Tác dụng chữa bệnh của củ gừng

Nguồn tin: Nông Nghiệp Việt Nam, 18/11/2008
Ngày cập nhật: 18/11/2008

* Có phải củ gừng có thể chữa được nhiều bệnh tật trong mùa rét, mùa mưa lũ?

Trước khi lên tàu xe (khoảng 30 phút) nếu nhai một củ gừng bằng ngón tay cái với muối sẽ bảo đảm không bị say tàu xe suốt cuộc hành trình. Dùng 940mg bột gừng khô có hiệu lực chống say hơn 100mg dramamin trong khi gừng không gây ra cảm giác buồn ngủ, khô miệng, táo bón và bí đái như dùng dramamin.

Tác dụng chống say tàu xe của gừng là do làm êm dịu dạ dày và họ cho một số người bệnh uống trước gừng, thấy gừng làm giảm được đau dạ dày khi giải phẫu. Người bệnh uống 5g gừng tươi mỗi ngày, kéo dài trong một tuần lễ thấy gừng ngăn chặn cơ thể sản xuất ra dramacin, một chất gây kết dính tiểu cầu tạo thành cục máu đông làm nghẽn mạch, vì thế có hy vọng dùng gừng chống nghẽn mạch như từng dùng aspirin mà chắc chắn là sẽ rẻ tiền và an toàn hơn. Khi bị lạnh dùng gừng làm ấm, hưng phấn.

Mặt khác gừng lại làm giãn mạch, tăng tiết mồ hôi. Vì thế khi bị sốt nên dùng gừng hạ nhiệt. Trong bệnh đau nửa đầu dùng 500- 600mg gừng khô hòa với nước, uống lúc lên cơn đau và lặp lại 4 giờ/lần trong 4 ngày liền thấy giảm rõ cơn đau sau 30 phút, không thấy có phản ứng phụ. Sau đó thay bằng ăn gừng tươi hằng ngày thấy cơn đau nửa đầu xảy ra thưa hơn, nhẹ hơn. Người ta dùng kinh nghiệm này để chữa bệnh đau nửa đầu cấp tính (bằng cách dùng gừng tươi, hoặc gừng khô, hoặc chất trích ly từ gừng đã chuẩn hóa).

Trong gừng có các chất chống ôxy hóa, ức chế hình thành các chất gây viêm (prostaglandin, thronboplaxan, leucotrien). Gừng còn được xem có tác dụng điều hòa miễn dịch, tăng lượng corticosteron tự nhiên trên động vật thí nghiệm nhưng không gây tác dụng phụ làm teo tuyến thượng thận. Trong gừng có nhiều tinh dầu trong đó có jamical có tính diệt nấm và mecin có tính diệt khuẩn. Vì những lý do khá đa dạng này mà gừng được dùng làm thuốc chữa các chứng viêm đường hô hấp trên (giã nát một ít gừng với muối ngậm hay vắt lấy nước nhỏ mũi), dùng giảm đau kháng viêm (giã nát gừng tươi với một ít muối, bó vào chỗ đau khi bị ngã, giã nát gừng tươi xoa bóp khi đau nhức).

Gừng giúp giảm đau khớp, cải thiện độ hoạt động của khớp, giảm sưng, giảm cứng khớp vào buổi sáng. Gừng còn có tác dụng tráng dương, giúp tăng cường hoạt động cho người yếu sinh lý do tuổi tác. Trong các thang thuốc dùng vào mục đích này các lương y thường cho thêm vào vị gừng tươi. Một số phụ nữ tế nhị thường chiêu đãi các vị lang quân đi xa về bằng món ốc hương hấp lá gừng chấm với nước mắm gừng để có được niềm vui trọn vẹn.

Trên thị trường hiện có một số thuốc làm từ gừng như thuốc chống nôn (Nonon), thuốc chống say tàu xe (Zinziber), thuốc trị ho (Tragutan, phối hợp gừng với tràm). Tiếc rằng những sản phẩm trong nước làm từ gừng còn quá ít, trong khi phải nhập ngoại một lượng lớn thuốc hóa dược có tác dụng không hơn gì gừng). Gừng tươi có tác dụng tốt hơn (do các hoạt chất từ gừng như tinh dầu, enzym, các chất chống nấm, diệt khuẩn... được bảo quản nguyên vẹn hơn) trong khi đó việc chế ra được sản phẩm dùng cho một số đông từ gừng khô sẽ thuận lợi hơn nhiều.

Chuẩn hóa nguyên liệu như các nước đã làm là cách làm cho các chế phẩm chế từ gừng được ổn định, từ đó nâng cao chất lượng dược phẩm. Gừng từ nhiều vùng khác nhau không hoàn toàn giống nhau (gừng nhà nhỏ, cay trong khi gừng núi lớn, ít cay hơn). Y học cổ truyền phân biệt gừng khô (can khương) và gừng tươi (sinh khương) với cách dùng có chỗ khác nhau. Bên cạnh việc nghiên cứu áp dụng các công dụng đã được phát hiện thì việc nghiên cứu những vấn đề trên cũng là điều nên làm.

Theo Lương y Nguyễn Minh Đức thì nên ghi nhớ mấy bài thuốc sau đây:

- Chữa cảm cúm: Gừng tươi 3 lát, vỏ quýt khô- 5g, vỏ quít tươi- 5g, quả trấp bỏ ruột- 5g, cát cánh- 8g, lá tía tô- 9g, ma hoàng-8g, củ cỏ gấu- 12g, cam thảo- 3g. Nên uống trước bữa ăn, sau đó ăn cháo hành và đắp chăn cho ra hết mồ hôi.

-Chữa đau bụng (miệng nôn, trôn tháo): Gạo nếp -1 vốc, gừng sống- 1 nhánh, giã nát, hòa với nước, bỏ bã uống nước. Hoặc dùng gừng sống 1 nhánh, 20 lá tre, bột sắn dây-10g, cơm gạo tẻ sao vàng (bằng khoảng quả quít). Đem sắc 3 phần lấy 1 để uống.

GS.TS Nguyễn Lân Dũng