"Hòn ngọc" trên biển phương nam

Nguồn tin: ND, 02/08/2008
Ngày cập nhật: 6/8/2008

Sách Gia Ðịnh thành thông chí của Trịnh Hoài Ðức ghi: Hòn Tre là Ðảo Tre. Ông diễn tả: "ở biển phía Ðông Nam trấn, chu vi 20 dặm làm án ngoại cho hải cảng Kiên Giang". Nhìn từ thành phố Rạch Giá (Kiên Giang), Hòn Tre giống hình một con rùa khổng lồ...

Một góc biển Hòn Tre.

Từ Rạch Giá, với 42.000 đồng vé tàu cao tốc, gần 1 giờ đồng hồ tàu chạy là tới Hòn Tre. Cô Thu Ba thường ra vô hòn cho biết, khi nào tàu chạy không thấy "cái đuôi" Hòn Ðất (cũng thuộc tỉnh Kiên Giang) là tới Hòn Tre - thị trấn chính của huyện đảo Kiên Hải (gồm Hòn Tre, Hòn Sơn Rái (Lại Sơn) và quần đảo Nam Du thuộc xã An Sơn và Nam Du, người dân địa phương quen gọi là Hòn Củ Tron).

Tàu cặp bến, bước vài bước cầu cảng đã tiếp cận ngay khu chợ bán thịt heo, rau trái nhập từ bờ, bên cạnh là hải sản tươi roi rói, nào tôm, cua, ghẹ, cá mú, cá đuối, cá sốc, cá kìm, cá ngát... Không chỉ vậy, chợ còn kéo dài theo trục đường chính của đảo. Mùa gió nam này là mùa ghẹ cu li, tôm tích, nhất là ve sữa. Chạng vạng tối, hầu như dân cả đảo đều xách đèn pin lên núi tìm bắt ve sữa. Không khí chộn rộn, vui như đêm hội. Ánh đèn pin lóe sáng quét từng vệt trên các thân cây. Tiếng trẻ con náo nức khoe với nhau mỗi khi bắt được con côn trùng có cánh và tiếng kêu nao lòng này.

Chị Trần Thị Thoa, người chuyên bán ve sữa, cho biết: "Nếu không bị bắt, trong chốc lát ve sữa sẽ mọc cánh trở thành ve sầu. Ve sữa sau khi bắt được cho vô thùng nước để không mọc cánh, đem về luộc nước muối giữ trắng". Ở chợ này chỉ có hai ba người mua ve sữa bán. Chị cho biết mỗi ngày chị bán chừng 2 kg là cùng, giá 70.000 đồng/kg. Năm ngoái đắt nhất cũng chỉ có 40.000 đồng/kg. Không hiểu sao năm nay đắt đến vậy! Mùa ve sữa chỉ trong vòng một tuần là dứt, khi mưa xuống. Ve sữa được dân địa phương chế biến thành nhiều món: Rang tỏi mỡ, chiên tươi hoặc lăn bột chiên. Ve sữa ram mặn, ướp mắm muối chiên tươi, cắn cái "bụp", nghe mùi thơm đặc trưng và chất béo của ve.

Ghẹ cu li là những con ghẹ nhỏ cỡ ngón tay cái. Người ta cắt đôi chúng, dùng chĩa tự chế nhỏ như cái giũa móng tay gỡ lấy thịt bán cho tư thương, giá 40.000 đồng/kg. Thịt ghẹ cu li luộc chín xuất sang Cam-pu-chia. Còn vỏ thì phơi khô làm thức ăn gia súc, giá 3.500 đồng/kg. Một số phụ nữ nhàn rỗi, lột ghẹ cu li mướn với giá 10.000 đồng/kg thịt.

