Môi trường ĐBSCL đang kêu cứu: Sông nước Cà Mau đang “giãy chết”

Nguồn tin: NLĐ, 07-10-2008
Ngày cập nhật: 7/10/2008

Trung bình mỗi ngày, các cơ sở chế biến thủy sản ở Cà Mau thải ra sông hơn 8.000 m3 nước thải chưa qua xử lý

Báo cáo mới nhất của Sở Tài nguyên-Môi trường Cà Mau cho biết toàn tỉnh có 38 cơ sở chế biến, mỗi ngày xả lượng nước thải rất lớn ra môi trường, nhưng chỉ 14 cơ sở có hệ thống xử lý nước thải.

Chất thải của Nhà máy Chế biến đầu vỏ tôm Hồng Cẩm A ở ấp Hòa Trung, xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước, Cà Mau xả thẳng ra môi trường

Phát sinh ô nhiễm hơn 10 năm qua

Sự kiện hàng trăm người dân kéo đến phong tỏa Công ty TNHH Kỹ nghệ Sinh hóa Quốc Thành – Việt Trung vừa qua cho thấy việc sống chung với ô nhiễm suốt 13 năm qua của người dân sống xung quanh khu vực nhà máy chế biến đầu vỏ tôm này đã quá sức chịu đựng. Cách đây 2 năm, tại cơ sở chế biến đầu vỏ tôm Hồng Cẩm A (ấp Hòa Trung, xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước) xảy ra tình trạng tương tự. Nhiều lần, người dân yêu cầu xử lý nghiêm chuyện doanh nghiệp này vô tư gây ô nhiễm nhưng các ngành chức năng chậm xử lý.

Giữa trưa nắng, làn gió nhẹ hắt về phía ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Tòng (khóm 9, phường 6, TP Cà Mau) nồng nặc mùi xú uế, sương khói axít phủ đầy trên mái nhà và hàng trăm ngôi nhà khác cũng chịu cùng số phận. Ông Tòng than thở: “Hơn 10 năm rồi, nhiều người dân nơi đây phải chung sống với mùi hôi thối, nước bẩn, khí độc của nhà máy chế biến đầu vỏ tôm thuộc Công ty Quốc Thành - Việt Trung thải ra. Cũng trong suốt khoảng thời gian này, chúng tôi đội đơn khiếu nại đi khắp nơi. Chính quyền, cơ quan môi trường, y tế có kiểm tra, xử lý qua loa, rồi đâu lại vào đấy”.

Kết luận quan trắc và khảo sát thực tế của các cơ quan chức năng tỉnh Cà Mau: Nguồn nước trên địa bàn tỉnh đang bị ô nhiễm hữu cơ và vi sinh rất cao, một số chỉ tiêu vượt từ 0,49 – 92 lần giới hạn cho phép. Mỗi năm có hàng chục ngàn ca bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường.

Cách đó không xa, cơ sở chế biến đầu vỏ tôm Quốc Bình (xã Định Bình, TP Cà Mau) vẫn tự tiện xả nước thải, khí độc, làm hôi thối cả một vùng chuyên nuôi tôm của ngư dân suốt nhiều năm qua. Bên trong nhà máy, nguyên liệu đầu vỏ tôm chất thành đống cao ngất. Không khí trong khu xử lý nguyên liệu như đặc lại bởi khói axít và mùi nồng nặc của đầu vỏ tôm ủ lâu ngày. Diện tích nhà máy rộng gần hàng ngàn mét vuông, được bao bởi hệ thống tường bê tông, cốt thép rất vững chắc, song khu vực xử lý bằng hóa chất thì không hề có hệ thống nhà kín ngăn độc hại. Có đến hàng chục bồn cao 3-4 m, đường kính hơn 1 m chứa axít (HCl). Ở đây có gần 20 hồ xử lý hóa chất, mỗi hồ có thể tích gần 3 m3 được nối với một ống xả chung, thải thẳng ra kinh xáng Cà Mau – Bạc Liêu, hoạt động liên tục suốt ngày đêm.

Theo Sở Thủy sản Cà Mau, hiện cả tỉnh có 24 cơ sở, nhà máy chế biến thủy sản đang thải ra sông mỗi ngày khoảng 8.800 m3 nước thải chưa qua xử lý. Điển hình là Công ty Cổ phần Thủy hải sản Minh Phú (xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau) đã làm cho nước của sông Gành Hào gần khu vực công ty này chuyển sang màu đen ngòm, bởi nước thải từ nhà máy chế biến của công ty này. Hay Công ty TNHH Chế biến Thủy sản & XNK Phú Cường đang từng ngày cùng các nhà máy chế biến đầu vỏ tôm khác hủy hoại kinh xáng Cà Mau - Bạc Liêu...

Theo tính toán của Sở Thủy sản Cà Mau, đầu tư một hệ thống xử lý chất thải cho mỗi nhà máy có công suất từ 300-500 m3/ngày mất hơn 1 tỉ đồng. Số tiền này theo các doanh nghiệp này là... vượt quá khả năng (?).

Người dân lãnh đủ

Một thực trạng đã kéo dài hàng chục năm qua với hai trạng thái trái ngược. Một bên là doanh nghiệp hưởng nhiều lợi nhuận từ việc sản xuất nhưng không phải xử lý chất thải, đối nghịch là những người dân đang phải đối mặt với nguy cơ bệnh tật và đói nghèo, bởi môi trường sản xuất bị ô nhiễm nghiêm trọng. Gần đây, khu vực nuôi tôm cạnh các nhà máy chế biến thủy sản thường xuyên bị mất mùa. Một thực tế đáng buồn khác, chỉ trong vòng 4 năm trở lại đây, số người bị ung thư chết ở hai bên kinh xáng Cà Mau - Bạc Liêu (phường 6, TP Cà Mau) đã lên đến gần 20 người. Ông Trần Thắng Lợi ở phường 6, TP Cà Mau, hoang mang: “Vợ tôi đã bị ung thư chết cách nay hơn 2 năm. Cùng số phận với vợ tôi còn có bà Nguyễn Thị Nguyệt, ông Đỗ Văn Hai, Âu Văn Thọ và hàng chục người khác ở quanh khu vực này... ”.

Nhiều hộ dân sống gần cơ sở sản xuất của Công ty TNHH Kỹ nghệ Sinh hóa Quốc Thành - Việt Trung không chịu đựng nổi mùi hôi thối từ cơ sở này phải bán nhà đi nơi khác. Những người trót mua nhà ở khu vực này đành đóng cửa, rao bán, chờ người khác mua lại.

Bài và ảnh: PHÙNG DUY NHÂN