Bình Định: Ám ảnh cá nóc

Nguồn tin: Báo Bình Định, 25/08/2012
Ngày cập nhật: 27/8/2012

Từ lâu, cá nóc đã được “chỉ mặt” là thủ phạm gây ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm dẫn đến chết người. Nhưng dù nguy hiểm đã hiện rõ như vậy, cá nóc vẫn là một món ăn được nhiều người ưa chuộng…

Hiện nay, tại nhiều vùng ven biển ở tỉnh Bình Định, người dân vẫn còn vô tư sử dụng cá nóc như một món “khoái khẩu” bất chấp ngành y tế cảnh báo “cá nóc không phải là thực phẩm”. Ngay cả khi các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về nhiều vụ ngộ độc thực phẩm chết người do sử dụng cá nóc, nhiều người vẫn chủ quan cho rằng mình biết cách chế biến đúng, mình sẽ an toàn. Khi tai họa xảy ra thì đã muộn.

Phụ nữ xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) làm thịt cá nóc ngay trên bờ biển. Ảnh: XUÂN THỨC

Vô tư “xơi”

Đến nay, anh Huỳnh Văn Hợp, Trưởng Đài truyền thanh xã Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn vẫn chưa quên bữa nhậu tại nhà mình cách đây gần 4 năm. Anh kể: “Hôm ấy, ba tôi cùng mấy người hàng xóm nhậu rượu với cá nóc khô nướng. Khi mọi người đang cuộc vui thì có người kêu chóng mặt, buồn nôn. Sau đó, cả 5 người đều nôn mửa. May mà mọi người đều mới ăn một ít, lại được uống nước đậu xanh giải độc kịp thời”.

Tại xã Nhơn Lý, TP Quy Nhơn, cá nóc vẫn được người dân bán và sử dụng vô tư. Không quá khó để bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ làm thịt cá nóc ngay trên bãi biển. Họ cho rằng, cá nóc có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như nấu canh chua, kho mặn, hay làm chả cá…

Còn tại các làng chài ở huyện Phù Mỹ, cá nóc được sử dụng trong bữa ăn hàng ngày. Anh N., ở xóm 2, thôn 8, xã Mỹ Thắng, cho biết: “Ghe đánh lưới gần bờ bắt được nhiều cá nóc, nhiều nhà giữ lại để ăn, ít khi đem bán. Cá nóc chỉ cần bỏ đầu, bỏ ruột, lột da là dùng được. Ngon nhất phải kể đến cá nóc gai, cá nóc hòm. Thịt cá nóc dai, ngọt, đặc biệt mát trong các loại cá”.

Theo anh N., có 2 loại cá nóc có độc là cá nóc mít và cá nóc cá. Cá nóc mít thân tròn, nhám; còn cá nóc cá thân dài, mảnh, da màu xanh. Ngoài hai loại này, các loại cá nóc khác đều ăn được. Dù ở địa phương đã có trường hợp ngộ độc cá nóc (được cứu chữa kịp thời), nhưng anh N. vẫn khẳng định: “Dân biển nhìn là biết ngay loại cá nóc nào ăn được, loại nào không”. Nói đoạn, anh N. mở cửa tủ lạnh lấy ra một rổ cá nóc tươi roi rói, nhưng khi hỏi đây là loại cá nóc gì, anh lại lắc đầu không biết!

Rổ cá nóc ở nhà anh N., người dân thôn 8, xã Mỹ Thắng, huyện Phù Mỹ. Ảnh: N.V.T

Cần “xóa sổ” cá nóc

Năm 2003, UBND tỉnh đã ra chỉ thị nghiêm cấm việc vận chuyển, mua bán, chế biến và tiêu thụ cá nóc dưới mọi hình thức trên địa bàn tỉnh; không được chế biến cá nóc tươi thành cá nóc khô, chả cá hoặc các dạng sản phẩm khác làm thực phẩm cho người; không được buôn bán, vận chuyển các sản phẩm chế biến từ cá nóc trên thị trường. Cũng theo chỉ thị này, mọi hành vi vi phạm đều phải xử lý kiên quyết, triệt để; trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng phải bị truy tố trước pháp luật, khi phát hiện phải tiến hành tịch thu và tiêu hủy ngay cá nóc và các loại thực phẩm chế biến từ cá nóc.

Lệnh cấm đã có, nhưng tình trạng mua bán, sử dụng cá nóc đến giờ vẫn tràn lan. Cá nóc tươi được dùng phổ biến trong bữa ăn hằng ngày của người dân, hay được chế biến thành cá khô, làm thực phẩm dự trữ cho mùa mưa. Một số nơi, cá nóc còn dùng để làm nước mắm, rất khó nhận dạng. Độc tố cá nóc có nhiều trong trứng cá, mật, gan, tụy, da. Các cơ quan nội tạng rất dễ vỡ khi chế biến cá, làm cho độc tố ngấm vào thịt cá, ăn vào sẽ gây ngộ độc, trường hợp nặng gây chết người. Điều đáng lưu ý là cá nóc dù được nấu chín, phơi khô hay làm mắm, độc tố đều phát tác như nhau, đặc biệt tiến triển nhanh hơn khi dùng với rượu, bia hay nước giải khát có cồn.

Để cá nóc thật sự không còn là nỗi ám ảnh trong cuộc sống của người dân, nhất là dân vùng biển, bản thân họ cần nâng cao ý thức, tránh xa loại cá “tử thần” này. Chính quyền các địa phương cũng cần chú trọng hơn đến công tác tuyên truyền. Các hình thức tuyên truyền trực quan cần được áp dụng rộng rãi, như treo các biển có nội dung cấm mua bán, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ cá nóc dưới bất kỳ dạng nào, hình thức gì... ở những nơi công cộng. Mặt khác, hoạt động kiểm tra, xử phạt các hành vi vi phạm cũng cần được tiến hành thường xuyên, nghiêm khắc hơn.

NGUYỄN VĂN TRANG