Cô Nguyễn Thị Thu Hà nói, cứ 7 kg ghẹ thì lấy được 1 kg thịt. Mỗi người lột 3-4 kg thịt/ngày. Riêng tôm tích to chừng hai ngón tay được người ta dùng kéo cắt hai bên hông để dễ dàng lột vỏ. 2,5 kg tôm tươi (5.000 đồng/kg) cho 1 kg tôm lột (10.000 đồng/kg). Bán 20-30 kg/ngày. Tôm tích ngọt thịt hơn tôm thường, được chế biến thành nhiều món ăn độc đáo: Lăn bột chiên, nhúng giấm, nấu canh, ướp chao nhúng nước dừa, đặc biệt làm bánh tráng phơi khô. Loại này được bán khoảng 150.000 đồng/kg, là thứ hàng hóa để lâu ngày, mang vô đất liền tặng người thân. Ra Hòn Tre, đừng quên thưởng thức hương vị cá biển. Cá ngát thật to, mua về nhờ quán làm thành món. Ðầu nấu canh chua. Ðuôi kho. Còn trứng thì quết nhuyễn trộn trứng vịt, bún tàu cắt khúc, nấm mèo, gia vị vừa ăn, hấp thành chả hoặc chiên sẽ có món ngon. Còn cá mú chưng tương sẽ khiến bạn ăn đến căng bụng!...

Hòn Tre còn là xứ trái ngọt cây lành. Không biết thổ nhưỡng ra sao mà cây gì trồng ở đây cũng đều cho trái ngon đến thế. Xoài cát Hòa Lộc trái chín cây vàng hươm, dòm mê con mắt. Xoài xứ hòn thật to, ngon mê mẩn, ngọt thấu tận cùng. Nhánh thanh long như những con rồng xanh bò ngoằn ngoèo các tảng đá núi, khỏi phải trồng nọc khi nó leo lên cả thân thiết mộc lan, thân xoài, thân cây ăn trái khác. Vườn cây bạt ngàn bao kín núi. Không khí mát mẻ trong tiếng ve ran điếc tai. Muốn ăn trái gì cứ thoải mái giơ tay hoặc dùng sào hái. Chủ vườn rất mến khách, còn sẵn lòng tặng bạn một bọc đem theo ăn dọc đường.

Hòn Tre có ba ấp với vài ngàn dân. Tùy theo thế đất mà người ta cất nhà. Nhà áp sát biển, nhà cheo leo sườn núi dốc lẫn bên tảng đá khổng lồ. Ðường đi ngoằn ngoèo chân núi, quanh co sườn dốc, khó đi nhưng ngoạn mục. Con đường vòng quanh đảo rộng khoảng 4 m, dài chừng 12 km bằng bê-tông được khởi công ngày 1-1-2007, sẽ hoàn thành vào cuối năm 2008 với kinh phí 80 tỷ đồng. Theo con đường này, bạn sẽ choáng ngợp vì cảnh đẹp của Hòn Tre. Một bên vách núi cheo leo, đầy bóng cây xanh, một bên vực biển sâu hun hút. Qua những tán cây cao, từ chân hòn đá tảng chất chồng, biển xanh ngắt một mầu ngút mắt trời mây...

Theo con đường bê-tông xi-măng chạy dài theo một bên là chân núi, một bên là vực biển bao la, đẹp mê hồn. Dọc đường bạn có thể ghé Dinh Ông Nam Hải thờ bộ xương cá voi dài 9,4 m, ngang 3,8 m. Ngày 26-4 âm lịch hằng năm, dân đi biển tổ chức lễ giỗ rất trang trọng với niềm tin sẽ được Ông phù hộ an lành và may mắn.

Ði chệch thêm trăm thước gặp Thiên Thai cổ tự nằm trên chân núi. Chùa do cha cô Lan lập ra, sau này do cô trụ trì nên người ta còn gọi là chùa cô Lan. Rồi Sơn Linh tự. Gọi là chùa nhưng thật ra đây là một hang núi nhỏ, sát chân núi, bên đường. Khom người vào hang một chút sẽ nghe hơi nước mát lạnh từ ngọn suối gần đó phả ra. Thật sảng khoái. Ði mút con đường, mệt, bạn sẽ thỏa thích khi đến Ðuôi Hà Bá.

