Hụi heo ăn tết: cách trợ giá cho người chăn nuôi

Nguồn tin: Sài gòn giải phóng, 24/01/2012
Ngày cập nhật: 26/1/2012

Ở miền Tây, nhà nào có nồi thịt kho là bằng chứng tối thiểu để nói lên rằng nhà đó có chuẩn bị ăn tết. Do vậy, cứ sau độ thu hoạch lúa đông xuân (tháng 3 – 4 dương lịch) là không ít người dân nông thôn đã tính chuyện nồi thịt kho cho tết Nguyên đán năm tiếp theo. Hụi heo là hình thức đảm bảo nhất để đến cuối năm, người chơi hụi có nồi thịt kho trong nhà mà không phải lo chuyện giá chợ biến động thất thường.

Mua thịt “non”

Có người ví von chơi hụi heo là hình thức mua thịt non. Nhưng, trong thực tế hụi heo là biện pháp giúp dân nông thôn có thịt heo ăn tết, qua đó người chơi hụi còn chia sẻ được với người chăn nuôi khi giá cả xuống thấp qua việc trợ giá cho người chăn nuôi. Điều này có thể nhận thấy rất rõ ngay trong cái tết năm nay. Hơn thế nữa, theo các bậc cao niên, hụi heo còn kết chặt tình thân trong cộng đồng dân cư thông qua việc “bù qua sớt lại” không toan tính tỉ mỉ trong phân chia thịt đem về ăn tết.

Chị Nguyễn Thị Thắm ở xã Đông Hiệp (huyện Cờ Đỏ - Cần Thơ) cho biết, cận tết năm nay, trong khi giá heo hơi trên thị trường ở mức 4,5 – 4,8 triệu đồng/tạ, thì heo của người nuôi trong dây hụi (hoặc người nuôi bán cho chủ hụi) được tính giá 5 triệu đồng/tạ. Vì sao như vậy? Chị Thắm giải thích, giá này do cả nhóm “hụi viên” quyết định tại thời điểm mổ heo. Năm nay, nhóm hụi viên của chị Thắm quyết định mổ heo ngày 27 tháng chạp, thời điểm đó giá heo đang tăng từ 4,2 – 4,4 triệu đồng/tạ lên mức 4,5 – 4,8 triệu đồng/tạ trong vòng hơn một tuần. Chính vì vậy cả nhóm hụi viên tính giá heo hơi theo công thức tăng giá bình quân đến ngày 29 tết để trợ giá cho người nuôi heo, vì theo họ, người nuôi đã phải trải qua thời kỳ biến động giá thức ăn chăn nuôi. Dù vậy, cuối năm hụi viên nào cũng được chia 5kg thịt heo. Với giá thịt heo chợ ở mức 70.000 – 80.000 đồng/kg hôm phiên chợ 29 tết, hụi viên nào cũng hết sức hài lòng với kiểu mua thịt “non” này.

Ở xứ lúa miền Tây, người ta thường nghe nói tới chuyện mua bán lúa non, còn chuyện mua thịt non là cách nói của những người chơi hụi heo. Nhưng nếu người bán lúa non chịu thiệt thòi là chính, thì người bán thịt (heo) “non” theo kiểu này cũng có lợi thông qua việc tính toán giá cả. Nhất cử lưỡng tiện, anh Nguyễn Hữu Hoàng, hụi viên hụi heo nói rằng, ở vùng quê Cờ Đỏ này có tới 60 – 70% người dân chơi hụi heo để tết đến có thịt treo trong nhà.

Theo giao kèo (bằng miệng) chơi hụi heo ăn tết, hàng năm, mỗi hụi viên góp 200.000 đồng cho chủ hụi quản lý, tính chuyện chăn nuôi… Cuối năm, tổng nguồn vốn góp này (không tính lãi) được sử dụng vào việc mua heo hơi, mổ thịt, chia đều cho từng hụi viên. Hoa hồng cho chủ hụi là phần lòng, đầu… heo, chủ hụi dùng thết đãi những người tiếp sức trong việc giết, mổ heo.

Hụi heo cũng bể

Bể hụi theo cách hiểu thông thường làm cho không ít hụi viên phá sản trong công ăn việc làm hoặc vỡ nợ dây chuyền. Nhưng đối với hụi heo thì hụi chỉ bể khi tất cả các hụi viên cùng đồng ý. Hụi trả tiền mặt khi bể ra thì chuyện đứt vốn là không lạ, còn hụi heo lỡ bể thì tất cả các hụi viên đều được hoàn trả vốn đầy đủ.

Năm trước, những ngày cận tết Tân Mão, giá mỗi tạ heo hơi khoảng 3 triệu đồng, một số dây hụi quyết định mua heo ở mức giá này để chia thịt. Giá heo tăng bất ngờ ở những ngày cuối năm âm lịch lên mức 3,8 - 4 triệu đồng/tạ. Vài dây hụi chưa kịp thống nhất ngày mổ heo, chưa mua được heo để giết thịt…đành thoả thuận cho bể hụi. Khi hụi bể, chủ hụi có trách nhiệm hoàn trả lại số tiền của hội viên đóng góp hồi đầu năm (200.000đồng) để từng hụi viên tự ra chợ mua thịt cho nhà mình.

Tuỳ số lượng hụi viên trong từng dây hụi mà các thành viên cùng quyết định trọng lượng heo hơi cần mua. Nếu số hụi viên ít mà muốn có nhiều thịt cho hụi viên ăn tết, chủ hụi có thể quyết định tăng trọng lượng heo hơi cần mua, cân đối số tiền đang có, từng hụi viên góp thêm số tiền cho đủ phần chi mua heo hơi. Chị Lệ Thuỷ, ở xã Trường Xuân (Cờ Đỏ) cho rằng, hụi heo hiếm khi bể, đa phần là chuyện góp tiền thêm để có nhiều thịt ăn tết cho đàng hoàng, khi giá heo lên quá cao hoặc dây hụi có ít hụi viên. Theo chị Thuỷ, dân nông thôn không có hụi heo thì chuyện chạy tiền lo nồi thịt kho cho ngày tết cũng không đơn giản chút nào.

NGỌC TÙNG