa. Các quy trình này áp dụng sản xuất đã làm tăng hiệu quả kinh tế lên gấp hai đến ba lần so với quy trình thông thường. Tùy điều kiện của từng vùng, từng địa phương trên cả nước, Viện tiến hành chuyển giao, hướng dẫn kỹ thuật, xây dựng mô hình trồng các loại giống hoa cho 26 tỉnh, thành phố, từ Gia Lai, Phú Yên đến Cao Bằng, Quảng Ninh với quy mô khoảng 100 ha hoa các loại. Trong đó, 20 ha hoa trồng trong nhà lưới thu nhập từ 550 đến 800 triệu đồng/ha/năm, 80 ha hoa trồng ngoài tự nhiên đạt thu nhập từ 250 đến 350 triệu đồng/ha/năm, lợi nhuận đạt từ 30 đến 40%.

Trong bối cảnh hội nhập, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, nhu cầu tiêu dùng hoa, cây cảnh trong nước và xuất khẩu càng lớn, trong khi đó việc nghiên cứu phát triển về hoa, cây cảnh ở Việt Nam vẫn còn nhiều tồn tại cần giải quyết. Ðó là, chưa có đơn vị độc lập, chuyên sâu chuyên nghiên cứu về hoa, cây cảnh; đội ngũ cán bộ nghiên cứu vẫn còn phân tán, tản mạn, chưa có sự phối hợp chặt chẽ; kết quả nghiên cứu vẫn theo hướng chọn lọc, tiếp thu công nghệ từ nước ngoài là chính, chưa có nhiều giống mới có chất lượng cao, được tạo ra từ kết quả do lai tạo trong nước. Công nghệ và kỹ thuật sản xuất, bảo quản hoa chưa cao, từ đó dẫn đến năng suất thấp, chất lượng hoa, cây cảnh đạt tiêu chuẩn xuất khẩu chưa nhiều.

Ðể khắc phục những hạn chế trong việc nghiên cứu và sản xuất hoa, cây cảnh, đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, giữa tháng 3 vừa qua, trên cơ sở nâng cấp bộ môn hoa, cây cảnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ký quyết định cho phép thành lập Trung tâm nghiên cứu phát triển hoa, cây cảnh, trực thuộc Viện Nghiên cứu rau quả. Ðây sẽ là điều kiện thuận lợi cho những cán bộ làm công tác nghiên cứu hoa, cây cảnh ở Viện Nghiên cứu rau quả và cũng là cơ hội để các nhà khoa học, người sản xuất hoa, cây cảnh liên kết, hợp tác tạo ra những loài hoa, cây cảnh đẹp, có giá trị cao, góp phần thúc đẩy nghề trồng hoa, cây cảnh ở Việt Nam tiến xa hơn.

Trước mắt Trung tâm nghiên cứu phát triển hoa, cây cảnh hướng tới tập trung sử dụng các phương pháp truyền thống và hiện đại (lai hữu tính, xử lý đột biến, chuyển gien...), kết hợp với chọn lọc từ nguồn gien trong nước, nước ngoài... tạo ra những giống hoa, cây cảnh mới có năng suất cao, phẩm chất tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái Việt Nam. Ðối tượng chủ yếu là hoa lan, hoa lyly, loa kèn cúc, hoa hồng, hoa lay ơn, hoa đồng tiền, hoa cẩm chướng, hoa lan, hoa sen, các loại hoa chậu, cây cảnh trang trí, cây bon sai... Ngoài ra, Trung tâm sẽ thu thập, lưu giữ hoa, cây cảnh thông dụng và quý hiếm, xây dựng và hoàn thiện quy trình nhân giống các giống hoa, cây cảnh phục vụ sản xuất. Ứng dụng công nghệ cao, công nghệ sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, làm cho hoa nở theo ý muốn. Sử dụng các tác nhân vật lý, cơ học, hóa học nghiên cứu các biện pháp thu hái, xử lý, bảo quản và vận chuyển hoa nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch và nâng cao giá trị cây hoa. Chuyển giao công nghệ, xây dựng các mô hình trình diễn về giống và biện pháp kỹ thuật ứng dụng công nghệ cao cho các vùng, các địa phương, tổ chức, cá nhân trong cả nước.

TS ÐẶNG VĂN ÐÔNG