Anh Nguyễn Tấn Cương, cán bộ Ban Tuyên giáo Huyện ủy Kiên Hải, giải thích: "Nhìn từ Rạch Giá, Hòn Tre như con rùa biển khổng lồ. Hòn có đầu rùa, mình rùa nhưng đuôi chè bè không phải đuôi rùa. Theo dân gian, hà bá là con vật gắn liền với biển nên người ta gọi nơi này là Ðuôi Hà Bá. Ðuôi Hà Bá là biển nước sâu, đón gió nam. Nơi đây nhìn thấy Lại Sơn và quần đảo Nam Du. Ðuôi Hà Bá là nơi giúp bạn thỏa tính mạo hiểm rồi sau đó tĩnh tại tâm hồn. Bước cẩn trọng qua những tảng đá cheo leo, hiểm trở để đến những tảng đá bằng phẳng, ngồi buông câu trong nắng sớm hoặc chiều tà, trong tiếng ve ran trời, còn gì thú vị hơn. Chuyến về, nếu ngại đường xa, bạn điện thoại cho cánh xe ôm. Trong chốc lát, họ sẽ đến đưa bạn về trung tâm thị trấn với giá 15.000 đồng. Xe nào cũng trang bị mũ bảo hiểm, nhất quyết buộc khách đội, đặc biệt không chở hai.

Nhưng điểm nổi bật nhất của Hòn Tre là Bãi Chén. Vượt hẻm núi chừng một tiếng đồng hồ, băng qua vườn rừng mát rượi, ngang qua hòn đá Chuông có hình tam giác không cân, nằm lẫn với nhiều hòn đá khác. Cầm cục đá gõ, tiếng thanh như chuông đồng. Bãi Chén, theo truyền thuyết, Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn truy bắt phải bỏ lại chén dĩa nơi này. Nhưng, nhìn từ trên cao xuống, Bãi Chén có rất nhiều tảng đá to như những cái chén úp khổng lồ, nằm trên bờ, hoặc ngâm một phần dưới nước. Không khí mát rượi, mặn mà gió muối.

Ngoắc chiếc ghe lưới nổi cá đối. Ðôi vợ chồng Trương Hồng Hải - Nguyễn Thị Loan chuyên lưới nổi cá đối, tấp ghe vào. Anh Hải tâm sự làm nghề này từ lâu rồi, mỗi ngày làm từ 8 giờ sáng tới 1 giờ chiều, bán cho du khách hoặc đem ra chợ bán, kiếm khoảng 200.000 đồng, có hôm "trúng mánh" được tới 500.000 đồng, cực nhưng đủ để nuôi hai con ăn học. Chị Loan đưa thùng cá cho xem. Những con cá đối trắng bạc quẫy cựa liên hồi. 25.000 đồng/kg. Cân xong, hai vợ chồng nhanh tay bẻ cành khô, chất đống, châm lửa. Lửa rụi, đặt từng con cá đối lên mặt than hồng. Trở vài lần, gắp để lên tấm lá chuối, cạnh bên là nhúm muối ớt. Cứ vậy mà ăn, cả vảy. Sành điệu ẩm thực, cứ ngậm con cá từ đầu tới tận đuôi, cắn nhẹ, sao cho khi kéo đầu cá ra chỉ thấy toàn xương cá.

Anh Nam trong đoàn khá rành chuyện thưởng thức cá đối, bảo "lột vỏ chuối" ăn không sợ xương. Anh biểu diễn bằng cách cầm đầu cá cho đuôi ngược lên trời rồi lột lớp vảy cá từ đuôi tới gần mang cá, như lột trái chuối, trước khi chấm muối ớt ăn. Ngọt thơm, béo và nhân nhẩn vị mật. Chiêu ngụm rượu đế đục mầu. Ngon ơi là ngon.

Ðường đến Bãi Chén phải băng núi cao, đi mất cả giờ đồng hồ. Còn về theo ngả Ðộng Dừa thì bạn đi xuồng máy, mất 15 phút. Rời xuồng, đặt chân lên những tảng đá chất chồng, lại cẩn trọng làm cuộc mạo hiểm bước chậm trên mấy thân tre khô của chiếc cầu khỉ dài trăm mét vào bờ. Băng hẻm núi nhỏ chừng mươi phút thì tới trung tâm thị trấn. Mai đây, khi con đường hoàn thành, Bãi Chén thành khu du lịch do Singapore đầu tư, có lẽ sẽ khác bây giờ! "Con rùa" khi ấy sẽ trở nên hấp dẫn biết bao với du khách phương xa, một lần đến quyến luyến không muốn rời!

PHÙ SA LỘC