Khi nông dân bị đột quỵ

Nguồn tin: Tuổi Trẻ, 22/07/2009
Ngày cập nhật: 23/7/2009

Theo thống kê của khoa thần kinh, Bệnh viện Đa khoa T.Ư Cần Thơ, khoảng 50% bệnh nhân (BN) đang điều trị nội trú tại đây bị tai biến mạch máu não, đột quỵ. Phần đông trong số họ làm nông nghiệp, nghề lao động chân tay - đối tượng trước nay ít đột quỵ.

Đột quỵ ngày càng trẻ hóa

Ông T.A.H., ở huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng, điều trị tại khoa hồi sức tích cực và chống độc (HSTC&CĐ), BV Đa khoa T.Ư Cần Thơ, là một trong những BN đột quỵ nặng do tai biến mạch máu não gây xuất huyết não, hôn mê liệt cơ thể. Bệnh nhân 51 tuổi, làm ruộng, bản thân có tiền sử cao huyết áp từ hơn một năm nay nhưng không uống thuốc điều trị thường xuyên. Trước lúc nhập viện, ông H. có cảm giác buồn nôn và nôn nhiều, lúc người nhà phát hiện ông đã bất tỉnh. Gia đình đưa ông đến Bệnh viện Đa khoa Sóc Trăng, chụp CT - scan thấy xuất huyết não nên tiếp tục chuyển ông lên tuyến trên điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Văn Yên, trưởng khoa HSTC&CĐ, cho biết hiện nay số người mắc cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, thừa mỡ trong máu (rối loạn lipid máu)... ngày càng nhiều. Nhưng đặc biệt đột quỵ giờ đây xảy ra cả với người trẻ dưới 40 tuổi và nông dân, những người trước đây ít có ghi nhận. Có hai dạng đột quỵ là xuất huyết não do tai biến mạch máu não và nhồi máu nghẽn mạch máu do biến chứng cao huyết áp, tiểu đường, rung nhĩ tim... Đặc biệt những người hút thuốc lá, uống bia rượu nhiều, tiêu thụ nhiều chất béo nhưng lại ít vận động, bị béo phì có nguy cơ cao. Ở khoa HSTC&CĐ, số BN đột quỵ thường chiếm đến 1/3 tổng số BN.

Ở khoa HSTC&CĐ còn có chị D.N.T., 47 tuổi, làm nghề buôn bán ở huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang. Đang ngồi sau xe máy trên đường, chợt chị T. cảm thấy buồn nôn, chóng mặt, nhức đầu, yếu nửa người trái. Chị T. không có tiền sử cao huyết áp hoặc tiểu đường nhưng khi được đưa vào bệnh viện cấp cứu, các bác sĩ chẩn đoán chị bị xuất huyết não. Còn anh N.V.X., 32 tuổi, làm nghề nông ở huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang bị đột quỵ trong lúc đang ngủ. Trước đó anh cảm thấy nhức đầu, mua thuốc uống nhưng không rõ loại thuốc gì. Anh X. được xác định đột quỵ do nhồi máu làm nghẽn mạch máu não...

Tiến sĩ Đặng Quang Tâm, giám đốc Bệnh viện Đa khoa T.Ư Cần Thơ, người có đề tài nghiên cứu về “Tai biến mạch máu não”, cho biết thêm đột quỵ thường xảy ra nhiều hơn vào buổi sáng sớm, lúc mới thức dậy, khi có sự thay đổi thời tiết đột ngột (lạnh), hoặc lúc gắng sức: đi tiểu ban đêm, sáng sớm lạnh ra sân tập thể dục... Khó có thể dự báo về nguy cơ cũng như thời gian xảy ra đột quỵ ở những người có nguy cơ cao.

70% có thể phục hồi, nếu...

BN bị đột quỵ có tỉ lệ tử vong cao, có thể lên đến 50-60%, tùy từng trường hợp nặng nhẹ khác nhau nhưng nhìn chung tất cả đều để lại hậu quả nặng nề. Riêng ở khoa tâm thần kinh (điều trị phục hồi), các điều dưỡng cho biết có nhiều trường hợp BN bị đột quỵ nhưng người nhà không biết, thấy có triệu chứng như trúng gió nên cạo gió, cắt lể... rồi mới chuyển đến bệnh viện, cộng với đường xa nên khi đến nơi đã chậm, bệnh quá nặng, khó hồi phục.

Tiến sĩ Tôn Chi Nhân, giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Cần Thơ, cho biết tỉ lệ điều trị phục hồi cho BN có bệnh lý mạch máu não, đột quỵ bằng vật lý trị liệu kết hợp châm cứu tại bệnh viện khá cao, lên đến khoảng 70%. Tuy nhiên thành công hay không tùy thuộc nhiều yếu tố: BN được phát hiện điều trị sớm hay muộn, tùy dạng bệnh lý dẫn đến tai biến (tắc mạch máu não khó hồi phục)...

Mới đây bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho ông Nguyễn Văn Trọng, 69 tuổi, ở huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước. Đang khỏe mạnh đột nhiên ông Trọng xây xẩm và ngã quỵ. Dù được phát hiện kịp thời đưa đến bệnh viện tỉnh, được chẩn đoán bị tai biến mạch máu não và cấp cứu kịp thời nhưng ông vẫn bị liệt nửa người. Qua 10 ngày được châm cứu, tập vật lý trị liệu tại Bệnh viện Y học cổ truyền TP Cần Thơ, ôn Trọng đã có thể đi lại, sinh hoạt cá nhân không còn phải nhờ đến người thân.

Để phòng tránh đột quỵ: không nên ăn thực phẩm có nhiều cholesterol như mỡ, nội tạng, da động vật; giảm ăn uống quá ngọt hoặc quá mặn, uống rượu, bia, hút thuốc lá... Trong thực đơn hằng ngày nên có nhiều rau củ, trái cây, trà xanh. Nên giữ trạng thái tâm lý cân bằng, tránh áp lực, căng thẳng, buồn vui quá độ. Người bị cao huyết áp phải uống thuốc đều và kiểm tra đường huyết định kỳ, không được bỏ thuốc nửa chừng.

T.LŨY